Sigara, Tütün veya Alkol Kaçakçılığı Suçu Nedir? (5607 K. md.3)

Sigara veya alkol (içki) kaçakçılığı suçu, sigara, alkol veya tütünün gümrüğe tabi tutulmaksızın mali yükümlülüklere aykırı bir şekilde yurtdışına çıkarılması veya ülkeye sokulması ile oluşur.

Alkol veya sigara kaçakçılığı suçu, 5607 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu’nda düzenlenmiştir. Kaçakçılık suçunun konusu olan eşyanın tütün, tütün mamulleri, etil alkol, metanol ve alkollü içkiler olması halinde 5607 sayılı kanunun 3/10 maddesi gereği yargılama yapılır.

Sigara ve alkol (içki) kaçakçılığı suçunda sanığın kullanmak için suç konusu maddeleri getirdiğine ilişkin savunma yapması halinde, kişisel kullanım miktarının tespit edilmesi gerekir. Kişisel kullanım miktarları, somut olaya göre kaçak eşyanın cinsi, özellikleri, miktarı dikkate alınarak belirlenir. Örneğin, 200 adet kaçak sigara kişisel kullanım miktarı içinde kalırken, 20 kartonu aşan kaçak sigaranın ticari amaç için bulundurulduğu kabul edilmektedir.

Alkol veya Sigara Kaçakçılığı Suçunun Unsurları

Sigara ve alkol kaçakçılığı suçunun konusunu oluşturan eşya tütün, tütün mamulleri, etil alkol, metanol ve alkollü içkidir (5607 sayılı K. md.3/10). Bu kaçakçılık suçu, kanunda seçimlik hareketli bir suç olarak düzenlendiğinden birden fazla seçimlik hareketin bir arada yapılmış olması halinde faile tek ceza verilecektir. Örneğin, bir kimse 100 karton sigara, 1000 adet viski, 100 kg tütünü kaçak olarak (gümrükten geçirmeden) ülkeye soktuğu takdirde, fail tek bir suç işlemiş gibi kaçakçılık suçunun cezası ile cezalandırılacaktır.

“Alkol ve sigara kaçakçılığı suçu” ile “kaçak sigara, alkol veya tütün üretilmesi, satılması, taşınması veya satın alınması suçunun” unsurları ve cezaları aşağıdaki gibidir:

Alkol veya Sigara Kaçakçılığı Suçunun Cezası

Alkol, sigara veya tütün mamullerinin gümrük işlemlerine tabi tutmaksızın ülkeye sokan kişi, 3 yıldan 10 yıla kadar hapis ve 20 bin güne kadar adli para cezası ile cezalandırılır. Eşyanın, gümrük kapıları dışından ülkeye sokulması halinde, verilecek ceza üçte birinden yarısına kadar artırılır (5607 sayılı K. md.3/10 atfıyla 1. Fıkra). Hapis cezası alt sınırdan tayin edilmesine rağmen adli para cezası hapis cezasının gün sayısından daha fazla olarak, yani alt sınırdan ayrılarak belirlendiği takdirde mahkeme kararında bu durumun gerekçesi izah edilmelidir.

Aldatıcı işlem ve davranışlarla gümrük vergilerini kısmen veya tamamen ödemeksizin kaçak sigara, alkol veya tütünü ülkeye sokan kişi 4 yıldan 10 yıla kadar hapis cezası ve 20 bin güne kadar adli para cezası ile cezalandırılır (5607 sayılı K. md.3/10 atfıyla 2. Fıkra).

Alkol (içki) ve sigara (tütün) kaçakçılığı suçunda suç konusu eşyanın değerinin fahiş olması, yani yüksek olması halinde faile verilecek cezalar yarısından bir katına kadar arttırılır (5607 sayılı K. md.3/22).

Suça teşebbüs, icra hareketlerine başlanılması ancak failin iradesi dışındaki sebeplerle suçun tamamlanamamasıdır. Suça teşebbüs halinde failin cezası belli oranlarda indirilmektedir. Alkol, tütün mamulleri ve sigara kaçakçılığı suçu açısından teşebbüs hükümleri uygulanmaz. Yani, failin eylemi teşebbüs aşamasında kalsa bile, fail, eylem tamamlanmış gibi cezalandırılır (5607 sayılı K. md.3/21).

Kaçak Sigara veya Alkol Üretme, Satma, Taşıma veya Satın Alma Suçu

Sigara veya alkol kaçakçılığı suçunu iştirak etmeksizin, sigara, tütün mamulleri, etil alkol, metanol ve alkollü içkilerin piyasada satılması, satışa arz edilmesi, taşınması veya satın alınması hâlinde, suçun cezası 3 yıldan 6 yıla kadar hapis cezası ve 10 bin güne kadar adli para cezasıdır (5607 sayılı K. md.3/18).

Ambalajlarında bandrol, etiket, hologram, pul, damga veya benzeri işaret bulunmayan ya da taklit veya yanıltıcı bandrol, etiket, hologram, pul, damga veya benzeri işaretleri taşıyan sigara, tütün mamulleri, etil alkol, metanol ve alkollü içkileri;

• Ticari amaçla üreten, bulunduran veya nakleden,
• Satışa arz eden veya satan,
• Bu özelliğini bilerek ve ticari amaçla satın alan,

kişi 3 yıldan 6 yıla kadar hapis ve yirmi bin güne kadar adli para cezası ile cezalandırılır (5607 sayılı K. md.3/18).

Bandrol, Etiket, Hologram vb. İşaretleri Taklit Etme veya Kullanma Suçu

Kamu kurumları, sigara ve alkol piyasasını denetim altında tutmak, kamu sağlığını korumak amacıyla piyasadaki ürünlerin tespitine imkan veren bandrol, hologram vb. gibi bazı işaretler kullanmaktadır. Bu işaretlerin taklit edilmesi ayrı bir suç olarak düzenlenmiştir. Tütün mamulleri, etil alkol, metanol ve alkollü içkilerin ambalajlarına kamu kurumlarınca uygulanan bandrol, etiket, hologram, pul, damga veya benzeri işaretlerin taklitlerini imal eden veya ülkeye sokanlar ile bunları bilerek bulunduran, nakleden, satan ya da kullananlar 3 yıldan 6 yıla kadar hapis ve 20 bin güne kadar adli para cezası ile cezalandırılır (5607 sayılı K. md.3/16).

Tütün mamulleri, etil alkol, metanol ve alkollü içkilerin ambalajlarına kamu kurumlarınca uygulanan bandrol, etiket, hologram, pul, damga veya benzeri işaretleri; ilgili mevzuatta belirlenen şekilde temin etmesine rağmen belirlenen ürünlerde kullanmaksızın bedelli veya bedelsiz olarak yayanlar, bunları alma veya kullanma hakkı olmadığı halde sahte evrak veya dokümanlarla veya herhangi bir biçimde ilgili kurum ve kuruluşları yanıltarak temin edenler, bunları taklit veya tahrif ederek ya da konulduğu üründen kaldırarak, değiştirerek ya da her ne suretle olursa olsun tedarik ederek amacı dışında kullananlar 3 yıldan 6 yıla kadar hapis ve 20 bin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır (5607 sayılı K. md.3/17).

Örgütlü Kaçakçılık Suçunun Cezası

Örgütlü suç, sıkı bir ilişki içinde bir araya gelen 3 veya daha fazla kişi tarafından suçun işlenmesidir. Uygulamada “teşekkül halinde kaçakçılık suçu” deyimi de kullanılmaktadır.

Alkol ve sigara kaçakçılığı suçunun örgütlü bir şekilde, yani bir örgütün faaliyeti çerçevesinde işlenmesi halinde faile verilecek ceza 2 katına kadar arttırılır (5607 sayılı K. md.4/1).

Alkol ve sigara kaçakçılığı suçunun örgütlü bir şekilde olmadığı halde, 3 veya daha fazla kişi tarafından birlikte işlenmesi halinde suçun cezası 1/2 oranında arttırılır (5607 sayılı K. md.4/2).

Kaçak Eşya Taşınmasında Kullanılan Aracın Müsaderesi Şartları

Müsadere, işlenen bir suç ile ilgili belirli bazı eşya veya kazançların mülkiyetinin devlete aktarılmasıdır.

5607 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanununun 13. maddesi gereği kaçak eşya taşınmasında bilerek kullanılan veya kullanılmaya teşebbüs edilen her türlü taşıma aracının müsaderesi için şu şartların bir arada gerçekleşmesi gerekir:

• Kaçak eşyanın, suçun işlenmesini kolaylaştıracak veya fiilin ortaya çıkmasını engelleyecek şekilde özel olarak hazırlanmış gizli tertibat içerisinde saklanmış ve taşınmış olması,

• Kaçak eşyanın, taşıma aracı yüküne göre miktar veya hacim bakımından tamamını veya ağırlıklı bölümünü oluşturması veya naklinin, bu aracın kullanılmasını gerekli kılması,

• Kaçak eşyanın, yurda girmesi, çıkması yasak veya toplum veya çevre sağlığı açısından zararlı maddelerden olması şartlarından en az birinin gerçekleşmesi,

• 5237 sayılı TCK 54. maddesi gereği nakil aracının iyi niyetli 3.kişilere ait olmaması,

• Müsaderenin işlenen suça nazaran daha ağır sonuçlar doğurmaması ve bu nedenle hakkaniyete aykırılık teşkil etmemesi.

İçki (Alkol) ve Sigara Kaçakçılığı Suçunda Etkin Pişmanlık

Etkin pişmanlık, failin işlediği fiil nedeniyle pişman olması ve suçun sebep olduğu zararı gidermesi halinde fail hakkında ceza indirimi yapılmasını sağlayan bir maddi ceza hukuku kurumudur.

İçki ve Sigara kaçakçılığı suçuna iştirak etmiş olan kişi; resmi makamlar tarafından haber alınmadan önce, fiili, diğer failleri ve kaçak eşyanın saklandığı yerleri merciine haber verirse, verilen bilginin, faillerin yakalanmasını veya kaçak eşyanın ele geçirilmesini sağlaması halinde cezalandırılmaz. Haber alındıktan sonra fiilin bütünüyle ortaya çıkmasına hizmet ve yardım eden kişiye verilecek ceza üçte iki oranında indirilir.

5607 sayılı Kanunun 3. maddesinde tanımlanan (Yedinci fıkrası hariç) kaçakçılık suçlarından birini işlemiş olan kişi, etkin pişmanlık göstererek suç konusu eşyanın gümrüklenmiş değerinin iki katı kadar parayı Devlet Hazinesine;

a) Soruşturma evresi sona erinceye kadar ödediği takdirde, hakkında bu Kanunda tanımlanan kaçakçılık suçlarından dolayı verilecek ceza yarı oranında,

b) Kovuşturma evresinde hüküm verilinceye kadar ödediği takdirde, hakkında bu Kanunda tanımlanan kaçakçılık suçlarından dolayı verilecek ceza üçte bir oranında, indirilir. Bu husus, soruşturma evresinde Cumhuriyet savcısı tarafından şüpheliye ihtar edilir. Soruşturma evresinde ihtar yapılmaması hâlinde kovuşturma evresinde hâkim tarafından sanığa ihtar yapılır.

Bu fıkra hükmü, mükerrirler hakkında veya suçun bir örgütün faaliyeti çerçevesinde işlenmesi hâlinde uygulanmaz (Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu m.5).

Yargıtay’a göre, ödemeye bağlı indirim nedeni olarak öngörülen etkin pişmanlık hükmünün uygulanabilmesi için şu şartların birlikte gerçekleşmesi gerekir:

1. 5607 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanununun, 7. fıkrası hariç olmak üzere 3. maddesinde tanımlanan suçlardan birinin işlenmiş olması,

2. Soruşturma aşaması sona erinceye kadar suç konusu eşyanın gümrüklenmiş değerinin iki katı kadar paranın Devlet Hazinesine ödenmesi,

3. Failin kaçakçılık suçundan mükerrir olmaması,

4. Kaçakçılık fiilinin bir örgütün faaliyeti çerçevesinde işlenmemiş olması.

Adli Para Cezasına Çevirme, Erteleme ve Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması

Adli para cezası, işlenen bir suça karşılık hapis cezasıyla birlikte veya tek başına uygulanabilen bir yaptırım türüdür. Alkol ve sigara kaçakçılığı suçu nedeniyle hükmedilen hapis cezası adli para cezasına çevrilemez.

Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması (hagb), sanık hakkında hükmolunan cezanın belli bir denetim süresi içerisinde sonuç doğurmaması, denetim süresi içerisinde belli koşullar yerine getirildiğinde ceza kararının hiçbir sonuç doğurmayacak şekilde ortadan kaldırılması davanın düşmesine neden olan bir ceza muhakemesi kurumudur. Etkin pişmanlık hükümleri uygulanmadığı müddetçe alkol ve sigara kaçakçılığı suçu nedeniyle hükmedilen hapis cezası hakkında hagb kararı verilemez.

Erteleme, mahkeme tarafından belirlenen cezanın cezaevinde infaz edilmesinden şartlı olarak vazgeçilmesidir. Etkin pişmanlık nedeniyle indirim uygulanmadığı müddetçe alkol ve sigara kaçakçılığı suçu nedeniyle hükmedilen hapis cezasının ertelenmesi de mümkündür.

Suçun Şikayet Süresi, Zamanaşımı ve Görevli Mahkeme

Alkol ve sigara kaçakçılığı suçu, şikayete tabi bir suç değildir. Herhangi bir şekilde suçun işlendiği savcılık tarafından öğrenildiğinde kendiliğinden soruşturma başlatılmalıdır. Uygulamada bu şekilde soruşturma yapılarak açılan davalara “kamu davası ” denilmektedir. Suçun soruşturulması için herhangi bir şikayet süresi olmamasına rağmen temel suçun dava zamanaşımı süresi 8 yıl olup suçun işlendiği tarihten itibaren 8 yıl geçmeden işlenen suç savcılığa bildirilmelidir. Aksi takdirde, dava zamanaşımı süresi dolacağından suç ile ilgili soruşturma yapılamayacaktır.

Alkol ve sigara kaçakçılığı suçu nedeniyle yapılan yargılamalar asliye ceza mahkemesi tarafından yerine getirilir.

Alkol (İçki) ve Sigara Kaçakçılığı Suçu Yargıtay Kararları

4733 Sayılı Kanunda Yer Alan Suçlarda Telefon Dinlemesi Yapılamaz

Sanığa atılı eylemin suç tarihi ve ele geçen eşyanın niteliğine göre, 5752 sayılı Yasa ile değişik 4733 sayılı Yasanın 8/4. maddesine aykırılık suçunu oluşturduğu ve CMK’nun 135/6. maddesinde 4733 sayılı Yasa kapsamında kalan suçlar ile ilgili olarak dinleme yapılabileceğine ilişkin düzenleme bulunmaması karşısında, iletişimin tespiti tutanaklarının tek başına delil olarak kabul edilemeyeceği nazara alınarak, dava konusu kaçak sigaralar ile yakalanmayan ve aşamalardaki savunmalarında atılı suçu işlemediğini beyan eden, müsnet suçu işlediğine dair cezalandırılmasına yeterli başka bir delil de bulunmayan sanık …hakkında hakkında beraat kararı verilmesi yerine yazılı şekilde mahkumiyet hükmü kurulması, bozma nedenidir (Yargıtay 7. Ceza Dairesi - Karar:2020/1052).

Sigara Kaçakçılığı (Kaçak Sigara) Suçu ve Kişisel Kullanım Miktarı

• Sanıklarda ele geçirilen dava konusu 36 karton sigaranın kişisel kullanım miktarını aştığı ve sigara kaçakçılığı suçunun oluştuğu gözetilmeden yazılı şekilde beraatlerine karar verilmesi hukuka aykırıdır (Yargıtay CGK - Karar:2012/29303).

• Olay tarihinde sanıkların bulunduğu araçta yapılan aramada 30 karton kaçak ve bandrolsüz sigaranın ele geçirildiği dosya kapsamına göre mahkemece verilmiş bir arama kararı olmadığı gibi gecikmesinde sakınca olduğu gerekçesiyle Cumhuriyet Savcısı tarafından da verilmiş bir yazılı arama emrininde bulunmadığı, sanıkların aşamalardaki savunmalarında ele geçen sigaraları paylaşarak sahiplenmeleri ve kişisel ihtiyaç için aldıklarını savunmaları ayrıca sanıkların kendi nam ve hesabına aldıkları sigara miktarının kişisel kullanım sınırında kalması ve ticari amaçla bulundurduklarına ilişkin bir delil de elde edilememesi karşısında, savunmaların aksine atılı suçu işlediklerine dair cezalandırılmasına yeterli delil bulunmadığı gözetilmeden beraatleri yerine yazılı şekilde mahkumiyetlerine karar verilmesi hukuka aykırıdır (Yargıtay 7. Ceza Dairesi - Karar:2015/304 ).

• Bir markaya ait 200 paket olmasına, dosya kapsamı ve sanığın aşamalardaki savunmalarında ele geçen sigarayı ticari amaç için değil, kişisel kullanım amacıyla satın aldığını beyan etmesine göre; sanığın savunmasının aksine, ele geçen sigaraları ticari amaçla bulundurduğuna ilişkin cezalandırılmasına yeterli, her türlü şüpheden uzak, kesin ve inandırıcı delil elde edilemediği gözetilerek beraati yerine yazılı şekilde mahkumiyet kararı verilmesi hukuka aykırıdır (Yargıtay 7. Ceza Dairesi - Karar: 2015/757).

• Sanığın kullandığı araçta usulüne uygun olarak yapılan aramada 168 paket aynı marka bandrolsüz ve kaçak sigara ele geçirildiği, aşamalarda değişmeyen savunmalarında sigaraları içmek için satın aldığını beyan etmesi ve ele geçen sigaranın miktar itibariyle kişisel kullanım kapsamında kalması karşısında, sanığın suça konu sigaraları ticari maksatla bulundurduğuna ilişkin mahkumiyetine yeter, her türlü şüpheden uzak, kesin ve inandırıcı delil elde edilemediği anlaşılmakla beraati yerine yazılı şekilde ve yerinde olmayan gerekçe ile mahkumiyetine karar verilmesi hukuka aykırıdır (Yargıtay 7. Ceza Dairesi - Karar: 2015/21977).

• Miktar itibariyle kişisel kullanım sınırları içinde kaldığı anlaşılan dava konusu sigaraların 150 paket olmasına, dosya kapsamı ve sanığın aşamalardaki savunmalarında ele geçen sigarayı ticari amaç için değil, kişisel kullanım amacıyla satın aldığını beyan etmesine göre; sanığın savunmasının aksine, ele geçen sigaraları ticari amaçla bulundurduğuna ilişkin cezalandırılmasına yeterli, her türlü şüpheden uzak, kesin ve inandırıcı delil elde edilemediği gözetilerek beraati yerine yazılı şekilde mahkumiyet kararı verilmesi hukuka aykırıdır (Yargıtay 7. Ceza dairesi - Karar: 2015/14256).

• Sanığın yolcu olarak bulunduğu Diyarbakır’dan Elazığ’a gitmekte olan otobüste yapılan aramada, sanığa ait 18 karton kaçak sigara yakalandığı, sanığın soruşturma ve yargılama aşamasındaki alınan beyanlarında, yakalanan davaya konu sigaraları içmek için satın aldığını savunması karşısında, ele geçen sigaraların miktarı ve ticari amaçla bulundurduğuna dair bir delil elde edilmediği nazara alınarak beraat kararı yerine yazılı şekilde hüküm tesisi hukuka aykırıdır (Yargıtay 7. Ceza Dairesi - Karar: 2015/179).

• Sanığın üzerinde ve elindeki siyah poşetlerde yapılan aramada muhtelif marka 246 paket kaçak sigara yakalandığı, ele geçen sigaranın kişisel kullanım miktarı üzerinde ve ticari maksatla bulundurulduğu (14 farklı marka) sabit olduğu görülmekle, sanığın mahkumiyeti yerine yazılı gerekçe ile beraatine karar verilmesi hukuka aykırıdır (Yargıtay 7. Ceza Dairesi - Karar: 2015/18404)

Farklı Marka Kaçak Sigara Yakalanması ve Kişisel Kullanım

Sanığa ait koli içerisinde 2 farklı markaya ait 19 karton bandrolsüz sigara ele geçmesinden ibaret olayda, ele geçen bandrolsüz sigara miktarının kişisel kullanım dışında kaldığı gözetilerek sanığın ticari amaçla bandrolsüz sigara bulundurduğunun kabulü ile mahkumiyetine karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde beraatine karar verilmesi hukuka aykırıdır (Yargıtay 7. Ceza Dairesi - Karar: 2013/12678).

Arabada Kaçak Sigara Yaklatma Suçu

Olay tarihinde bir muhbir tarafından Adli kolluğa yapılan ihbarda 65 ..D..plakalı araç ile kaçak sigara taşındığının ihbar edildiği,yapılan tespitte söz konusu aracın belirlendiği, araç içersinde usulünce yapılan arama neticesinde çeşitli markalarda toplam 1540 karton yabancı markalı kaçak sigaralar ele geçirildiği, ele geçirilen kaçak sigaralara ve 65 ..D.. plakalı araca usulünce el konulduğu, sanık … in müsnet suçu tek başına işlediğini ve diğer sanıkların müsnet suçtan habersiz olduklarını beyan ettiği, bu beyanının diğer sanıkları suçtan kurtarmaya yönelik olduğunun anlaşıldığı, keşif tutanağı ve bilirkişi incelemesi ile el konulan kaçak sigaraların söz konusu araç ile taşınmasının zorunlu olduğu, el konulan sigaraların yurda kaçak yollardan sokulmuş yabancı markalı kaçak sigaralar olduğu hususlarının tespit edildiği, el konulan kaçak sigaraların miktarı, ihbar tutanağı ve yargılama sonunda elde olunan delillerden sanıkların üzerlerine atılı müsnet suçu işledikleri sabit görülmüştür. Bu nedenle sanıkların 5607 sayılı KMK nin 3/5, 4/2 maddeleri uyarınca ayrı ayrı cezalandırılmalarına, 53 maddesi gereğince haklarında güvenlik tedbirlerine hükmedilmesine, 5607 sayılı KMK 13, TCK 54 maddesi gereğince el konulan kaçak sigaların ve sanıklardan …‘e ait olan ve suçta kullanılan 65 ..D. plakalı aracın müsaderesine, sanık …‘nin sabıka kaydındaki ilamlara konu suçların işlenme tarihlerinin 5237 sayılı yürürlüğe girmesinden önce olması nedeniyle hakkında 58 maddesinin uygulanmamasına karar verilmiştir (Yargıtay 7. Ceza Dairesi’nin 2012/19731 kararıyla onanan yerel mahkeme metni).

Alkol Kaçakçılığı (Kaçak Alkol/İçki) Suçu ve Kişisel Kullanım Miktarı

Sanığın sevk ve idaresindeki aracın bagaj kısmında yapılan aramada (iki koli içerisinde 48 adet Black Stallion Marka viskiyi) dava konusu eşyanın ele geçirildiği, sanığın ele geçen içkileri kişisel kullanım amacı ile hediye olarak arkadaşından aldığı yönünde savunmada bulunduğu ve içkileri ticari amaçla bulundurduğuna ilişkin cezalandırılmasına yeterli delil bulunmadığı gözetilerek, beraati yerine, delillerin takdirinde yanılgıya düşülmek suretiyle yazılı şekilde içki kaçakçılığı suçu nedeniyle hüküm kurulması hukuka aykırıdır (Yargıtay 7. Ceza Dairesi - Karar: 2015/13781)

Bilmeden Arabada Kaçak İçki (Alkol) Taşınması

Suç tarihinde 18 yaşından küçük olan sanık Y. K.’ın da içerisinde bulunduğu, hakkında verilen mahkumiyet hükmü kesinleşen H. D.’ın sevk ve idaresinde olan ve hız ihlali yaptığı gerekçesiyle trafik ekiplerince durdurulan araç içerisinde ve bagaj kısmında toplam 194 şişe çeşitli markalarda gümrük kaçağı viski ele geçirildiği, Hakkında hüküm itiraza konu olmayan sanık H. D.’ın kollukta; aracı iki gün önce gezmek amacıyla arkadaşından aldığını, olay günü Mersin iline gittiğini, tekrar Adana’ya doğru hareket ettiği sırada Mersin ili çıkışında birlikte yakalandığı ismini Y. olarak bildiği şahsın yolda arabayı durdurduğunu, kendisini Adana’ya getirmesini istediğini, yanında bulunan koliler içindeki içkileri aracın bagajına ve arka koltuklarına bıraktığını, yolda aldığı Y. isimli şahsın nerede ikamet ettiğini bilmediğini, daha önceden kesinlikle tanımadığını, uzaktan yakından akrabası olmadığını, daha önceden de hiç görmediğini, ifadesi alınırsa içkilerin kendisine ait olduğunu kabul edeceğini beyan ettiği,

5607 sayılı Kanunun 3/5 inci maddesinde düzenlenen kaçakçılık fiili uygulamada en çok karşılaşın kaçakçılık suç tipi olup, anılan maddelerde belirtilen taşıma, satma, satın alma, saklama, satışa arz etme ya da alınıp satılmasına aracılık etme seçimlik hareketlerinden birinin gerçekleştirilmesiyle suç oluşmaktadır.

Oluşa uygun samimi beyanıyla olayın tüm açıklığıyla ortaya çıkmasına yardımcı olan sanık Y.’un viskilerin kaçak olduğunu bilmediğini beyan etmesi, viski almaya mahkumiyet hükmü onanmak suretiyle kesinleşmiş olan inceleme dışı sanık H. D.’ın aracıyla gitmeleri, viski paralarının H. D. tarafından ödenmiş olması ve sanığın yaşı da dikkate alındığında, sanığın suça konu eşyaların kaçak olduğunu bildiğinin kabulü mümkün değildir. Nitekim sanığın kendisini de sorumluluk altına sokacak şekilde olayı ayrıntılı şekilde anlatması, suça konu eşyaların kaçak olduğunu bilmediğini göstermektedir (Yargıtay Ceza Genel Kurulu - Karar: 2014/23)

Bilmeden Kaçak Sigara Taşıma Suçu

Sanıklar … ve …‘ın sevk ve idaresindeki araçta muhtelif eşyaların arasında çuvalların içinde yer alan koliler içerisinde kaçak sigara ele geçirildiği cihetle; sanıkların aşamalardaki ifadelerinde araçta aralarında sigara kolilerinin de bulunduğu yükü toplu olarak S… Ticaret’ten teslim aldıklarını, tüm yükün S… Ticaret çalışanlarınca araca yüklendiğini, mallara dair fatura ve sevk irsaliyesinin bulunduğunu ve sigaralardan haberleri olmadığını beyan etmeleri; diğer sanık …‘nun da bu beyanları doğrulaması, olay tutanağı ve dosyada mevcut fotoğraflardan sigaraların dışarıdan görülmediğinin anlaşılması karşısında , sanık … ve …‘ın beyanlarına itibar edilerek beraatine karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde kaçak sigara taşıma nedeniyle hüküm tesisi hukuka aykırıdır (Yargıtay 7.Ceza Dairesi - Karar: 2016/7037).

Kargo Firmasının Kaçak Sigara Taşıması

Göndericisi ve alıcısının açık kimlikleri ve adresleri bulunmayan yani mevzuata uygun olmadan kabul edilen kargo eşyası içerisinde kaçak eşya bulunması halinde bu kargoyu kabul eden kargo görevlisinin hukuki durumunun belirlenebilmesi ve maddi gerçeğin ortaya çıkarılabilmesi için;

1- Olay tarihinde kargo kabul merkezinde görevli personel sayısıyla sanık tarafından kabul edilen kargo sayısı ve sanık tarafından gerçekleştirilen kargo işlemlerinin mevzuata uygun olup olmadığı,

2- Mevzuata uygun olmadığı halde kabul edilen, göndericisinin ve alıcısının kimlik bilgileri ve açık adresleri bulunmayanı veya eksik olan başka kargoların, nasıl ve kim tarafından alıcısına teslim edildiği,

3- Sanığın, dava konusu kargo gönderi belgesinde açık kimliği bulunmayan gönderici ve açık adresi bulunmayan alıcıyla telefon veya başka surette özel ilişki veya iletişim kurup kurmadığı (gerektiğinde iletişimin tespiti yoluna gidilmesi),

4- Dava konusu kargonun gönderenin ve alıcısının sadece isim ve cep telefonu numarası yazılı olması halinde beyanlarına başvurulmak üzere bu numaralardan kimliklerinin ve adreslerinin tespit edilip edilemeyeceği,

5- Dava konusu işlemden önce sanık hakkında aynı suçtan başka dava açılıp açılmadığı.

Hususlarının araştırılması ve birlikte değerlendirilmesi gerekmektedir. Buna karşılık mevzuata uygun olarak kabul edilmiş olup göndericisiyle alıcısı belli olan kargoyu kabul edenin, aksine bir delil bulunmadığı takdirde bu kargo içerisine bulunan kaçak eşyadan dolayı sorumluluğu söz konusu olmayacaktır.

Bu açıklamalar ışığında somut olayın değerlendirilmesine gelince;

Sanıklar hakkında açılan kamu davasında Mahkemesince sanıkların savunmasının aksine cezalandırılmalarına yetecek her türlü şüpheden uzak, kesin ve inandırıcı delil elde edilemediği gerekçesiyle beraat kararı verildiği anlaşılmaktadır.Dosya kapsamına göre, söz konusu kargo üzerinde alıcısının ve göndericisinin açık kimlik bilgileri ve adreslerinin yazdı olmadığı halde sanık ÖmerS. tarafından mevzuata aykırıolarak kabul edildiği anlaşılmakta olup, sanık hakkında ayrıca aynı suçu işlediğinden bahisle dairemizin 2014/13482 esas sırasına kayıtlı kamu davasının olduğu da tespit edilmiştir. Bu durum karşısında, içerisinde dava konusu sigaraların bulunduğu kargoyu bu özelliğini bilerek mevzuata aykırı şekilde kabul edip etmediğinin tespiti bakımından yukarıda maddeler halinde belirtilen hususlar araştırılarak hep birlikte değerlendirmek suretiyle ve gerektiğinde sanıklar hakkında aynı nitelikte açılmış kamu davalarının da birleştirilip TCK’nın hükümlerde gözetilerek sanıkların hukuki durumlarının tayin ve takdiri gerekirken eksik incelemeyle yazılı şekilde kaçak sigara taşıma suçu nedeniyle beraat kararı verilmesi hukuka aykırıdır (Yargıtay 7. Ceza Dairesi - Karar: 2014/18493).

Sigara kaçakçılığı Suçunda Etkin Pişmanlık

Bir eşyanın gümrük işlemlerine tabi tutulmadan ülkeye sokulması olarak tarif edilebilecek olan kaçakçılık suçunda, gümrüklenmiş değerin ödenmesi şartına bağlı ve indirim nedeni olarak öngörülen etkin pişmanlık, 5607 Sayılı Kanunun 5. maddesinin 2. fıkras 2. fıkrasında: “Yedinci fıkrası hariç, 3. maddede tanımlanan suçlardan birini işlemiş olan kişi, etkin pişmanlık göstererek, soruşturma evresi sona erinceye kadar suç konusu eşyanın gümrüklenmiş değerinin iki katı kadar parayı Devlet Hazinesine ödediği takdirde, hakkında bu Kanunda tanımlanan kaçakçılık suçlarından dolayı verilecek ceza yarı oranında indirilir. Bu fıkra hükmü, mükerrirler hakkında veya suçun bir örgütün faaliyeti çerçevesinde işlenmesi halinde uygulanmaz” şeklinde düzenlenmiştir.

Buna göre, maddenin 2. fıkrası uyarınca ödemeye bağlı indirim nedeni olarak öngörülen etkin pişmanlık hükmünün uygulanabilmesi için;

1- )5607 Sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanununun, 7. fıkrası hariç olmak üzere 3. maddesinde tanımlanan suçlardan birinin işlenmiş olması,

2- ) Soruşturma aşaması sona erinceye kadar suç konusu eşyanın gümrüklenmiş değerinin iki katı kadar paranın Devlet Hazinesine ödenmesi,

3- ) Failin kaçakçılık suçundan mükerrir olmaması,

4- ) Kaçakçılık fiilinin bir örgütün faaliyeti çerçevesinde işlenmemiş olması, Şartlarının birlikte gerçekleşmesi gerekmektedir (Yargıtay Ceza Genel Kurulu - Karar: 2015/64).

Sigara Kaçakçılığı Suçunda Kullanılan Aracın Müsaderesi

Sanığın aracında yakalanan toplam dört çuval içerisindeki 6990 paket sigaranın bilirkişi beyanında da belirtildiği üzere miktar itibarıyla bir kişi tarafından taşınması olanaklı olmayıp, bir araçla taşınmasının zorunlu bulunması ve “kaçak eşyanın naklinin, bu aracın kullanılmasını gerekli kılması” halinde kaçak eşyanın taşınmasında bilerek kullanılan her türlü taşıma aracının müsaderesini zorunlu kılan 5607 sayılı Yasanın 13. maddesi birlikte değerlendirildiğinde, suça konu eşyaların taşındığı aracın zoralımına karar verilmesi gerekmektedir (Yargıtay CGK - 2012/124 karar).

Kaçak Sigara Satışı ve Zincirleme Suç Hükümleri

Yargıtay CGK.nun 20.04.1999 gün ve 1999/61-74 sayılı Kararında belirtildiği gibi aynı suç işleme kararının varlığı, suçun işlenmesindeki özellikler, suçun işleniş biçimi, fiillerin işlendikleri yer ve işlenme zamanı, fiiller arasında geçen süre, mağdurların farklı olup olmadıkları, ihlal edilen değer ve yarar ile korunan değer ve yarar, olayların oluşum ve gelişimi ile tüm özellikleri değerlendirilerek belirlenecektir. Önceki ve sonraki eylemler arasında sübjektif bir bağlantı, aynı suç işleme kararı bulunduğunu gösterir. Bu nedenle, sanık Serkan Saygın’ın ticari amaçla bandrolsüz sigara satışı yaparken yakalandığı ve üzerine atılı eylemlerin benzer mahiyette olduğu dikkate alınarak, hakkında Ankara 1.Asliye Ceza Mahkemesinde yargılaması sonuçlandırılan ve dairemize gelen 2011/516 Esas sayılı, 2011/390 Esas sayılı, 2011/517 Esas sayılı, 2011/538 Esas sayılı, 2011/523 Esas sayılı dava dosyaları daha olduğu anlaşılmakla, suç tarihine ve işlenen suçun niteliğine göre adı geçen sanığın eylemlerinin zincirleme biçimde kaçakçılık suçunu oluşturup oluşturmadığının takdir ve değerlendirilmesi bakımından dosyaların incelenmesi ve gerektiğinde birleştirilmesi hususu düşünülerek sonucuna göre sanığın hukuki durumunun değerlendirilmesi gerekirken yazılı şekilde hüküm tesisi hukuka aykırıdır (Yargıtay 7. Ceza Dairesi- Karar: 2014/12037).

Ticari Amaçla Sigara Satışı

Olay tutanağına göre üst geçit altında tezgah üzerinde kaçak sigara satışı yapıldığı bilgisi alınması üzerine olay yerine giden kolluk görevlilerince sanığın seyyar tezgah üzerinde kaçak sigara satışı yaptığının görülerek 194 paket kaçak sigaranın ele geçirildiği olayda; sigaraların bulunduğu yer ve yakalanış şekli birlikte değerlendirildiğinde, sanığın ticari kastla söz konusu eşyayı bulundurduğu gözetilmeden sanığın yerinde olmayan savunmasına itibarla mahkumiyeti yerine beraatine karar verilmesi hukuka aykırıdır (Yargıtay 7. Ceza Dairesi - Karar: 2018/82).

Kaçak Sigara Satışının İspatı ve Tutanak

Olay tutanağı ve dosya kapsamına göre; olay tutanağına göre suça sürüklenen çocuğun önünde bulunduğu tezgahta 22 paket kaçak sigara ele geçirildiği, suça sürüklenen çocuğun aşamalarda değişmeyen savunmasında tezgahın sahibi olmadığını, yalnızca annesinini isteği üzerine sigara satın almak için tezgahın önünde tezgah sahbini beklediği sırada hakkında işlem yapıldığını savunduğu anlaşılmakla; olay tutanağında satıma ilişkin bir tespit de bulunmadığı gözetilerek ele geçen sigaraların suça sürüklenen çocuğa ait olduğuna ilişkin, suça sürüklenen çocuğun mahkumiyetine yeter, her türlü şüpheden uzak, kesin ve inandırıcı delil elde edilemediği gözetilerek beraat yerine yazılı şekilde mahkumiyet kararı verilmesi,

Kabule göre ise ;

1-Suçtan doğrudan zarar görmeyen ve katılma hakkı bulunmayan Gümrük İdaresi ‘nin katılan olarak kabul edilmesi ve lehine vakalet ücretine hükmolunması

2-Dava konusu kaçak eşyanın müsaderesine karar verilmesi ile yetinilmesi gerekirken söz konusu eşyanın imhasına da hükmolunması, bozma nedenidir (Yargıtay 19. Ceza Dairesi -Karar : 2020/674).

Sigara ve alkol kaçakçılığı suçu, özel kanunla ayrıntılı düzenlenen bir suç tipi olduğundan savunmanın bir avukat vasıtasıyla yapılmasında yarar vardır.

Avukat Baran Doğan