Tehlikeli Maddeleri İzinsiz Bulundurma veya Nakletme Suçu Nedir? (TCK 174)

Tehlikeli maddeleri izinsiz bulundurma veya nakletme suçu; toplum güvenliği için tehlike arz eden maddeleri bir yerden başka bir yere nakletme, muhafaza etme, satma, satın alma veya üretmeyi yaptırıma bağlayan bir tehlike suçudur. Örneğin, işyerinde cam şişelere benzin ve fitil konularak yapılan molotof kokteyli bulunduran kişi tehlikeli madde bulundurma suçu işlemiş olur.

Tehlikeli maddeleri izinsiz bulundurma, el değiştirme veya nakletme suçu; 5237 sayılı TCK’nın “Topluma Karşı Suçlar” kısmında, “Genel Tehlike Yaratan Suçlar” bölümünde TCK m.174’de yer almaktadır. Suç, önemli miktarda tehlikeli maddenin toplumun genel güvenliğini tehlikeye atmasını cezalandırmaktadır.

Tehlikeli Maddeleri İzinsiz Bulundurma, El Değiştirme veya Nakletme Suçunun Unsurları

Suçun maddi konusu tehlikeli maddelerdir. Tehlikeli maddelerin bulundurulması veya naklaedilmesi için yetkili makamlardan gerekli izin alınmışsa maddedeki suç oluşmaz. Kanun, tehlikeli maddeleri tek tek sayma yoluna gitmek yerine, “patlayıcı, yakıcı, aşındırıcı, yaralayıcı, boğucu, zehirleyici, sürekli hastalığa yol açıcı nükleer, radyoaktif, kimyasal, biyolojik madde” şeklindeki bir ifadeyle geneiş kapsamlı bir tarif yapmıştır. Bu nedenle, uygulamada bir maddenin TCK m.174 anlamında tehlikeli bir madde olup olmadığı, Polis Kriminal Laborauvarı ve Adli Tıp Kurumundan uzmanlık raporu alınarak tespit edilir.

Tehlikeli maddeleri izinsiz bulundurma veya el değiştirme suçu, seçimlik hareketli bir suç olup tehlikeli maddeyi imal, ithal veya ihraç etme, ülke içinde bir yerden diğer bir yere nakletme, muhafaza etme, satma, satın alma veya tehlikeli maddeyi işleme şeklindeki sekiz harekketen herhangi birinin işlenmesiyle meydana gelir. Yetkili makamların izni olmaksızın tehlikeli maddelerin imalinde, işlenmesinde veya kullanılmasında gerekli olan malzeme ve teçhizatı sağlayan kişi de bu madde hükümleri gereği cezalandırılır.

Yasa dışı silahlı örgüte vahim miktarda silah veya patlayıcı temin etme, nakletme veya örgüte ait vahim miktardaki patlayıcı maddeleri saklamak gibi eylemler, bağımsız bir suç olarak örgüte silah sağlama suçu (TCK m.315) şeklinde düzenlenmiştir.

Tehlikeli maddelerin kullanılarak başka suçlar işlenmesi halinde, failin genel güvenliği kasten tehlikeye sokma suçu (TCK m.170) nedeniyle ayrıca cezalandırılması gerekir. Örneğin, bir evde imal edilen molotof kokteyllerini bir bankamatiğe atan fail, molotof kokteylinin zarara neden olmaması halinde TCK m.170/2 gereği; zarara neden olması halinde ise patlayıcı madde kullanmanın, mala zarar verme suçunun unsuru olması nedeniyle TCK m.152/2-a gereği yakarak mala zarar verme suçu sebebiyle cezalandırılması gerekir.

TCK m.174’de yer alan seçimlik hareketlerden bazıları özellik arz etmektedir:

Tehlikeli Madde İmal Etme: Tehlikeli madde imal etme fiili, tehlikeli maddenin elle veya makine kullanılarak üretilmesidir. Bu bağlamda el ile molotof kokteyli hazırlamak veya bazı kimyasalları karıştırarak patlayıcı madde üretmek de “tehlikeli madde imal etme” fiili olarak kabul edilir. Fail, bir kereye mahsus olarak ürettiği patlayıcı madde nedeniyle imal etme fiilinden sorunlu tutulamaz. Fail bu fiil yerine patlayıcı madde bulundurma veya şartları varsa patlayıcı nakletme suçu nedeniyle cezalandırlabilir. Failin “imal etme” fiili nedeniyle cezalandırılabilmesi için imalata yönelik bir alt yapı ve sistem kurduğu ispatlanmalıdır.

Adı geçen sanıkların imalata yönelik herhangi bir alt yapı ve oluşum ortaya koymaksızın tek bir olaya özgü olarak potasyun nitrat ve potasyum klorat, kablo, pil kullanarak patlayıcı madde elde etme eylemlerinin yasal anlamda patlayıcı madde imali sayılamayacağı gözetilmeden, adı geçen sanıklar haklarında patlayıcı madde imal etmekten ceza tayini, bozma nedneidir (Y8CD-K.2001/2102)

Tehlikeli Madde Nakletme: Nakletme fiili, tehlikeli maddenin bir yerden başka bir yere taşınmasıdır. Tehlikeli maddenin taşınacağı mesafenin uzunluğunun hiçbi önemi yoktur. Örneğin, bir yerde imal edilen molotof kokteyllerinin 100 metre ilerideki bir binaya çuval içerisinde taşınması sırasında yakalanan fail, tehlikeli madde nakletme seçimlik hareketi nedeniyle cezalandırılır.

Önemsiz Tür ve Miktarda Patlayıcı Madde Bulundurma (TCK m.174/3): Patlayıcı maddelerin önemsiz miktar ve türde olması halinde fail, maddedeki ağır cezaların yerine, çok hafif bir ceza yaptırımı ile karşılaşmaktadır. Patlayıcı maddenin önemsiz tür veya miktarda olup olmadığı konusunda kuşku varsa, Adli Tıp Kurumundan mutlaka uzmanlık raporu alınmalıdır. Özellikle belirtelim ki; uygulamada 3 adet molotof kokteyli veya 1 adet dinamit lokumu “önemli miktar ve tür” olarak kabul edilmektedir.

Tehlikeli Maddeleri İzinsiz Bulundurma, El Değiştirme veya Nakletme Suçunun Cezası

Tehlikeli maddeleri izinsiz olarak bulundurma, el değiştirme veya nakletme suçunun cezası şu şekildedir:

• Yetkili makamlardan gerekli izni almaksızın, patlayıcı, yakıcı, aşındırıcı, yaralayıcı, boğucu, zehirleyici, sürekli hastalığa yol açıcı nükleer, radyoaktif, kimyasal, biyolojik maddeyi imal, ithal veya ihraç eden, ülke içinde bir yerden diğer bir yere nakleden, muhafaza eden, satan, satın alan veya işleyen kişi, dört yıldan sekiz yıla kadar hapis ve beşbin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır. Yetkili makamların izni olmaksızın, bu fıkra kapsamına giren maddeleri imal etmek, işlemek veya kullanmak amacıyla, gerekli olan malzeme ve teçhizatı ithal eden, ihraç eden, satışa arz eden, başkalarına veren, nakleden, depolayan, satın alan, kabul eden veya bulunduran kişi de aynı ceza ile cezalandırılır (TCK m.174/1).

• Bu fiillerin suç işlemek için teşkil edilmiş bir örgütün faaliyeti çerçevesinde işlenmesi halinde, verilecek ceza bir kat artırılır (TCK m.174/2). Suçun, örgütün faaliyeti çerçevesinde işlenmiş olması dolayısıyla ilgili maddesinde cezasının artırılması öngörülmüşse; sadece bu madde hükmüne göre cezada artırım yapılır (3713 sayılı Terörle Mücadele Kanunu m.5/2). Suçun örgüt faaliyeti çerçevesinde işlenmesi halinde TCK m.174 bir kat arttırım öngördüğünden ayrıca 3713 sayılı TMK m.5 gereği ceza arttırımı yoluna gidilmeyecektir.

• Önemsiz tür ve miktarda patlayıcı maddeyi satın alan, kabul eden veya bulunduran kişi hakkında, kullanılış amacı gözetilerek, bir yıla kadar hapis cezasına hükmolunur (TCK m.174/3).

Tehlikeli maddeleri izinsiz bulundurma veya el değiştirme suçu, 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanunu’nun ihlali yoluyla işlendiği takdirde infaz oranı 2/3 ve denetimli serbestlik süresi 1 yıl olarak uygulanmalıdır:

Mahkumiyetin 3713 sayılı Kanun kapsamına giren, 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun 174. maddesinde düzenlenen tehlikeli maddeleri izinsiz olarak bulundurma veya el değiştirme suçuna ilişkin olduğu cihetle, hükümlünün iş bu mahkumiyete konu cezasının infazında şartla tahliye tarihinin 2/3 oranı üzerinden hesaplanacağı ve şartla tahliye tarihine 1 yıl kala denetimli serbestlik tedbiri uygulanmak suretiyle infazına karar verilebileceği cihetle, tehlikeli maddeleri izinsiz olarak bulundurma veya el değiştirme suçundan mahkumiyeti bulunan hükümlü hakkında, 671 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 32. maddesi ile 5275 sayılı Kanuna eklenen geçici 6. madde uyarınca denetimli serbestlik tedbiri uygulanmak suretiyle infaz kararı verilmesinde isabet görülmediğinden (Y1CD-K.2018/608).

Suçun Şikayet Süresi ve Zamanaşımı

Tehlikeli maddeleri izinsiz bulundurma veya el değiştirme suçu, şikayete tabi suçlar arasında yer almadığından savcılık tarafından resen soruşturulur, bu suçlara dair herhangi bir şikayet süresi yoktur. Kamu davasına şikayetçi olarak müdahil olan herhangi bir kimse varsa bile şikayetten vazgeçme ceza davasının düşmesi sonucunu doğurmaz. Suç, dava zamanaşımı süresine riayet edilmek kaydıyla her zaman ihbar veya şikayet dilekçesi verme suretiyle savcılığa bildirildiğinde soruşturulabilir.

Dava zamanaşımı, suçun işlendiği tarihten itibaren belli bir süre geçtiği halde dava açılmamış veya dava açılmasına rağmen kanuni süre içinde sonuçlandırılmamış ise ceza davasının düşmesi sonucunu doğuran bir ceza hukuku kurumudur. Tehlikeli maddeleri izinsiz bulundurma veya el değiştirme suçunun dava zamanaşımı süresi 15 yıldır.

Tehlikeli Maddeleri İzinsiz Bulundurma veya El Suçunda Görevli Mahkeme

Tehlikeli maddeleri izinsiz bulundurma veya el değiştirme suçu ile ilgili yargılama yapma görevi, asliye ceza mahkemesi tarafından yerine getirilir.

Örgüt faaliyeti çerçevesinde işlenen tehlikeli maddeleri izinsiz bulundurma veya el değiştirme suçu ile ilgili yargılama yapma görevi ağır ceza mahkemesi tarafından yerine getirilir.

Tehlikeli Maddeleri İzinsiz Bulundurma, El Değiştirme ve Nakletme Suçu Yargıtay Kararları

Molotof Kokteyli Atma Suçunda (TCK 174) Gözcülük

Suça sürüklenen çocuk hakkında tehlikeli maddelerin izinsiz olarak bulundurulması suçundan kurulan mahkumiyet hükmünün temyiz incelenmesinde;

Diğer örgüt mensuplarının Ak Parti merkezine molotof kokteyli atarken suça sürüklenen çocuğun gözcülük yaparak nitelikli mala zarar verme suçuna iştirak ettiği ancak sanığın savunmasının aksine yakıcı nitelikteki molotof kokteylerini imal, ithal, ihraç eden veya bulunduran, bir yerden diğer yere nakleden kişilerden olmadığının anlaşılması karşısında sabit olmayan suçtan beraati yerine yazılı gerekçelerle mahkumiyetine karar verilmesi, bozma nedenidir (Yargıtay 16. Ceza Dairesi - Karar : 2017/5827).

Molotof Kokteyli Nakletme ve Örgüte Silah Sağlama Suçu

Suça sürüklenen çocuklar hakkında tehlikeli maddelerin izinsiz olarak bulundurulması ve silahlı terör örgütüne üye olma suçları yönünden; yakalama ve muhafaza altına alma tutanağı, ekspertiz raporu ve tüm dosya kapsamına göre, terör örgütü faaliyetinde kullanılmak maksadıyla 15 adet molotof kokteylini naklederken yakalanan ve örgütle organik bağı tesbit edilemeyen suça sürüklenen çocukların eyleminin kül halinde TCK’nın 315. maddesinde tanımlanan örgüte silah sağlama suçunu oluşturacağından, hukuki durumlarının buna göre takdir ve tayin edilmesi gerekirken yazılı şekilde hüküm kurulması bozma nedenidir (Yargıtay 16. Ceza Dairesi - Karar : 2016/3586).

Tehlikeli Maddelerin İzinsiz Bulundurulması Suçunda Bilirkişi İncelemesi

Tehlikeli maddelerin izinsiz olarak bulundurulması veya el değiştirmesi suçunun temyiz incelmesi;

Suça konu ele geçen 5 adet fabrikasyon kaya kırıcı kimyasal maddelerin niteliği ve patlayıcı madde olup olmadığı, emsallerine eş değerde patlayıp patlamadığı ve TCK.nun 174. maddesi kapsamında kalıp kalmadığı konusunda bilirkişi incelemesi yaptırılıp kesin biçimde saptanarak ve suça konu maddelerin hüküm tarihinden sonra 04.07.2014 tarihinde imha edildiği anlaşılmakla, 04.07.2014 tarihli imha tutanağı düzenleyicileri dinlenilerek sonucuna göre sanığın hukuki durumunun tayin ve takdiri gerekirken eksik araştırmayla yazılı şekilde hüküm kurulması bozma nedenidir (Yargıtay 8. Ceza Dairesi - Karar : 2016/5759).

Önemsiz Tür ve Miktarda Patlayıcı Miktarı Nedir? (TCK 174/3)

3 adet el yapımı dinamitin önemsiz tür ve miktarda kabul edilemeyeceği, sanığın 5237 sayılı TCK.nun 174/1. madde ve fıkrası uyarınca cezalandırılması gerektiği gözetilmeden yazılı biçimde uygulama yapılması aleyhe temyiz olmadığından bozma nedeni yapılmamıştır (Yargıtay 8. Ceza Dairesi - Karar : 2016/9967).

1 adet, etkinliği yüksek patlayıcılardan olan Nitrogliserin maddesi içeren dinamit lokumunun, önemsiz tür ve miktarda kabul edilemeyeceği, sanıkların 5237 sayılı TCK.nun 174/1. madde ve fıkrası uyarınca cezalandırılması gerektiği gözetilmeden yazılı biçimde uygulama yapılarak eksik cezalar tayin edilmesi (Y8CD-Karar : 2018/48)

Sanıktan elde edilen “1” adet dinamit lokumu ve saniyeli fitilin önemsiz tür ve miktarda kabul edilemeyeceği, sanığın 5237 sayılı TCK.nun 174/1. madde ve fıkrası uyarınca cezalandırılması gerekir (Yargıtay 8.CD-K.2015/13325).

Kriminal Polis Laboratuvarı’nın 18.12.2009 tarihli raporuna göre sanık …‘ten ele geçen katı madde parçalarının dumansız barut olduğunun tespit edilmesi karşısında; sadece sanık …‘ten ele geçen malzemeler bütün halinde Adli Tıp Kurumuna gönderilerek, bu maddelerin birlikte ve ayrıca dumansız barutun tek başına TCK.nun 174. maddesi kapsamında patlayıcı, yakıcı, aşındırıcı, yaralayıcı madde niteliğinde veya 3. fıkrada belirtilen önemsiz tür ve miktarda patlayıcı madde olup olmadığı hususunda görüş alındıktan sonra TCK.nun 281. maddesi de gözetilerek sonucuna göre sanığın hukuki durumunun tayin ve takdiri gerekirken, eksik araştırmayla yazılı şekilde hüküm kurulması bozma nedenidir (Yargıtay 8. Ceza Dairesi - Karar : 2016/446).

Daralı ağırlığı 596 gr. Sodyum klorat ve şeker karışımı olan patlayıcı maddenin TCK.nun 174. maddesi kapsamında patlayıcı, yakıcı, aşındırıcı, yaralayıcı madde niteliğinde veya 3. fıkrada belirtilen önemsiz tür ve miktarda patlayıcı madde olup olmadığı hususunda görüş alındıktan sonra sonucuna göre sanığın hukuki durumunun tayin ve takdiri gerekirken, yazılı şekilde hüküm kurulması aleyhe temyiz olmadığından bozma nedeni yapılmamıştır (Yargıtay 8. Ceza Dairesi - Karar : 2016/3987).

Dosyanın Adli Tıp Kurumuna gönderilerek, kazı alanında ele geçen 680 gr beyaz renkli tozun Jandarma kriminal laboratuvarı raporuna göre; sodyum klorat olan maddenin TCK.nun 174. maddesi kapsamında patlayıcı, yakıcı, aşındırıcı, yaralayıcı madde niteliğinde veya 3. fıkrada belirtilen önemsiz tür ve miktarda patlayıcı madde olup olmadığı hususunda görüş alındıktan sonra sonucuna göre sanıkların hukuki durumlarının tayin ve takdiri gerekirken, yazılı şekilde hükümler kurulması, bozma nedenidir (Yargıtay 8. Ceza Dairesi - Karar : 2017/12828).

Farklı Zamanlarda İmal Edilmeyen Patlayıcılardan Tek Bir Ceza Verilmeli (174/1)

Tehlikeli maddelerin izinsiz olarak bulundurulması veya el değiştirilmesi suçunun temadi eden suçlardan olup, farklı zamanlarda imal edildiği belirlenemeyen yanıcı maddelerin örgütün faaliyeti kapsamında gerçekleştirilen 26.09.2000 ve 01.10.2000 tarihli eylemlerde kullandığı kabul edilen hükümlü hakkında, bu maddeleri bulundurma eylemini mütemadi nitelikte olması ve temadinin kesildiği en son bulundurma tarihine kadar gerçekleştirilen eylemlerin tek suç oluşturacağı gözetilerek, TCK’nın 174/1. maddesi uyarınca bir kez cezaya hükmedilmesi gerekmektedir (Yargıtay 16. Ceza Dairesi - Karar: 2017/4575).

Farklı zamanlarda imal edildiği belirlenemeyen patlayıcı maddeleri örgütün faaliyeti kapsamında gerçekleştirilen eylemlerde kullandığı kabul edilen suça sürüklenen çocuk hakkında, patlayıcı madde bulundurma suçunun mütemadi nitelikte olması ve temadinin kesildiği en son bulundurma tarihine kadar gerçekleştirilen eylemlerin tek suç oluşturacağı gözetilerek, eylemlerin işleniş şekli ve patlayıcı maddelerin niteliği dikkate alınıp alt sınırdan uzaklaşılarak TCK’nın 174/1. maddesi uyarınca cezaya hükmedilmesi gerekirken, eylemin bir suç işleme kararının icrası kapsamında birden çok olayda işlendiği kabul edilerek yazılı şekilde uygulama yapılması bozma nedenidir (Yargıtay 16. Ceza Dairesi - Karar: 2016/747).

Suça sürüklenen çocuk hakkında 01.07.2013 ve 09.10.2013 tarihli tehlikeli maddeleri izinsiz olarak bulundurma eylemlerinde, güvenlik güçlerine attığı iddia edilen molotof, havai fişek ve el yapımı patlayıcı maddelerin farklı zamanlarda yapıldığına dair bir tespit bulunmadığından eylemin tek suç oluşturduğu ve temel cezanın alt sınırdan uzaklaşılarak tayini gerektiğinin gözetilmemesi, bozma nedenidir (Yargıtay 16. Ceza Dairesi - Karar : 2016/4776).

Tehlikeli Madde ile Genel Güvenliği Tehlikeye Sokma Suçu

5237 sayılı TCK’nın 170. maddesinde düzenlenen genel güvenliğin kasten tehlikeye sokulması suçunun, somut tehlike suçu olup, somut tehlikenin objektif cezalandırma şartı olduğundan, sanığın hareketinin de bölünmesine olanak bulunmaması karşısında suça teşebbüs edilmesinin mümkün olmadığı, bu nedenle eylemin teşebbüs aşamasında kaldığı yönündeki Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının görüşüne iştirak edilmemiştir. Ancak, 26.06.2000 tarihli olayda yangın çıkarma eyleminin binanın aynına sirayet etmemesi, yakma fiilinin yangın boyutuna ulaşmaması, bu şekilde oluşan neticenin kişilerin sağlığı veya mal varlığı bakımından zarar tehlikesi doğurmaya elverişli hale gelmemesi karşısında, eylemin TCK’nın 170/2 maddesinde tanımlanan salt tehlike suçunu oluşturacağı gözetilerek, bu maddeden hüküm kurulması gerekmektedir.(Yargıtay 16. Ceza Dairesi - Karar: 2017/4575).

Patlayıcı Madde İmal Etme Suçu

İmalata yönelik herhangi bir alt yapı ve oluşum ortaya koymaksızın, Sodyum ve Klorat iyonları içeren maddeler ve toz şekerinin karıştırılması suretiyle patlayıcı madde elde etme eyleminin yasal anlamda imal olmadığı, sanığın eyleminin 765 sayılı TCK.nun 264/5. madde ve fıkrası kapsamında değerlendirilmesi gerektiği gözetilmeden, suç vasfında yanılgıya düşülerek ruhsat almaksızın patlayıcı madde yapmak suçundan yazılı biçimde hüküm kurulması, bozma nedenidir (Yargıtay 8. Ceza Dairesi - Karar : 2007/6507).

Tehlikeli Maddeleri İzinsiz Bulundurma Suçunda Örgüt Üyeliği Şartı

Sanık hakkında silahlı terör örgütüne üye olmak suçundan beraat kararı verilmesine karşın tehlikeli maddelerin izinsiz bulundurulması veya el değiştirilmesi suçunu bir örgütün faaliyeti çerçevesinde işlediği kabul edilerek yazılı şekilde TCK.nun 174/2. madde ve fıkrası ile uygulama yapılması suretiyle fazla ceza tayini, bozma nedenidir (Yargıtay 8. Ceza Dairesi - Karar : 2018/2229).

Tehlikeli Maddeleri İzinsiz Bulundurma Suçunda Arttırım

Tehlikeli maddelerin izinsiz olarak bulundurulması suçunu terör örgütünün faaliyetleri çerçevesinde işlediği kabul edilen sanığa verilen cezada 3713 sayılı Kanunun 4-a, 5/2 maddeleri delaletiyle TCK’nın 174/2. maddesi uyarınca 2/3 oranında artırım yapılması gerekirken, TCK’nın 174/2 ve 3713 Sayılı Kanun’un 5.maddeleri gereğince ayrı ayrı artırım yapılması suretiyle fazla ceza tayini, bozmayı gerektirmiştir (Yargıtay 16. Ceza Dairesi - Karar: 2017/1117).

Suça sürüklenen çocuğun, suçu örgüt adına işleyip işlemediğinin belirlenmesi bakımından, eylemin örgütçe yapılmış genel veya özel nitelikli çağrılar veya talimatlar üzerine ya da örgütçe önem atfedilen gün ve olaylarla ilişkili olarak veya örgütçe tayin edilen zamanlama ve stratejilere uygun biçimde işlenip işlenmediği ve yine suçun işleniş şekli, niteliği ile örgütün amaç, yöntem ve stratejileri ile paralelliği gibi hususlar nazara alınıp örgütsel çağrılar ve talimatlar da araştırılıp işlenen suçlarla ilgisi karar yerinde tartışılıp belirlendikten sonra, TCK’nın 174. maddesinin 2. fıkrasında öngörülen artırımın da bu belirlemeye bağlı olduğu nazara alınarak sonucuna göre hukuki durumunun takdir ve tayini gerekirken, bu hususlar yerine getirilmeden TCK’nın 174/2. madde ve fıkrasının uygulanmasına yer olmadığına karar verilmesi, aleyhe temyiz bulunmadığından bozma nedeni yapılmamış, ayrıca tehlikeli maddeleri izinsiz olarak bulundurma suçu 2911 sayılı Kanunun 34/A maddesinde yazılı suçlardan olmadığından, suça sürüklenen çocuğun eylem çağrıları üzerine atılı suçu işlediği kabul edildiği takdirde silahlı terör örgütü adına suç işleme suçundan da zamanaşımı süresi içinde dava açılması mümkün görülmüştür (Yargıtay 16. Ceza Dairesi - Karar : 2016/2613).

El Svaplarında Çıkan Atış Artığı ile İlgili Kriminal ve Adli Tıp Bilirkişi Raporu Alınmalıdır

Suça sürüklenen çocuk hakkında tehlikeli maddelerin izinsiz olarak bulundurulması suçundan kurulan mahkumiyet hükmüne yönelik temyiz itirazlarının incelenmesinde; Diyarbakır Kriminal Polis Laboratuvarı’nın uzmanlık raporuna göre; suça sürüklenen çocuğun alınan el svaplarında atış artığı olan antimon (sb) elementinin tespit edildiğinin anlaşılması karşısında; TCK’nın 174. maddesinde düzenlenen tehlikeli maddelerin izinsiz olarak bulundurulması veya el değiştirmesi suçunun meydana gelebilmesi için anılan maddede sayılan seçimlik hareketlerden birinin gerçekleşmesinin yeterli kabul edildiği, bu kapsamda suça sürüklenen çocuğun elindeki antimon (sb) elementinin ateşli silah artığı olduğunun bilinmesi karşısında el yapımı patlayıcılarda da bulunup bulunmadığı hususunda kriminalden, suça sürüklenen çocuğun elindeki yaranın ateşli silah yaralanması olup olmadığı hususunda ise Adli Tıp uzmanından bilirkişi raporu aldırılması suretiyle tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre suça sürüklenen çocuğun hukuki durumunun tayin ve takdiri gerekirken eksik araştırma ve yetersiz gerekçelerle yazılı şekilde hüküm kurulması, bozma nedenidir (Yargıtay 16. Ceza Dairesi - Karar : 2018/592).

Saf Civa Tehlikeli Madde Sınıfındadır

Olay tarihinde sanığın evinde yapılan aramada ele geçen maddenin Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü’nün 24.11.2010 tarihli yazısında saf civa olduğunun, “tehlikeli kimyasal sınıfına” girdiğinin yine … Hıfzısıhha Merkezi Başkanlığı’nın 03.01.2011 günlü görüş yazısında zehirleyici özelligi olduğunun belirtilmiş olması karşısında; sanığın eyleminin TCK.nun 174/1. maddesinde tanımlanan suçu oluşturduğu anlaşıldığından tebliğnamedeki bozma düşüncesine iştirak edilmemiştir (Yargıtay 8. Ceza Dairesi - Karar : 2016/10181).

Benzin Kokan ve İçinde Talaş Bulunan Boş Bira Şişeleri Tehlikeli Madde Değil

Sanık …‘un evinde yapılan aramada ele geçirilen, içinde talaş bulunan ve benzin koktuğu anlaşılan boş bira şişelerinin TCK’nın 174. maddesi kapsamında tehlikeli madde sayılamayacağı, dosyada bu kapsamda kriminal rapor da bulunmadığı gözetilmeden sanığın unsurları oluşmayan suçtan beraati yerine mahkumiyetine karar verilmesi hukuka aykırıdır (Yargıtay 16. Ceza Dairesi - Karar: 2017/4649).

Molotof Atma Suçu Nedeniyle Dava Açılması TCK 174 Gereği Dava Açıldığını Göstermez

CMK’nın 225/1. madde ve fıkrasının, “hüküm iddianamede unsurları gösterilen suça dair fiil ve fail hakkında verilir” hükmüne göre ve Yargıtay Ceza Genel Kurulunun 08.06.1997 gün ve 88/147 Sayılı ve benzer kararlarında da açıklandığı üzere; bir olayın açıklanması sırasında başka bir olaydan söz edilmesi o olaydan da dava açıldığını göstermeyeceğinden hareketle, suça sürüklenen çocuklar hakkında iddianamedeki anlatımına konu olayda bir başka eylemden söz edilirken molotof atıldığından da bahsedilmesi TCK’nın 174. maddesi uyarınca tehlikeli maddelerin izinsiz olarak bulundurulması suçundan bir dava açıldığı anlamına gelmeyeceği; suça sürüklenen çocuk … hakkında 11.05.2011 tarihli olay sebebiyle açılmış bir dava bulunmadığı gözetilmeden yazılı şekilde hüküm kurulması hukuka aykırıdır (Yargıtay 16. Ceza Dairesi - Karar: 2016/5541).

Havai Fişek İncelenemediğinden Tehlikeli Madde Olarak Kabul Edilemez

Suça sürüklenen çocukların Polis Merkezine attıkları ve “havai fişek” olduğu kabul edilen maddelerin, incelenmesi mümkün olmadığından niteliğinin ve ne surette kullanıldığının tespit edilememiş olması karşısında, TCK’nın 174/1. maddesinde sayılan tehlikeli maddelerden olup olmadığının anlaşılamadığı, ancak görevlilerin bulunduğu polis merkezini hedef alan ve bu merkeze TCK’nın 6. maddesi kapsamında silah sayılabilecek nitelikte maddelerle saldıran suça sürüklenen çocukların eyleminin, amaç, zaman, biçim ve sonucu elde etmeye elverişli oluşu ile polis merkezinde birden fazla görevlinin de bulunduğu gözetilerek TCK’nın 106/2-a-c, 43/2. maddelerinde düzenlenen suçu oluşturup oluşturmayacağı tartışılmadan yazılı biçimde hüküm kurulması bozma nedenidir (Yargıtay 16. Ceza Dairesi - Karar: 2016/777).

Suçta Kullanılmayan Yanıcı Maddelerin Taşınması Alt Sınırdan Ceza

Suça sürüklenen çocuk …‘a atılı tehlikeli maddeleri izinsiz olarak bulundurma veya el değiştirme suçuna ilişkin olarak; suçta kullanılmayan yanıcı maddeleri taşımaktan ibaret eylem dolayısıyla temel cezanın belirlenmesinde TCK’nın 61/1. maddesinde gösterilen ölçütler nazara alınmak suretiyle, TCK’nın 3/1. maddesi uyarınca işlenen fiilin ağırlığıyla orantılı olacak şekilde, suçun işleniş biçimi, işlendiği yer ve zaman, meydana gelen zarar veya tehlikenin ağırlığı göz önünde bulundurularak alt ve üst sınırlar arasında hakkaniyete uygun bir ceza tayin olunması gerektiği gözetilmeden, bu ölçütlere uymayacak şekilde alt sınırdan fazla uzaklaşılmak suretiyle yazılı şekilde fazla ceza tayini, bozma nedenidir (Yargıtay 16. Ceza Daireis - Karar : 2017/5231).

Tehlikeli Maddeleri İzinsiz Bulundurma Suçunun Araştırılması

Suça sürüklenen çocuktan alınan svap örneğinde bulunan antimon kalıntısının mevcut şartlarda el yapımı patlayıcı madde hazırladığını göstermeye tek başına yeterli olmadığı ve şehrin her tarafında işlenen ve fakat işlenişi üzerinde müşterek hakimiyeti bulunmayan veya şerik sıfatıyla katıldığı da mevcut delillere göre sabit olmayan patlayıcı madde hazırlamak, yerleştirmek ve kullanmak şeklinde gerçekleşen eylemlerden de suça sürüklenen çocuğun kendiliğinden sorumlu olduğunun kabulü imkanı bulunmadığı gözetildiğinde, öncelikle kendi savunmaları ve tanık beyanlarına göre suça sürüklenen çocuğun faaliyette bulunduğu Abdulkadirpaşa mahallesinde el yapımı patlayıcı madde ile tünel içlerinde gerçekleştirilmiş saldırı olayları varsa tutanakları getirtilip, aynı bölgede bulunmuş başka şahıslar hakkında yürütülen soruşturma ve yargılamalarda suça sürüklenen çocuk hakkında verilmiş beyanlar dosyaya alınıp, mahkemece yapılan suç duyurusu akıbeti de araştırılarak sonucuna göre tehlikeli maddelerin izinsiz bulundurulması suçu bakımından suça sürüklenen çocuğun hukuki durumunun tayin ve takdiri gerekirken bu suçtan eksik incelemeyle yazılı şekilde mahkumiyet kararı verilmesi, bozma nedenidir (Yargıtay 16. Ceza Dairesi - Karar : 2017/5430).

Molotof Kokteyli Bulunan Çuvalı Bırakıp Kaçma (TCK 174)

Sanık … hakkında terör örgütüne üye olma ve tehlikeli maddeleri izinsiz olarak bulundurma suçlarından kurulan hükümlere ilişkin temyiz incelemesinde,

25.06.2010 tarihli olaylı yakalama tutanağı ve tutanak içeriğini doğrulayan tanık beyanları ile sanığın aşamalardaki savunmasına göre; 25.06.2010 günü bazı şahısların akşam saatlerinde kamu binalarına ve bazı özel kurumlara molotoflu ve havai fişekli saldırı hazırlığında bulunduğu duyumu alınması üzerine yapılan çalışmaların devamında sanık ile birlikte … ve …’ ın … il binasında toplantı yaptıkları öğrenilmiş ve aynı gün saat 19:55’te parti binasından ayrıldıklarının tespit edilmesi sonrasında saat 20:16 sıralarında metruk bir binanın önünde sanığın da içinde olduğu 10-15 kişinin bulunduğu, olay yerinde bulunan görevlilerin takviye kuvvet beklediği sırada sanığın yanında… ve … ile birlikte girdikleri metruk binadan bilahare içinde patlayıcı maddelerin bulunduğu anlaşılan bir çuvalı dışarı çıkardıkları sırada yapılan müdahale sonucunda olay yerinden kaçtığı anlaşılmakla; silahlı terör örgütünün çağrıları üzerine kamu binalarına saldırıların yapılmasına yönelik eylem kararı alınmasına ve eylemin planlanmasına ilişkin toplantılara katılma, bu karar doğrultusunda, daha önceden saklandığı yeri bildiği patlayıcı maddeleri eyleme katılacak kişilere dağıtma gibi örgütle organik bağ içinde olduğunu gösteren faaliyetlerde bulunan sanığın üzerine atılı silahlı terör örgütüne üye olma ve patlayıcı madde bulundurma suçlarını işlediği sabit olduğu halde kanıtların takdirinde yanılgıya düşülerek yazılı şekilde beraat kararı verilmesi, bozma nedenidir (Yargıtay 16. Ceza Dairesi - Karar : 2016/3568).

Patlayıcı Madde Bulundurma ve Atma, Mala Zarar Verme, TCK 170

Patlayıcı madde bulundurma ve atma suçlarına yönelik temyize gelince;

Hükümlülerin eylemleri sonucu zarar meydana gelmesi ve 5237 sayılı TCK’nın 42. maddesi hükmü karşısında, yakarak mala zarar verme suçunun patlayıcı madde atma fiilini ağırlaştırıcı neden sayan bileşik suç niteliğinde olup, anılan Kanun’un 151/1, 152/1-a,, 152/2-a,, 174/1-2. maddeleri gereğince yakarak mala zarar verme ve patlayıcı madde bulundurma ve nakletme suçlarından cezalandırılmaları ve lehe yasanın buna göre belirlenmesi gerektiği düşünülmeden, aynı Yasa’nın 170, 174. maddeleri uyarınca hüküm tesisi, bozma nedenidir (Yargıtay 9. Ceza Dairesi - Karar: 2009/8449)

Terörlele Mücadele Kanunu Kapsamında TCK m.174’teki Cezanın Artırılması

6763 sayılı Kanun ile TCK’nın 174/2 maddesinde yapılan değişikliğin 3713 sayılı Kanunun 5/2 madddesindeki hükmü geçersiz hale getirmediği, her iki maddenin birlikte değerlendirilmesi gerektiği ancak TCK 174/2 maddesindeki düzenlemenin müsnet suç yönünden özel norm olması gözetilerek cezada yapılacak artırımın bir kattan az olamayacağı, bu sebeple sanık hakkında eksik ceza tayinine hükmedilmişse de aleyhe temyiz bulunmadığından bu husus bozma nedeni yapılmamıştır (Yargıtay 16. Ceza Dairesi 2020/6033 E. , 2021/4675 K.).

Avukat Baran Doğan