Kumar Oynatma Suçu Nedir? (TCK 228)

Kumar oynatma suçu, diğer bir deyişle kumar oynanması için yer ve imkan sağlama suçu; kazanç elde etmek amacıyla kar ve zararın şansa bağlı olduğu oyunların oynanması için “yer ve imkan sağlama” veya internet üzerinden bilişim sistemleri yoluyla oyun oynatılması suretiyle işlenir. Kumarhane, kahvehane, oyun salonu vb. yerlerde oynanan kumar “klasik kumar”, internet yoluyla oynanan kumar ise “sanal kumar” olarak adlandırılmaktadır (TCK m.228).

Kumar Oynanması İçin Yer Sağlama: Kumar oynanması için yer sağlamak suçu, kumar oyununun oynanacağı fiziksel mekanının sağlanmasıdır. Örneğin, bilardo salonunun arka tarafına 2 masa koyarak kumar oynanmasını sağlayan işletme sahibi, yer temin ettiği için suçu işlemiş olur.

Kumar Oynanması İçin İmkan Sağlama Suçu: Kumar oynanması için imkan sağlama suçu, herhangi bir surette en az iki kişinin birbirleriyle veya bir kişinin kumar oynatan ile iletişim kurarak kumar oyunu oynamasına imkan tanınmasıyla olşur. Örneğin, sokakta “al karayı bul parayı” şeklinde oyun oynatma veya internet yoluyla kişilerin oyun oynamasına izin veren sanal siteler kurmak, kumar oynanması için imkan sağlama suçu teşkil eder.

Kumar oynanması için yer ve imkan sağlanması suçu, TCK m.228’de “Genel Ahlaka Karşı Suçlar” bölümünde düzenlenmiştir. Kumar oynatma suçunun vücut bulabilmesi için şu şartların bir arada gerçekleşmesi gerekir:

• Oyunun kazanç elde etmek amacıyla oynanması gerekir.

• Oynanan oyunda kâr ve zararın şansa bağlı olması gerekir.

Oyuncuların kar elde etme veya zarara uğrama ihtimallerinin olmadığı hallerde “dolandırıcılık suçu” unsurlarının oluşup oluşmadığı değerlendirilmelidir. Çünkü, kar ve zararın mümkün olmadığı oyunlar kumar oyunu olarak kabul edilemez.

Sanal kumar olarak adlandırılan, bilişim sistemleri kullanmak suretiyle sanal kumar siteleri açarak veya uygulamalar yoluyla kumar oynatarak suçun işlenmesi halinde, klasik kumar oynatma suçuna göre daha ağır cezai yaptırım öngörülmüştür.

Özellikle belirtelim ki, kazanç elde etme amacı olmaksızın, dostlar arasında eğlenmek üzere oyun oynanmasına imkan sağlanması, kumar oynatma suçu oluşturmaz.

Kumar oynatmak ceza kanununda suç olarak tanzim edilmişse de, “kumar oynamak” suç değildir. Kumar oynayan kişi, 5326 sayılı Kabahatlar Kanunu‘nun 34. maddesi gereği idari para cezasına çarptırılır.

Kumardan elde edilen gelirin kamunun mülkiyetine geçrilmesine illerde vali, ilçelerde kaymakam karar verir (Kabahatler Kanunu m.34/2).

Kumar Oynatma Suçunun Örgütlü İşlenmesi: Kumar oynanması için yer ve imkan sağlama suçu bireysel veya örgütlü bir şekilde işlenebilecek suçlardandır. Suçun, bir suç örgütü faaliyeti çerçevesinde işlenmesi halinde daha ağır cezai yaptırım getirilmiştir. Bir örgütün varlığından bahsedebilmek için en az üç kişinin suç işlemek amacıyla bir araya gelmesi, bu kişiler arasında devamlılık içeren katı veya gevşek hiyerarşik bir ilişki bulunması, bu kişilerin araç ve gereç bakımından kumar oynatma suçunu işlemeye muktedir olması gerekir.

Kumar Oynanması için Yer ve İmkan Sağlama Suçunun Cezası (TCK 228)

Kumar oynanması için yer ve imkan sağlama suçunun cezası şu şekildedir:

• Kumar oynanması için yer ve imkan sağlayan kişi, “bir yıldan üç yıla kadar hapis ve iki yüz günden aşağı olmamak üzere” adlî para cezası ile cezalandırılır (TCK m.228/1).

• Çocukların kumar oynaması için yer ve imkan sağlanması halinde, verilecek ceza bir katı oranında artırılır (TCK m.228/2).

• Suçun bilişim sistemlerinin kullanılması suretiyle işlenmesi halinde üç yıldan beş yıla kadar hapis ve bin günden onbin güne kadar adlî para cezasına hükmolunur (TCK m.228/3). Örneğin, internetten sanal bahis siteleri üzerinden kumar oynatan kişiler bu fıkra hükmü gereği cezalandırılır.

• Suçun bir örgütün faaliyeti çerçevesinde işlenmesi halinde, verilecek ceza yarı oranında artırılır (TCK m.228/4).

• Bu suçtan dolayı, tüzel kişiler hakkında bunlara özgü güvenlik tedbirlerine hükmolunur (TCK m.228/5).

• Ceza Kanununun uygulanmasında kumar, kazanç amacıyla icra edilen ve kar ve zararın talihe bağlı olduğu oyunlardır (TCK m.228/6).

Adli Para Cezasına Çevirme, Erteleme ve Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması

Adli para cezası, işlenen bir suça karşılık hapis cezasıyla birlikte veya tek başına uygulanabilen bir yaptırım türüdür. Kumar oynanması için yer ve imkan sağlama suçu nedeniyle hükmedilen hapis cezası, adli para cezasına çevrilemez. Çünkü, hapis cezası ile birlikte adli para cezası yaptırım olarak düzenlenmiştir.

Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması sanık hakkında hükmolunan cezanın belli bir denetim süresi içerisinde sonuç doğurmaması, denetim süresi içerisinde belli koşullar yerine getirildiğinde ceza kararının hiçbir sonuç doğurmayacak şekilde ortadan kaldırılması davanın düşmesine neden olan bir ceza muhakemesi kurumudur. Kumar oynanması için yer ve imkan sağlama suçu nedeniyle hükmedilen hapis veya adli para cezası hakkında hükmün açıklanmasının geri bırakılması (hagb) kararı verilmesi mümkündür.

Ceza ertelenmesi, mahkeme tarafından belirlenen cezanın cezaevinde infaz edilmesinden şartlı olarak vazgeçilmesidir. Kumar oynanması için yer ve imkan sağlama suçu nedeniyle hükmedilen hapis cezası hakkında erteleme hükümlerinin uygulanması mümkündür.

Suçun Şikayet Süresi, Zamanaşımı ve Uzlaşma, Görevli Mahkeme

Uzlaşma, suç isnadı altındaki şahıs ile suçun mağduru olan şahsın bir uzlaştırmacı aracılığıyla iletişim kurarak anlaşmasıdır. Kumar oynanması için yer ve imkan sağlama suçu, uzlaşmaya tabi suçlardan değildir.

Kumar oynanması için yer ve imkan sağlama suçu, şikayete tabi suçlar arasında yer almaz. Bu suç açısından şikayetten vazgeçme, ceza davasının düşmesi sonucunu doğurmaz. Suç, savcılık tarafından resen soruşturulmalıdır. Şikayet hakkı, dava zamanaşımı süresinde kullanılabilir.

Dava zamanaşımı, suçun işlendiği tarihten itibaren belli bir süre geçtiği halde dava açılmamış veya dava açılmasına rağmen kanuni süre içinde sonuçlandırılmamış ise ceza davasının düşmesi sonucunu doğuran bir ceza hukuku kurumudur. Kumar oynanması için yer ve imkan sağlama suçu yargılamalarında olağan dava zamanaşımı süresi 8 yıldır.

Yargılama Usulü ve Görevli Mahkeme

Kumar oynanması için yer ve imkan sağlama suçu yargılamasında seri muhakeme usulü uygulanabilir. Seri muhakeme usulü uygulanmadan kovuşturmaya geçilmesi halinde ise genel hükümlere göre olağan yargılama usulü ile yargılama yapılmaktadır.

Kumar oynanması için yer ve imkan sağlama suçu hakkında yargılama yapma görevi, asliye ceza mahkemesi tarafından yerine getirilir.

Kumar Oynanması İçin Yer ve İmkan Sağlama Suçu Yargıtay Kararları

Kumar Oynanması İçin Yer ve İmkân Sağlama Suçunun Unsurları

TCK’nın 228. maddesinin birinci fıkrasında kumar oynanması için yer ve imkân sağlayan failin cezalandırılacağı hüküm altına alınmış, altıncı fıkrada ise Ceza Kanunu’nun uygulanması bakımından kumar, kazanç amacıyla icra edilen ve kâr ve zararın talihe bağlı olduğu oyun şeklinde tanımlanmıştır. Bu anlamda kazanç amacı olmaksızın sırf eğlenmek üzere oyun oynanmasına yer ve imkân sağlamak bu suçu oluşturmayacaktır. Yine kâr ve zararın talihe bağlı olması ise kazanç veya kaybın fail tarafından belirlenememesi anlamına gelmektedir. Tamamen veya kısmen oyuncunun maharetine, bilgisine, tecrübesine, ustalığına bağlı oyunlar kumar sayılmamaktadır. Bir kısım oyunlar da ise fail hileli davranışları ile karşı tarafı aldatıp neticeyi lehine çevirdiğinden dolandırıcılık suçundan söz edilmesi gerekmektedir. Diğer taraftan Devlet bazen kanuni düzenlemelerle kazanç amacıyla oynanan ve kazanmanın şans ve talihe bağlı olduğu bir kısım oyunlara izin vermektedir. Bu oyunların oynanmasına kanunla izin verildiğinden bu oyunları oynatmak eylemi de suç olarak kabul edilemez.

Kumar oynanması için yer ve imkân sağlama suçu birden fazla hareketli bir suçtur. Diğer bir ifade ile bu suçun oluşabilmesi için failin kumar oynanması amacıyla hem yer hem de imkân sağlaması gerekmektedir. Bu anlamda sadece yer veya sadece imkân sağlanması ile suç oluşmaz.

…

Yer sağlama, kumar oynanması için elverişli bir yerin tahsis edilmesidir. Yerin elverişliliği, oynanmak istenen kumarın gerektiği gibi oynanmasına uygunluk olarak anlaşılmalıdır. Kumar oynanması için sağlanan yerin mutlaka kumarhane olması gerekli değildir. Ev, dernek binası, kulüp binası vb. yerler de bu kapsamda sayılabilir. Ayrıca bu yerin mutlaka sahibi tarafından sağlanması da gerekli değildir. Bir yeri elinde bulunduran kişinin de suçtan dolayı sorumlu tutulması mümkündür. Bu anlamda, bir depoda geceleri bekçilik yapan veya bir … yerinin anahtarlarını elinde bulunduran bir kişi, o yeri kumar oynanması için açtığında yer sağlamış sayılır. İmkân sağlama ise, kumar oynamaya elverişli bir ortam sağlamak olarak tanımlanabilir. Bu anlamda oynanmak istenen oyun için gerekli araç gerecin de hazır bulundurulması imkân sağlama olarak anlaşılmalıdır. Örnek olarak poker oynanması için gerekli olan masa, sandalye, oyun kağıtları, vb. araç gerecin temin edilmesi, imkân sağlama olarak kabul edilebilir. Bunun yanı sıra, kumar oynayacak kişilerin ulaşımının sağlanması, kumar oynanacak yerin polis baskınına karşı korunması, oyunun nasıl oynanacağının öğretilmesi, oyunculara borç para verilmesi de imkân sağlama olarak nitelendirilmektedir (…, Özel Ceza Hukuku, 7. Cilt, On İki Levha Yayıncılık, 1. Baskı, 2020, s. 125-126.).

Her “yer sağlama” hareketinin aynı zamanda “imkân sağlama” niteliğinde olduğu ileri sürülebilirse de her “imkân sağlama” hareketinin aynı zamanda yer sağlamayı da içerdiğinden söz edilemeyecektir. Örneğin kumar oynamak amacıyla bir araya gelen kişilerden biri, gruba dâhil olmayan bir arkadaşından kumar oynama amaçlarını da söyleyerek onda bulunan oyun kâğıdını temin etmesi hâlinde oyun kâğıdını veren kişi, oyun kâğıdı verdiği kişilerin kumar oynamasına imkân sağlamış olsa da bu kişiler, oyun kâğıdını veren kişinin hâkimiyetindeki bir alanda bu oyunu oynamadıklarından, diğer bir ifade ile kâğıdı veren kişi yer sağlamış sayılmayacağından bu durumda kumar oynanması için yer ve imkân sağlama suçu bu kişi açısından oluşmayacaktır (…, Kumar Oynanması İçin Yer ve İmkân Sağlama Suçu (TCK m. 228), Yüksek Lisans Tezi, … … Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, …, 2018, s. 98.) (Ceza Genel Kurulu 2021/69 E. , 2021/606 K.).

İskambil Kağıtlarıyla Sokakta Kumar Oynatma Suçu

A… İlçe Emniyet Müdürlüğü …….Polis Merkezi Amirliği’ne bağlı … kod no.lu görevli ekibin “….sokak kumarı olduğu…” anonsu üzerine olay mahalline intikal ettiklerinde sanıkların “bul karayı al parayı” oyununu oynatmak üzere adli emanete alınan üç adet iskambil kağıtlarıyla birlikte yakalandıklarının 26.03.2010 tarihli tutanak ve dosya kapsamından anlaşılması karşısında; somut olayda sanıkların, hileli hareketlerini yönlendirdikleri ve aldattıkları bir mağdurun bulunmadığı iddia ve kabul olunmasına göre; eylemin TCK’nın 157/1,, 35. maddelerinde tanımlanan suçu değil aynı Kanunun 228/1. maddesinde tanımlanan “Kumar oynanması için yer veya imkan sağlama” suçunu oluşturacağı nazara alınmadan yazılı şekilde hüküm tesisi hukuka aykırıdır (Yargıtay 15. Ceza Dairesi - Karar: 2016/1082).

Kahvehanede Kumar Oynatma Suçu

Sanıkların işlettiği kahvehanede saat 01.30’da meydana gelen adli vakanın kolluğa intikaliyle kumar oynanması için yer ve imkan sağlama suçunu işlediklerinin iddia edildiği olayda; sanıkların soruşturma aşamasındaki savunmaları, 07.12.2011 tarihli polis tutanağı ve tanık A…’in beyanı ile sanıkların işletmeciliğini yaptığı kahvede kumar oynanmasına yer ve imkan sağladıkları sabit olduğu halde dosya kapsamına uygun düşmeyen soyut nitelikteki gerekçelerle sanıkların mahkumiyeti yerine yazılı şekilde beraatlerine karar verilmesi hukuka aykırıdır (Yargıtay 8. Ceza Dairesi - Karar: 2015/23947).

Sigarasına Oyun Oynamak Suretiyle Kumar Oynatma Suçu

Olay günü kolluk görevlilerince saat 21.20’de ihbar üzerine yapılan denetimde, sanığın işlettiği lokalde poker tabir edilen kumar oyununun oynandığının tespit edilerek masadaki iskambil kağıtları ile para yerine kullanılan değişik renklerdeki 60 adet oyun puluna el konulduğunun anlaşılması ve sanık ile oyun oynayan tanıkların sigarasına oyun oynandığını söylemeleri karşısında; sanığın işletmeciliğini yaptığı lokalde kumar oynanmasına yer ve imkan sağladığı sabit olduğu halde, dosya kapsamına uygun düşmeyen soyut nitelikteki gerekçelerle sanığın mahkumiyeti yerine yazılı şekilde beraatine karar verilmesi hukuka aykırıdır (Yargıtay 8. Ceza Dairesi - Karar: 2015/23945).

Dernek Lokalinde Kumar Oynatma Suçu

Sanığın başkanı olduğu M… Sokak Sakinleri Yardımlaşma ve Dayanışma Derneğine ait binada yapılan aramada, tombala makinesi, 90 adet üzeri numaralandırılmış pinpon topu ve 245 adet pulun ele geçirildiği olayda, dernek başkanı olan sanığın dernek binasında kumar oynanmasına izin vermekten ibaret eyleminin 5253 sayılı Dernekler Kanununun 30/a maddesi yollamasıyla anılan Kanunun 32/o maddesinde yazılı suçu oluşturmayıp TCK’nın 228/1. maddesinde düzenlenen kumar oynanması için yer ve imkan sağlama suçunu oluşturduğu gözetilmeden yazılı şekilde dernekler kanununa muhalefet suçundan hüküm kurulması hukuka aykırıdır (Yargıtay 9. Ceza Dairesi - Karar: 2014/4978).

Kumar Oynanması İçin İmkan Sağlama Suçuna Teşebbüs

Sanığın olay tarihinde elinde tombala malzemeleri olduğu halde “tombala, tombala” diye bağırdığı ve kumar oynatacak kişi aradığı sırada devriye görevi yapan polis ekibinin sanığı görmesi üzerine elindeki tombala malzemelerine el koyup sanığı yakaladıklarının anlaşılması karşısında; sanığın eyleminin kumar oynanması için imkan sağlama suçuna teşebbüs aşamasında kaldığı ve sanığın teşebbüs hükümleri gereğince cezalandırılması gerektiği gözetilmeden, sanık hakkında yazılı şekilde beraat kararı verilmesi hukuka aykırıdır (Yargıtay 14. Ceza Dairesi - Karar: 2012/11843).

Dolandırıcılık Suçu ile Kumar Oynatma Suçu Arasındaki Fark

29.9.2005 ve 9.10.2005 tarihli Yakalama. Zaptetme ve Teslim Tutanaklarına göre; sanıkların “bul karayı al parayı” tabir edilen oyunu oynattığı sırada, durumu fark eden emniyet görevlilerince yakalanarak oyun kağıtlarına el konduğu, ortaya konulmuş herhangi bir paranın henüz bulunmadığı ve kolluk görevlileri tarafından olaya el konuncaya kadar geçen süre içinde haksız yarar sağlandığı konusunda dosyaya yansıyan herhangi bir kanıt bulunmadığı, sanıklar yakalandıklarında olayın mağduru olan herhangi bir kimsenin tespit edilemediği gözetilerek ve oyunun niteliği itibariyle “kar ve zararın talihe bağlı olmayıp oyunu oynayanların kazanma şanslarının bulunmaması” değerlendirildiğinde, sanıkların eyleminin kumar oynatmak için yer ve imkan sağlama olmayıp dolandırıcılık suçunun hazırlık hareketi olarak nitelendirilmesi gerektiği, bu sebeple sanıkların kumar oynanması için yer ve imkan sağlama suçundan beraatleri yerine yazılı şekilde mahkumiyetlerine karar verilmesi hukuka aykırıdır (Yargıtay 13. Ceza Dairesi - Karar: 2011/3880).

Avukat Baran Doğan