İşaret ve Engel Koymama Suçu Nedir? (TCK 178)

İşaret ve engel koymama suçu, 5237 sayılı TCK’nın 178. maddesinde “Genel Tehlike Yaratan Suçlar” bölümünde şu şekilde düzenlenmiştir:

İşaret ve engel koymama suçu

Madde 178 - (1) Herkesin gelip geçtiği yerlerde yapılmakta olan işlerden veya bırakılan eşyadan doğan tehlikeyi önlemek için gerekli işaret veya engelleri koymayan, konulmuş olan işaret veya engelleri kaldıran ya da bunların yerini değiştiren kişi, iki aydan altı aya kadar hapis veya adlî para cezası ile cezalandırılır.

İşaret ve Engel Koymama Suçunun Unsurları

Madde gerekçesine göre; madde metninde tanımlanan suç, herkesin gelip geçtiği yerlerde yapılmakta olan işlerden veya bırakılan eşyadan doğan tehlikeyi önlemek için gerekli işaret ve engellerin konmaması, konulmuş olan işaret ve engellerin kaldırılması ya da yerinin değiştirilmesi ile oluşur.

Madde metninden de anlaşılacağı üzere suç seçimlik hareketli bir suçtur. Seçimlik hareketlerden birinin yapılması ile suç oluşur. Suçun oluşması için bir zararın doğması aranmaz. Bu suçun işlenmesi suretiyle bir zarar meydana gelirse; kişi, fiilin sebebiyet verdiği netice dolayısıyla kast veya taksirine göre sorumlu olur.

Adli Para Cezası, Erteleme ve Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması

Adli para cezası, işlenen bir suça karşılık hapis cezasıyla birlikte veya tek başına uygulanabilen bir yaptırım türüdür. İşaret ve engel koymama suçu nedeniyle hükmedilen hapis cezası 1 yıl veya altında olduğundan adli para cezasına çevrilebilir.

Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması, sanık hakkında hükmolunan cezanın belli bir denetim süresi içerisinde sonuç doğurmaması, denetim süresi içerisinde belli koşullar yerine getirildiğinde ceza kararının hiçbir sonuç doğurmayacak şekilde ortadan kaldırılması davanın düşmesine neden olan bir ceza muhakemesi kurumudur. İşaret ve engel koymama suçu nedeniyle hükmedilen hapis cezası 2 yıl veya altında olduğundan hakkında hükmün açıklanmasının geri bırakılması (hagb) kararı verilmesi mümkündür.

Erteleme, mahkeme tarafından belirlenen cezanın cezaevinde infaz edilmesinden şartlı olarak vazgeçilmesidir. İşaret ve engel koymama suçu nedeniyle hükmedilen hapis cezası 2 yıl veya altında olduğundan hakkında cezanın ertelenmesi kararı verilmesi mümkündür.

Suçun Şikayet Süresi ve Zamanaşımı

İşaret ve engel koymama suçu, şikayete tabi suçlar arasında yer almadığından savcılık tarafından resen soruşturulur, bu suçlara dair herhangi bir şikayet süresi yoktur. Şikayetten vazgeçme ceza davasının düşmesi sonucunu doğurmaz. Suç, dava zamanaşımı süresine riayet edilmek kaydıyla her zaman soruşturulabilir.

Dava zamanaşımı, suçun işlendiği tarihten itibaren belli bir süre geçtiği halde dava açılmamış veya dava açılmasına rağmen kanuni süre içinde sonuçlandırılmamış ise ceza davasının düşmesi sonucunu doğuran bir ceza hukuku kurumudur. İşaret ve engel koymama suçu için yapılan yargılamalarda olağan dava zamanaşımı süresi 8 yıldır. Suç, bu zamanaşımı süresi içerisinde her zaman soruşturulabilir, bu zamanaşımı süresi geçtikten sonra soruşturma yapılamaz.

Uzlaşma

Uzlaşma, suç isnadı altındaki şahıs ile suçun mağduru olan şahsın bir uzlaştırmacı aracılığıyla iletişim kurarak anlaşmasıdır. İşaret ve engel koymama suçu, uzlaşma kapsamında olan suçlardan değildir.

Soruşturma, Kovuşturma ve Görevli Mahkeme

İşaret ve engel koymama suçu nedeniyle yapılan yargılamalar asliye ceza mahkemesi tarafından yerine getirilir.

Soruşturma aşamasında önödeme kurumunun uygulanması veya kamu davasının açılmasının ertelenmesi kararı verilmesi mümkündür.

Kovuşturma aşamasında basit yargılama usulü uygulanarak yargılama yapılabilir.

İşaret ve Engel Koymama Suçu Yargıtay Kararları

Çukura Gerekli İşaretleri Koymama

Şantiye şefi olan sanığın, Türk Telekom’dan sözleşme gereği yüklenici olarak aldığı fiber optik kabloların yapım, bakım ve onarım işi kapsamında, şehir içinde herkesin gelip geçtiği yol üzerinde çukur açıp gerekli işaretleri koymaması sebebiyle katılanın aracının çukura düşerek zarar görmesi sonucunu doğuran olayda; açılan çukur nedeni ile gelip geçenlerin zarar görebileceğini öngörmesine rağmen, gerekli tedbirleri almamasının mala zarar verme suçunu oluşturup oluşturmayacağına ilişkin delillerin takdir ve tartışmasının asliye ceza mahkemesine ait olduğu gözetilmeden, yargılamaya devamla yazılı biçimde hüküm kurulması, bozma nedenidir (Yargıtay 8. Ceza Dairesi -Karar: 2015/17103).

Sanığın, Belediye başkanlığından sözleşme gereği yüklenici olarak aldığı içme suyu hattı yenilenmesi yapım işi kapsamında, şehir içindeki cadde boyunca çukur açıp gerekli işaretleri koymaması sebebiyle katılanın aracının çukura düşerek zarar görmesi sonucunu doğuran olayda; açılan çukur nedeni ile gelip geçenlerin zarar görebileceğini öngörmesine rağmen, gerekli tedbirleri almamasının mala zarar verme suçunu oluşturup oluşturmayacağına ilişkin delillerin takdir ve tartışmasının asliye ceza mahke- mesine ait olduğu gözetilmeden, yargılamaya devamla yazılı biçimde hüküm kurulması, bozma nedenidir (Yargıtay 8. Ceza Dairesi-Karar: 2014/9291).

Avukat Baran Doğan