0 212 652 15 44
Çalışma Saatlerimiz
Hafta İçi 09.00 - 18.00

Boşanma Avukatı Nedir?

Boşanma avukatı, medeni hukukun bir alt dalı olan aile hukuku uyuşmazlıklarından kaynaklanan boşanma, nafaka, velayet, mal paylaşımı vb. gibi davalara giren avukatlara halk arasında verilen isimdir. Boşanma avukatları için aile avukatı ifadesinin de kullanıldığı görülmektedir. İnternette “boşanma avukatı” adı altında açılan başlıklar gerçek dışıdır. Mevzuatta boşanma avukatı adında bir avukatlık dalı tanımlanmamıştır. Boşanma davalarına giren avukatların kendini boşanma avukatı olarak tanıtması da yasal değildir. Ancak, halk arasında boşanma davalarına giren avukatlara kimi zaman boşanma avukatı denildiği görülmektedir. Biz de makalemizde daha anlaşılır olmak için boşanma avukatı kavramını kullanacağız.

Boşanma davası süreci, evli çiftler için zorlu ve yıpratıcı bir süreçtir. Boşanma sürecinde profesyonel hukuki yardım almak bu zorlu sürecin üstesinden gelmeyi kolaylaştırır. Esasen, Türkiye mevzuatında boşanma avukatı adı altında ayrı bir mesleki uzmanlık alanı mevcut değildir. Halk arasında, aile mahkemesinde görülen boşanma davalarını takip eden davacı veya davalı vekillerine boşanma avukatı denildiğinden biz de bu kavramı kullanmayı tercih edeceğiz.

Her davanın çok önemli bir hazırlık süreci vardır. Boşanacak kişilerin evlilik içinde yaşadığı olayların bir gözlemci gibi avukat tarafından dinlenmesi gerekir. Avukat, dinlediği olaylardan boşanmaya sebep teşkil edecek olguları seçerek dava hazırlığı yapar. Çünkü, hukuk sistemimize göre her boşanmanın mutlaka bir sebebi olmak zorundadır. Sebepsiz açılan her boşanma davası reddedilir.

Boşanma Avukatı Dava Hazırlığını Nasıl Yapar?

Boşanma avukatı, olguları değerlendirerek boşanma davası açmak için yeterli neden olup olmadığı, kendisine anlatılan olaylardan aşağıdaki boşanma sebeplerinin gerçekleşip gerçekleşmediğini araştırır:

  • Aldatma (Medeni Kanun md.161),

  • Eşlerden birinin diğerinin hayatına kast edip etmediği, kötü muamelede veya onur kırıcı davranışta bulunup bulunmadığı (M.K. md.162),

  • Eşlerden birinin küçük düşürücü bir suç işleyip işlemediği (M.K. md.163),

  • Eşlerden birinin haysiyetsiz hayat sürüp sürmediği (M.K. md.163),

  • Eşlerden birinin haksız bir şekilde ortak konutu terk edip etmediği (M.K. md.164),

  • Eşlerden birinin akıl hastası olup olmadığı (M.K. md.165),

  • Evlilik birliğinin taraflardan biri açısından çekilemez derecede temelinden sarsılıp sarsılmadığı (M.K. md.166)

Boşanma sebebinin doğru tespit edilmesi çok önemlidir. Çünkü, hakim davacının boşanma sebebine göre davayı inceleyecektir. Bu yüzden davanın hazırlık süreci mutlaka boşanma avukatı ile birlikte yürütülmelidir.

Boşanma Avukatı Arabuluculuk Yoluna Başvurabilir mi?

Boşanma avukatı, aile hukukuna ve mal paylaşımına ilişkin uyuşmazlığın dava dışı çözümü için de çaba sarf edebilir. Dava açmadan veya açtıktan sonra tarafları bir araya getirebilir, uyuşmazlığın tarafları arasında iletişim kurarak uzlaşmanın sağlanmasına imkan tanıyabilir. Ancak, boşanma avukatlarının bu girişimleri teknik bir özel hukuk uygulaması olan “arabuluculuk” olarak kabul edilemez. Arabulucular, arabuluculuk listesine kayıtlı ve uyuşmazlığın tarafı olmayan kişilerdir. Boşanma avukatları ise temsil ettikleri tarafın haklarını korumakla yükümlüdür.

Boşanmada mal paylaşımı, boşanma davası ile aynı anda farklı bir dava açarak veya boşanma davasının kesinleşmesinden sonra görülen en önemli hukuki uyuşmazlıktır. Mal paylaşımından kaynaklanan uyuşmazlıklar için dava açılmadan önce veya açıldıktan sonra uyuşmazlığın anlaşmalı bir şekilde sona erdirilmesi için arabulucuya başvurulabilir. Taraflar, boşanma avukatları aracılığıyla arabulucuya başvurarak mal paylaşımının müzakere edilerek anlaşma yoluyla yapılmasını isteyebilirler.

Boşanma davası, ister anlaşmalı ister çekişmeli olsun, arabuluculuk kurumu yoluyla sonuçlandırılamaz. Boşanma davasının eki niteliğindeki nafaka, boşanmada maddi ve manevi tazminat, çocukların velayeti gibi konular da arabuluculuk yoluyla çözümlenemez.

Boşanma Davası Nasıl Açılır?

Boşanma sebepleri tespit edildikten sonra dava dilekçesi buna göre hazırlanmalıdır. Özellikle, tarafların birbirlerinden boşanma dışında talepleri de olabileceğinden, tüm bu taleplerin müvekkil ile yapılacak ayrıntılı bir görüşmede netleştirilmesi gerekir. Boşanma davası açmak isteyen kişiye şu sorular sorularak talepler netleştirilmelidir:

  • Müvekkilin çocuk üzerinde velayet hakkı talebi var mı?

  • Nafaka talebi var mı?

  • Yeni Medeni Kanun’a göre mal paylaşımı yapılması talebi var mı?

  • Maddi ve manevi tazminat talebi var mı?

Müvekkil dinledikten sonra boşanma sebepleri ve talepleri tespit edildikten sonra ulaşılan olgulardan ve taleplerden hareketle davanın hukuki temeli tespit edilir ve dava dilekçesi yazılır. Boşanma avukatı, dava dilekçesinin talep edilen sonucu elde etmeye elverişli olduğunu gördükten sonra dava dosyasını hazırlamaya başlar. Bir dava dosyasında yeterli sayıda dilekçe sureti ve iddiaları güçlendiren delillerin yer alması gereklidir. Deliller yazılı delil niteliğinde ve avukat bu delillere ulaşabilecek durumdaysa yazılı delillerin mutlaka dava dosyasına fiziken konulması gerekir. Eğer dava dosyası hazırlanırken yazılı deliller o an ulaşılamayacak bir yerdeyse dava dilekçesi içeriğinde bu yazılı delillerin bulunduğu yer gösterilerek mahkemeden delilin getirtilmesi istenir. Delil olarak tanık beyanına dayanılıyorsa tanıkların ad, soyad ve adresleri mahkemeye dava dosyası içinde bildirilmelidir. Dava dosyası bu şekilde tekemmül ettirildikten sonra, adliyede dava harç ve giderleri vezneye yatırılarak dosya teslim edilir. Artık boşanma davası açılmıştır.

Tedbir Başvurularında Boşanma Avukatının Önemi

Boşanma avukatı, aile mahkemesinden aile hukukundan kaynaklanan bazı tedbirlerin (uzaklaştırma, iletişimin engellenmesi, nafaka vb.) alınmasını talep edebilir. Tedbir talepleri açısından boşanma davasının açılıp açılmadığının bir önemi yoktur.

Tedbir başvurularının bir boşanma avukatı tarafından yapılması sürecin daha hızlı yürümesini sağlar. Özellikle şiddet mağduru kişilerin tedbir taleplerinin aile mahkemesine usulüne uygun bir şekilde iletilmesi halinde, şiddet uygulayan kişi hakkında şu önleyici tedbirlerin uygulanması kararlaştırılmaktadır (6284 sayılı Kanun m.5):

  1. Şiddet mağduruna yönelik olarak şiddet tehdidi, hakaret, aşağılama veya küçük düşürmeyi içeren söz ve davranışlarda bulunmaması.

  2. Müşterek konuttan veya bulunduğu yerden derhâl uzaklaştırılması ve müşterek konutun korunan kişiye tahsis edilmesi.

  3. Korunan kişilere, bu kişilerin bulundukları konuta, okula ve işyerine yaklaşmaması.

  4. Çocuklarla ilgili daha önce verilmiş bir kişisel ilişki kurma kararı varsa, kişisel ilişkinin refakatçi eşliğinde yapılması, kişisel ilişkinin sınırlanması ya da tümüyle kaldırılması.

  5. Gerekli görülmesi hâlinde korunan kişinin, şiddete uğramamış olsa bile yakınlarına, tanıklarına ve kişisel ilişki kurulmasına ilişkin hâller saklı kalmak üzere çocuklarına yaklaşmaması.

  6. Korunan kişinin şahsi eşyalarına ve ev eşyalarına zarar vermemesi.

  7. Korunan kişiyi iletişim araçlarıyla veya sair surette rahatsız etmemesi.

  8. Bulundurulması veya taşınmasına kanunen izin verilen silahları kolluğa teslim etmesi.

  9. Silah taşıması zorunlu olan bir kamu görevi ifa etse bile bu görevi nedeniyle zimmetinde bulunan silahı kurumuna teslim etmesi.

  10. Korunan kişilerin bulundukları yerlerde alkol ya da uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanmaması ya da bu maddelerin etkisinde iken korunan kişilere ve bunların bulundukları yerlere yaklaşmaması, bağımlılığının olması hâlinde, hastaneye yatmak dâhil, muayene ve tedavisinin sağlanması.

  11. Bir sağlık kuruluşuna muayene veya tedavi için başvurması ve tedavisinin sağlanması.

Anlaşmalı Boşanma Davasında Boşanma Avukatının Rolü

Anlaşmalı boşanma davası, tarafların bir boşanma protokolü ile evliliği sona erdirdiği bir dava türüdür. Boşanma protokolü, her iki tarafın boşanma neticesinde elde edeceği hak ve menfaatler ile yükümlülükleri içeren, boşanmadan sonra dahi herhangi bir nedenle ortaya çıkan uyuşmazlıklarda başvurulan temel belgedir. Bu nedenle, evliliğin hangi koşullarla sonuçlandığını belgeleyen bu protokolün bir boşanma avukatı tarafından hazırlanması olası hak kayıplarını önleyecektir.

Taraflar bir boşanma protokolü üzenleyerek aşağıdaki konular üzerinden analaşabilirler:

Taraflar boşanma protokolü ile yukrıdaki tüm hususlarda anlaşabileceği gibi bazı konuların çözümünü boşanma sonrasına da bırakabilirler. Tarafların bu konularda yapacakları her tercih farklı hukuki sonuçlar doğuracaktır. Boşanma avukatı, protokol metninin taraflar açısından doğruracağı hak ve yükümlülükleri ayrıntılı bir hukuki incelemeye tabi tutar. Böylece, mahkeme tarafından protokol esas alınarak boşanma kararı verildikten sonra ortaya çıkabilecek uyuşmazlıklar öngörülerek gerekli önmlemler alınır. Örneğin, taraflar mal paylaşımı konusunda birbirinden herhangi bir hak ve alacak talep etmeyecekse, bu hususun ayrıntılarıyla protokole yazılması boşanma sonrasında meydana gelebilecek tartışmaları ortadan kaldıracaktır. Taraflar, boşanma kararının kesinleşmesinden itibaren 10 yıl içinde ayrı bir dava ile mal paylaşımı talep hakkına sahiptir.

Boşanma protokolünün bir boşanma avukatı tarafından hazırlanması eşlerin boşanma sürecinde üzerinde düşünmedikleri olası uyuşmazlıkların kolay, hızlı ve kesin bir şekilde çözülmesini sağlar. Boşanma protokolü içeriği tarafların istemlerine ve şartlarına göre değişmekle birlikte, tarafların birbirlerinden herhangi bir talepte bulunmadıkları bir boşanma protokolü örneği aşağıdadır:

Boşanma Davası Duruşmasında Avukatın İşlevi Nedir?

Hakim, tüm delillerin toplandığını, dosyanın duruşma için hazır hale geldiğini görürse taraflara celp (çağrı kağıdı) göndererek ilk duruşmaya çağırır. Bir davanın ilk duruşması çok önemlidir. İlk duruşmaya gelmeyen taraf diğer tarafın davasını genişletmesine veya sebebini değiştirmesine daha sonra itiraz edemez. Hakim, ilk duruşmada tarafların karşılıklı iddialarını içeren dilekçelerini okur; delillerin nelerden ibaret olduğunu, tarafların üzerinde anlaştığı ve çekiştiği noktaları tespit eder. Bu duruşmaya, ön inceleme duruşması adı verilir. Ön inceleme duruşmasına tarafların veya avukatlarının katılım sağlaması çok önemlidir. Bir taraf ilk duruşmaya mazeretsiz katılmadığı takdirde, diğer taraf o duruşmada davasını değiştirebilir veya genişletebilir. Bu durum, boşanma davasının duruşmasına katılmayan taraf için bir hak kaybına neden olabilir. Bu nedenle, boşanma avukatı ilk duruşmaya mutlaka katılarak savunma yapmalıdır.

Hakim, ilk duruşmada (ön inceleme duruşmasında) gerekli tespitleri yaptıktan sonra ikinci duruşma gününü belirleyerek varsa taraf tanıklarının sırasıyla dinlenmesine karar verir. Tanık, aile bireylerinden biri olabileceği gibi akrabalık ilişkisi olmayan kişilerden de olabilir. Boşanma davasında tanık sayısı için bir sınırlama mevcut değildir. Önemli olan boşanma sebebine temel teşkil eden olgunun ispatlanmasıdır. Ama ne kadar çok tanık olursa davanın sebebi olan vakıa o kadar çok ispatlanmış olur. Hakim, tarafların gösterdiği tüm tanıkları dinlemek zorundadır. Hakim, dinlediği tanıklardan davanın yeterince aydınlandığını düşünüyorsa, tüm tanıkları dinlemekten vazgeçebilir. Dava yeterince aydınlanmışsa hakim karar verir.

Tarafların vekilleri olan boşanma avukatlarının tanıklara doğrudan soru sorma hakkı vardır. Davayı aydınlatmak, tanık beyanlarındaki çelişkileri gidermek ve müvekkili lehine olguları ortaya çıkarmak için taraf vekilleri diledikleri kadar soru sorabilir.

Boşanma Avukatı ve İstinaf/Temyiz Başvurusu

İstinaf, tarafların başvurusu üzerine yerel mahkeme kararının bir üst mahkeme tarafından hem olay yönünden hem de hukuki yönden denetlenmesidir. Boşanma davasında hakimin verdiği hüküm ne olursa olsun her iki tarafın istinaf kanun yoluna başvuru hakkı vardır. Boşanma davası, evlilik birliğini sona erdiren nihai bir kararla sonuçlanırsa, tarafların istinaf incelemesi için istinaf mahkemesine başvuru hakkı doğar. İstinaf incelemesi veya istinaf kanun yoluna başvurulmaması sonucu karar kesinleşirse nüfus müdürlüğüne yazı yazılarak tarafların nüfus kayıtlarının mahkeme kararına göre düzenlenmesi sağlanır. Yerel mahkemede boşanma davasını takip eden boşanma avukatının görevi hüküm kesinleşinceye kadar devam eder.

Temyiz, istinaf mahkemesi kararının bir üst mahkeme olan Yargıtay tarafından sadece hukuki denetim yapmak amacıyla incelenmesini sağlayan bir yoldur. İstinaf başvurusu istediği şekilde sonuçlanmayan taraf, bu kez karar aleyhine temyiz başvurusu yapabilir.

İstinaf ve temyiz başvurusundan etkili sonuç alınabilmesi için, süreç mutlaka bir boşanma avukatı tarafından takip edilmelidir.

Boşanma Avukatı Ne Kadar Ücret Alır?

Avukatlık ücretleri, tarafların (vekil-müvekkil) özgür iradesiyle belirlenmektedir. Boşanma davasının niteliği, harcanacak emek ve zaman, davanın görüleceği şehir vb. gibi nedenler boşanma avukatının ücretinin miktarını belirlemektedir. Örneğin, İstanbul boşanma avukatı için en yüksek ücretlerin olduğu şehirdir. Çünkü, İstanbul’da boşanma davalarının uzun sürmesi, tarafların diğer kentlere göre daha karmaşık hale gelen sosyo-ekonomik ilişkileri, hukuki uyuşmazlıklarının mahiyeti gibi etkenler İstanbul boşanma avukatları ücretinin daha yüksek olmasına sebep olmaktadır.

İstanbul Barosu, İstanbul avukatlarının boşanma ve aile hukuku davalarında talep edebileceği tavsiye niteliğindeki en az ücret miktarını her yıl yayınlamaktadır. 2023 yılı için İstanbul Barosu tavsiye niteliğinde en az avukatlık ücret çizelgesine göre boşanma avukatının takip ettiği davalara ilişkin ücretler aşağıdaki şekildedir:

  • Anlaşmalı boşanma davası: 27.000 TL
  • Çekişmeli boşanma davası: 40.000 TL
  • Nafaka Davası : 24.000

Boşanma avukatının aile hukuku ile ilgili takip ettiği dava ve işlere ilişkin İstanbul Barosunun açıkladığı tüm ücretleri şu linkte görebilirsiniz: Boşanma avukatı ücretleri

Boşanma Davası Ne Kadar Sürer?

Türkiye’de çekişmeli bir boşanma davası yerel mahkemede yaklaşık 1 - 2 yıl sürmektedir. Dava sürecinin kısa veya uzun sürmesinde davaya hazırlık sürecinin önemi büyüktür. Boşanma sebebine dayanak yapılan olgular yeterince delillendirilip ispatlanmışsa mahkeme süreci çok kısa da sürebilir. Tekraren vurgulamak gerekir ki dava dosyasında gereksiz bilgileri ayıklayan bir davaya hazırlık sürecinin yürütülmüş olması çok önemlidir. Avukat tarafından hazırlanan dava dosyası hakim tarafından incelenir. Hakimin öncelikle dava dilekçesinin bir suretini usulüne uygun bir şekilde (tebligat yolu ile) davalı tarafa göndermesi gerekir. Davalının cevap dilekçesi de usulüne uygun bir şekilde davacıya gönderilmelidir.

Hakim, tarafların dosyaya getirtilmesini istediği belgelerin getirilmesi için ilgili kurumlara yazılar yazar. Bu yazılara müzekkere denilmektedir. Gönderilen müzekkereler posta yoluyla veya elden boşanma avukatı tarafından ilgili kuruma ulaştırılabilir. Kendilerine müzekkere gönderilen tüm kurumlar (polis, hastane, sgk vs.) gereğini derhal yerine getirmek zorundadır.

Boşanma Avukatı ve Hükmün İnfazı

Boşanma davası kesinleştikten sonra hükmün infazı aşamasına geçilir. Boşanma avukatı, hükmün infazı aşamasında tarafların hak ve alacağını güvenceye almak ve tahsil etmek için icra takibi başlatır. Uygulamada mahkeme kararlarının icrası aşamasında büyük zorluklar yaşandığı bilinmektedir. Boşanma hükmündeki maddi ve manevi tazminat, velayet, nafaka gibi konularla ilgili hüküm fıkralarının mahkeme ilamına uygun bir şekilde icra edilmesi gerekir. Boşanma avukatı, uygulamadan kaynaklanan sorunları gidererek taraflar açısından önemli bir güvence mekanizması haline gelmektedir.

Boşanma Avukatı Nasıl Bulunur?

Boşanma avukatlarının yazılı olduğu herhangi bir boşanma avukatları listesi veya kaydı yoktur. Türkiye’ki avukatlar mesleki faaliyetleri sırasında reklam yapamazlar. Bu nedenle bir avukatın kendisi ile ilgili reklamlar vermesi veya “en iyi boşanma avukatı”, “uzman boşanma avukatı” gibi sıfatlar kullanması meslek etik kurallarına aykırıdır. Sıkı reklam yasağı kuralları nedeniyle Türkiye’de uzman bir avukatın nasıl bulunacağına dair herhangi bir yöntem yoktur. Boşanma davası veya benzeri bir hukuki sorunu olan insanlar daha çok kendi çevrelerinden soruşturarak avukat bulmaktadır.

İstanbul boşanma avukatı sayısı bakımından en çok avukatın bulunduğu ildir.

Boşanma Avukatının Ücreti Ne Zaman Ödenir?

Avukatlık Kanunu, taraflarca aksi kararlaştırılmadığı takdirde avukatlık ücretinin peşin ödenmesini öngörmektedir. Ancak, avukat-müvekkil ilişkisi çerçevesinde, taraflar, ücretin ödenme zamanını özgürce belirleme hakkına sahiptir. Avukatlık ücreti, boşanma davası açılmadan önce ödenebileceği gibi ücretin ödenmesi dava sonuna da bırakılabilir. Boşanma avukatının ücreti, maktu bir ücret şeklinde belirlenebileceği gibi dava neticesinde müvekkilin el edeceği tazminat veya menfaatin değerinin belli bir yüzdesi olarak da belirlenebilir.

Boşanma Avukatının Görevi Ne Zaman Sona Erer?

Boşanma avukatı, eşler arasındaki uyuşmazlığın aile hukukun temel ilkelerine uygun bir şekilde çözülmesini sağlayan savunma avukatıdır. Hukuken boşanma avukatının görevi de hak ve borçların tespit edildiği ve uyuşmazlığın tam olarak çözüldüğü noktada sona erer.

Uygulamada, avukat ile müvekkili arasında yapılan sözleşmeyle boşanma ve mal paylaşımı davasının kesinleştikten sonra infaz edilmesi aşamalarını da boşanma avukatı takip etmektedir. Yani, aile mahkemesinin verdiği kararların infaz aşaması da tamamlanarak müvekkilin tüm haklarına kavuşmasının sağlanmasıyla boşanma avukatının da görevi son bulur.

Boşanma avukatı, davanın tarafları açısından velayet, maddi-manevi tazminat, mal paylaşımı gibi konularda meydana çıkacak uyuşmazlıklarda önemli bir savunma fonksiyonu ifa eder. Bu nedenle bir boşanma davasının avukat aracılığıyla yürütülmesi olası hak kayıplarını ortadan kaldırır.


Avukat Baran Doğan

UYARI

Web sitemizdeki tüm makale ve içeriklerin telif hakkı Av. Baran Doğan’a aittir. Tüm makaleler hak sahipliğinin tescili amacıyla elektronik imzalı zaman damgalıdır. Sitemizdeki makalelerin kopyalanarak veya özetlenerek izinsiz bir şekilde başka web sitelerinde yayınlanması halinde hukuki ve cezai işlem yapılacaktır. Avukat meslektaşların makale içeriklerini dava dilekçelerinde kullanması serbesttir.

Makale Yazarlığı İçin

Avukat veya akademisyenler hukuk makalelerini özgeçmişleri ile birlikte yayımlanmak üzere avukatbd@gmail.com adresine gönderebilirler. Makale yazımında konu sınırlaması yoktur. Makalelerin uygulamaya yönelik bir perspektifle hazırlanması rica olunur.

Paylaş
RSS