İnşaat veya Yıkımla İlgili Emniyet Kurallarına Uymama Suçu Nedir? (TCK 176)

İnşaat veya yıkımla ilgili emniyet kurallarına uymama suçu, 5237 sayılı TCK’nın 176. maddesinde “Genel Tehlike Yaratan Suçlar” bölümünde şu şekilde düzenlenmiştir:

İnşaat veya yıkımla ilgili emniyet kurallarına uymama

Madde 176 - (1) İnşaat veya yıkım faaliyeti sırasında, insan hayatı veya beden bütünlüğü açısından gerekli olan tedbirleri almayan kişi, üç aydan bir yıla kadar hapis veya adlî para cezası ile cezalandırılır.

İnşaat veya Yıkımla İlgili Emniyet Kurallarına Uymama Suçunun Unsurları

Madde gerekçesine göre; maddede inşaat veya yıkım faaliyetinden sorumlu olan kişinin bu faaliyet esnasında insan hayatı veya beden bütünlüğü bakımından gerekli tedbirleri almaması cezalandırılmaktadır. Fiil, somut tehlike suçu niteliğindedir. Suç inşaat veya yıkım faaliyeti esnasında sorumlu kişinin, insan hayatı veya beden bütünlüğü açısından gerekli tedbirleri almaması ile birlikte oluşur. Suçun oluşması bakımından bir zarar doğması aranmaz.

Bu tedbirlerin alınmaması sebebiyle bir zarar meydana gelirse; inşaat veya yıkım faaliyeti sırasında, insan hayatı veya beden bütünlüğü açısından gerekli tedbirleri almayan kişi, fiilin sebebiyet verdiği netice açısından kast veya taksirine göre cezalandırılacaktır.

İnşaat veya yıkımla ilgili emniyet kurallarına uymama suçu, bir tehlike suçu olduğundan koruyucu güvenlik önlemleri alınmaması nedeniyle yaralama veya ölüm gerçekleştiği takdirde, fail sadece yaralama veya ölüm neticesi nedeniyle yargılanacaktır.

Adli Para Cezası, Erteleme ve Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması

Adli para cezası, işlenen bir suça karşılık hapis cezasıyla birlikte veya tek başına uygulanabilen bir yaptırım türüdür. İnşaat veya yıkımla ilgili emniyet kurallarına uymama suçu nedeniyle hükmedilen hapis cezası 1 yıl veya altında olduğunda adli para cezasına çevrilebilir.

Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması, sanık hakkında hükmolunan cezanın belli bir denetim süresi içerisinde sonuç doğurmaması, denetim süresi içerisinde belli koşullar yerine getirildiğinde ceza kararının hiçbir sonuç doğurmayacak şekilde ortadan kaldırılması davanın düşmesine neden olan bir ceza muhakemesi kurumudur. İnşaat veya yıkımla ilgili emniyet kurallarına uymama suçu nedeniyle hükmedilen hapis cezası 2 yıl veya altında olduğundan hakkında hükmün açıklanmasının geri bırakılması (hagb) kararı verilmesi mümkündür.

Erteleme, mahkeme tarafından belirlenen cezanın cezaevinde infaz edilmesinden şartlı olarak vazgeçilmesidir. İnşaat veya yıkımla ilgili emniyet kurallarına uymama suçu nedeniyle hükmedilen hapis cezası 2 yıl veya altında olduğundan hakkında cezanın ertelenmesi kararı verilmesi mümkündür.

Suçun Şikayet Süresi ve Zamanaşımı

İnşaat veya yıkımla ilgili emniyet kurallarına uymama suçu, şikayete tabi suçlar arasında yer almadığından savcılık tarafından resen soruşturulur, bu suçlara dair herhangi bir şikayet süresi yoktur. Şikayetten vazgeçme ceza davasının düşmesi sonucunu doğurmaz. Suç, dava zamanaşımı süresine riayet edilmek kaydıyla her zaman soruşturulabilir.

Dava zamanaşımı, suçun işlendiği tarihten itibaren belli bir süre geçtiği halde dava açılmamış veya dava açılmasına rağmen kanuni süre içinde sonuçlandırılmamış ise ceza davasının düşmesi sonucunu doğuran bir ceza hukuku kurumudur. İnşaat veya yıkımla ilgili emniyet kurallarına uymama suçu için yapılan yargılamalarda olağan dava zamanaşımı süresi 8 yıldır. Suç, bu zamanaşımı süresi içerisinde her zaman soruşturulabilir, bu zamanaşımı süresi geçtikten sonra soruşturma yapılamaz.

Uzlaşma

Uzlaşma, suç isnadı altındaki şahıs ile suçun mağduru olan şahsın bir uzlaştırmacı aracılığıyla iletişim kurarak anlaşmasıdır. İnşaat veya yıkımla ilgili emniyet kurallarına uymama suçu, uzlaşma kapsamında olan suçlardan değildir.

Soruşturma, Kovuşturma ve Görevli Mahkeme

İnşaat veya yıkımla ilgili emniyet kurallarına uymama suçu nedeniyle yapılan yargılamalar asliye ceza mahkemesi tarafından yerine getirilir.

Soruşturma aşamasında kamu davasının açılmasının ertelenmesi kararı verilebilir.

Kovuşturma aşamasında basit yargılama usulü uygulanarak yargılama yapılabilir.

İnşaat veya Yıkımla İlgili Güvenlik Kurallarına Uymama Suçu Yargıtay Kararları

İnşaatta Emniyet Kurallarına Uymama

Emekli öğretmen olup 2 kez beyin ameliyatı olan ve kısmi felç geçiren ölenin, olay tarihinde yürüyüş yolu üzerinde bulunan sanığa ait kaba inşaatı biten binaya girip 4. katın balkonundan aşağı bakarken düştüğü tüm dosya kapsamından anlaşılmış olmakla, sanığın inşaatında koruyucu güvenlik önlemleri almaması ile ölüm olayı arasında uygun illiyet bağı bulunmadığı, sanığın inşaat faaliyeti sırasında gerekli tedbirleri almamaktan ibaret eyleminin TCK’nın 176. maddesinde tanımlanan suçu oluşturacağı, hukuki durumunun buna göre takdir ve tayini gerektiği gözetilmeden yazılı şekilde hüküm kurulması, bozma nedenidir (Yargıtay 9.Ceza Dairesi - Karar: 2010/10413).

Metro İnşaatı Sırasında Tedbirlerin Alınıp Alınmadığına İlişkin Bilirkişi Raporu

Dosya kapsamına göre katılanlara ait evde inşaat faaliyetine bağlı olarak çatlakların oluştuğunun anlaşılması karşısında, sanıkların metro inşaatı faaliyeti sırasında, insan hayatı veya beden bütünlüğü açısından gerekli olan tedbirleri alıp almadığı, meydana gelen olayda kusurlarının bulunup bulunmadığı hususlarının tespiti bakımından, mahallinde tarafsızlıklarında şüphe oluşturmayacak inşaat mühendisi ve iş güvenliği uzmanı marifetiyle keşif yapılıp, katılanların olay anında evde oturmaya devam edip etmedikleri, inşaat firması tarafından bu hususta bir ihtar yapılıp yapılmadığı araştırılarak, oluşan çatlakların insan hayatı ve beden bütünlüğü açısından tehlike oluşturup oluşturmayacağı da belirlendikten sonra sonucuna göre sanıkların hukuki durumunun tayin ve takdiri gerekirken, eksik araştırma ile hüküm kurulması, bozma nedenidir (Yargıtay 8. Ceza Dairesi - 2016/843).

Tehlikenin Gerçekleşmesi ve Yaralama Suçu Nedeniyle Yargılama

SUÇ : İnşaat veya yıkımla ilgili emniyet kurallarına uymama HÜKÜM : Beraat

6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunun 4. maddesine göre işverenin işyerinde iş güvenliği ile ilgili tüm önlemleri almakla yükümlü olması, sanığın işveren şirket yetkilisi olduğu söz konusu işletmede iş makinasının kullanımı sırasında kask, emniyet kemeri v.b. kullanıcıların güvenliğini sağlamaya yönelik tedbirlerde eksiklik olduğunun olay yeri tespit tutanağında belirtilmesi, bilirkişi kurulunun 25.06.2014 tarihli raporunda sanığın asli kusurlu olduğunun tespiti karşısında; meydana gelen iş kazası nedeniyle gerekli tedbirleri almadığı anlaşılan sanık hakkında, tehlikenin gerçekleşerek katılanın yaralanmış olması da dikkate alındığında unsurları itibariyle oluşan taksirle yaralama suçundan mahkumiyet yerine yazılı şekilde beraat kararı verilmesi, bozma nedenidir (Yargıtay 8. Ceza Dairesi - Karar: 2018/5720).

İnşaat Faaliyeti Sırasında Yola Bariyer Çekilmemesi

SUÇ : İnşaat veya yıkımla ilgili emniyet kurallarına uymama HÜKÜM : Beraat

Oluşa dosya kapsamına, mevcut fotoğraflar ve 28.06.2011 tarihli olay tutanağına göre sanıkların inşaat faaliyeti sırasında insan trafiğine açık olan yerde bariyer çekilmediği, herhangi bir güvenlik önlemi alınmadığı anlaşılmakla sanıkların sübut bulan suçtan mahkumiyetleri yerine yazılı biçimde beraat kararları verilmesi, bozma nedenidir (Yargıtay 8. Ceza Dairesi - Karar: 2018/5406).

İnşaat ve Yıkımla İlgili Emniyet Kurallarına Uymama Mühürlü Yer

Cumhuriyet savcısının temyizinin mühür bozma suçuna yönelik olduğu belirlenerek yapılan incelemede;

1-15.10.2012 tarih, 5 nolu Komisyon Kararı ile hiçbir şekilde üretime yönelik çalışma yapılmamak kaydı ile sadece noksanlıkların giderilmesi amacıyla 15 gün noksan hususların giderilmesine karar verilmesine ve 15.10.2012 tarihinde kolluk güçleri tarafından iş yeri yetkilisi olarak sanığa tebliğ edilmesine rağmen 16.11.2012 tarihinde İş Sağlığı ve Güvenliği yönünden yapılan inceleme teftişinde, iş yerinin kapatılmasına gerekçe teşkil eden hususlardan tutanakta belirtilenlerin giderilmediği ve imalata yönelik çalışmaların devam ettiğinin açıklanması, iş yerinin açılmasına yönelik komisyon kararının suç tarihinden sonraya 22.11.2012 tarihinde alınmış bulunması, karşısında; unsurları itibariyle oluşup sübuta eren “İnşaat ve yıkımla ilgili emniyet kurallarına uymama” suçundan mahkumiyeti yerine dosya kapsamına uygun düşmeyen gerekçeyle beraatine karar verilmesi, bozma nedenidir (Yargıtay 11. Ceza Dairesi - Karar: 2015/27520).

Zararın Gerçekleşmesi Halinde Uygulanması Gereken Suç Maddesi

TCK’nın “Genel Tehlike Yaratan Suçlar” bölümünde düzenlenen ve ‘‘İnşaat veya Yıkımla İlgili Emniyet Kurallarına Uymama’’ başlıklı 176/1 maddesinde inşaat veya yıkım faaliyeti sırasında, insan hayatı veya beden bütünlüğü açısından gerekli olan tedbirleri almama halinin suç olarak düzenlendiği, maddede belirtilen suçun tehlike suçu olup, somut olayda ise katılanın yaralanmış olması sebebiyle zarar suçunun oluştuğu dikkate alındığında; sanıkların taksirle yaralama suçundan cezalandırılmasına karar verilmesinde bir isabetsizlik görülmediğinden tebliğnamedeki bozma öneren (1) nolu görüşe iştirak edilmemiştir.(Yargıtay 12. Ceza Dairesi -Karar:2015/338).

İnşaattan Düşme, Yaralanma ve Kusurun Araştırılması

Sanığın kendisine ait inşaatta bulunan mağdurun düşerek yaralanmasıyla sonuçlanan olayda mahallinde uzman bilirkişiler marifetiyle keşif yapılıp gerektiğinde dosya içerisinde mevcut fotoğraflar incelendikten ve tutanak mümzii polis memurlar da dinlendikten sonra sanığın bir kusuru bulunup bulunmadığı saptanıp sonucuna göre hukuki durumun belirlenmesi gerekirken eksik incelemeyle yazılı şekilde karar verilmesi, bozma nedenidir (Yargıtay 8. Ceza Dairesi - Karar: 2014/33145).

İnşaat ve Yıkımla İlgili Emniyet Kurallarına Uymama Suçunda Keşif Yapılması

… Mahallesi … Caddesi 26 numaralı yerde bulunan binaya ait ağaç pencerelerin tadilatı sırasında çevrede bulunan can ve mal güvenliğini ve araç trafiğini olumsuz yönde etkileyecek şekilde tedbir almamak suretiyle atılı suçu işlediği kabul olunan sanığın eyleminin; olay yerinde keşif de yapılmamış olması karşısında ne şekilde insan hayatı veya beden bütünlüğü açısından tehlike oluşturduğu karar yerinde tartışılmadan yazılı şekilde hüküm kurulması, bozma nedenidir (Yargıtay 8.Ceza Dairesi-Karar: 2017/12833).

Avukat Baran Doğan