Sağlık İçin Tehlikeli Madde Temini Suçu Nedir? (TCK 194)

Sağlık için tehlikeli madde temini suçu, 5237 sayılı TCK’nın 194. maddesinde “Kamu Sağlığına Karşı Suçlar” bölümünde şu şekilde düzenlenmiştir:

Sağlık için tehlikeli madde temini suçu

Madde 194 - (1) Sağlık için tehlike oluşturabilecek maddeleri çocuklara, akıl hastalarına veya uçucu madde kullananlara veren veya tüketimine sunan kişi, altı aydan bir yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır

Sağlık İçin Tehlikeli Madde Temini Suçunun Unsurları

Madde gerekçesine göre; madde metninde çocuklara veya akıl hastalarına sağlık için tehlikeli olabilecek maddelerin verilmesi suç olarak tanımlanmıştır. Bu suçun konusu, alkollü içki ve tütün mamülleri gibi, sağlık için tehlikeli olan her çeşit maddedir. Bu bakımdan, insanda bağımlılık yaratması ve sağlık için tehlikeli olması dolayısıyla tiner gibi kimyasal maddeler de bu suçun konusunu oluşturur. Ancak, belirtilmelidir ki, bağımlılık etkisi yapan uyuşturucu veya uyarıcı maddeler açısından, bu Bölümde tanımlanan bu hususa ilişkin özel suç hükümleri (uyuşturucu ticareti veya uyuşturucu kullanılmasını kolaylaştırma) uygulanır.

Suç, sağlık için tehlikeli olabilecek maddelerin çocuklara veya akıl hastalarına verilmesiyle, söz konusu maddelerin bu kişilerin tüketimine sunulmasıyla oluşur. Bu bakımdan, söz konusu suça teşebbüs de tamamlanmış suç gibi cezalandırılmayı gerektirmektedir.

Çocukların yanı sıra, onsekiz yaşını doldurmuş olmakla birlikte, akıl hastası olan veya uçucu madde kullanan kişiler de bu suçun mağduru olabilirler.

Adli Para Cezası, Erteleme ve Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması

Adli para cezası, işlenen bir suça karşılık hapis cezasıyla birlikte veya tek başına uygulanabilen bir yaptırım türüdür. Sağlık için tehlikeli madde temini suçu nedeniyle hükmedilen hapis cezası 1 yıl veya altında olduğunda adli para cezasına çevrilebilir.

Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması, sanık hakkında hükmolunan cezanın belli bir denetim süresi içerisinde sonuç doğurmaması, denetim süresi içerisinde belli koşullar yerine getirildiğinde ceza kararının hiçbir sonuç doğurmayacak şekilde ortadan kaldırılması davanın düşmesine neden olan bir ceza muhakemesi kurumudur. Sağlık için tehlikeli madde temini suçu nedeniyle hükmedilen hapis cezası 2 yıl veya altında olduğundan hakkında hükmün açıklanmasının geri bırakılması (hagb) kararı verilmesi mümkündür.

Erteleme, mahkeme tarafından belirlenen cezanın cezaevinde infaz edilmesinden şartlı olarak vazgeçilmesidir. Sağlık için tehlikeli madde temini suçu nedeniyle hükmedilen hapis cezası 2 yıl veya altında olduğundan hakkında cezanın ertelenmesi kararı verilmesi mümkündür.

Suçun Şikayet Süresi ve Zamanaşımı

Sağlık için tehlikeli madde temini suçu, şikayete tabi suçlar arasında yer almadığından savcılık tarafından resen soruşturulur, bu suçlara dair herhangi bir şikayet süresi yoktur. Şikayetten vazgeçme ceza davasının düşmesi sonucunu doğurmaz. Suç, dava zamanaşımı süresine riayet edilmek kaydıyla her zaman soruşturulabilir.

Dava zamanaşımı, suçun işlendiği tarihten itibaren belli bir süre geçtiği halde dava açılmamış veya dava açılmasına rağmen kanuni süre içinde sonuçlandırılmamış ise ceza davasının düşmesi sonucunu doğuran bir ceza hukuku kurumudur. Sağlık için tehlikeli madde temini suçu için yapılan yargılamalarda olağan dava zamanaşımı süresi 8 yıldır. Suç, bu zamanaşımı süresi içerisinde her zaman soruşturulabilir, bu zamanaşımı süresi geçtikten sonra soruşturma yapılamaz.

Uzlaşma

Uzlaşma, suç isnadı altındaki şahıs ile suçun mağduru olan şahsın bir uzlaştırmacı aracılığıyla iletişim kurarak anlaşmasıdır. Sağlık için tehlikeli madde temini suçu, uzlaşma kapsamında olan suçlardan değildir.

Görevli Mahkeme

Sağlık için tehlikeli madde temini suçu nedeniyle yapılan yargılamalar asliye ceza mahkemesi tarafından yerine getirilir.

Soruşturma aşamasında kamu davasının açılmasının ertelenmesi kararı verilebileceği gibi kovuşturma aşamasında basit yargılama usulü uygulanarak yargılama yapılabilir.

Sağlık İçin Tehlikeli Madde Temini Suçu Yargıtay Kararları

18 Yaşını Doldurmamış Çocuğa Alkollü İçki Satışı ve Sağlığının Tehlikeye Düşürülmesi

Sanık … hakkında sağlık için tehlikeli madde temini suçundan kurulan mahkumiyet hükmüne yönelik temyiz itirazlarının incelenmesinde;

Katılanın alkol muayenesine dair rapor ve doktor muayenesi sonucunda sağlığının tehlikeye sokulduğuna ilişkin bir tespit bulunmadığından, suça konu eylemin sanık lehine olan ve hüküm tarihinden önce 11.06.2013 tarihinde yürürlüğe giren 4250 sayılı İspirto ve İspirtolu İçkiler İnhisarı Kanununun 6487 sayılı Kanunla değiştirilen 6. maddesinin 3. fıkrası yollamasıyla 7. maddesinin 2. fıkrasına göre, 18 yaşını doldurmamış kişilere alkollü içki satılması veya sunulması sonucunda çocuğun sağlığının tehlikeye sokulması halinde ayrıca TCK’nin 194. maddesine göre cezaya hükmolunacağı, eylemin çocuğun sağlığını tehlikeye sokmaması halinde ise aynı Yasanın 7. maddesinin 1. fıkrasının (b) bendi gereğince münhasıran idari para cezası verileceği şeklinde yaptırıma bağlandığının gözetilmemesi, bozma nedenidir (Yargıtay 3. Ceza Daireisi - Karar: 2019/10202).

Sağlık İçin Tehlikeli Madde Temini Suçunda Araştırma

Sanık hakkında ‘‘sağlık için tehlikeli madde temini’’ suçundan verilen mahkûmiyet hükmünün incelenmesi;

Mağdur …’nın evinde bulunan ve sanığa ait olan 17 adet ‘AB FUBINACA’ etken maddesini içeren suç konusu maddeler ile ilgili olarak Erzurum Kriminal Polis Laboratuvarınca verilen ekspertiz raporunun içeriği itibarıyla hüküm kurmaya yeterli olmadığı dikkate alınarak; kovuşturmaya yer olmadığına karar verilmiş ise de; suç konusu maddelerin daha geniş laboratuvar olanaklarına sahip olan İstanbul Adli Tıp Kurumu İhtisas Dairesi’ne gönderilerek yeniden rapor alınması ve sonucuna göre sanığın hukuki durumunun değerlendirilmesi gerekirken, eksik araştırma ve yetersiz rapora dayanılarak hüküm kurulması, yasaya aykırı, sanığın temyiz itirazları bu nedenle yerinde olduğundan, hükmün BOZULMASINA, karar verildi (Yargıtay 10. Ceza Dairesi - Karar: 2018/1785).

Çocuklara Alkol İçirmek Suretiyle Sağlık İçin Tehlikeli Madde Temini

Sanığın olay tarihinde mağdureye sağlık için tehlike oluşturabilecek madde kapsamında bulunan votka içirmek suretiyle TCK’nın 194/1. maddesinde düzenlenen sağlık için tehlikeli madde temini suçunu işlediği anlaşıldığından, ek savunma hakkı verildikten sonra sanığın bu suçtan cezalandırılması yerine yazılı şekilde, kişiyi hürriyetinden yoksun kılma suçundan beraatine karar verilmesi, (Yargıtay 14. Ceza Dairesi-Karar: 2015/9383).

Avukat Baran Doğan