Yabancı Devlet Başkanına Karşı Suç Nedir? (TCK 340)

Yabancı devlet başkanına karşı suç, 5237 sayılı TCK’nın 340. maddesinde “Yabancı Devletlerle Olan İlişkilere Karşı Suçlar” bölümünde şu şekilde düzenlenmiştir:

Yabancı Devlet Başkanına Karşı Suç

Madde 340 - (1) Yabancı devletlerden birinin başkanına karşı bir suç işleyen kişiye verilecek ceza, sekizde biri oranında artırılır. Suçun müebbet hapis cezasını gerektirmesi halinde, ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına hükmolunur.

(2) Fiil, soruşturulması ve kovuşturulması şikayete bağlı suçlardan ise, soruşturma ve kovuşturma yabancı devletin şikayetine bağlıdır.

Bu maddede yazılı hükümlerin uygulanması, karşılıklılık koşuluna bağlıdır (TCK m.443).

Yabancı Devlet Başkanına Karşı Suçun Unsurları

Madde gerekçesine göre; madde metninde, yabancı devlet başkanlarına yönelik olarak işlenen suçlardan dolayı verilecek cezanın artırılarak hükmedilmesi öngörülmüştür. Ancak, bunun için, karşılıklılık koşulunun aranması gerekir. Söz konusu yabancı devletin Türkiye tarafından tanınmış bulunması, doğal olarak, temel koşuldur.

Maddenin ikinci fıkrasında, soruşturulması ve kovuşturulması şikâyete bağlı suçlardan dolayı şikâyet hakkının, ilgili yabancı devlet hükûmeti tarafından kullanılabileceği öngörülmüştür.

Suçun Şikayet Süresi ve Zamanaşımı

Yabancı Devlet Başkanına Karşı Suç, şikayete tabi suçlar arasında ise takibi, yani soruşturulması veya kovuşturulması yabancı devletin şikayetine bağlıdır. Yabancı devlet başkanına karşı işlenen suç, takibi şikayete bağlı suçlardan değilse resen soruşturulur. Bu durumda şikayetten vazgeçme kamu davasının düşmesi sonucunu doğurmaz. Suç, dava zamanaşımı süresine riayet edilmek kaydıyla her zaman soruşturulabilir.

Dava zamanaşımı, suçun işlendiği tarihten itibaren belli bir süre geçtiği halde dava açılmamış veya dava açılmasına rağmen kanuni süre içinde sonuçlandırılmamış ise ceza davasının düşmesi sonucunu doğuran bir ceza hukuku kurumudur. Yabancı devlet başkanına karşı suç için yapılan yargılamalarda olağan dava zamanaşımı süresi işlenen suça göre 8 ila 30 yıl arasıdır. Suç, bu zamanaşımı süresi içerisinde her zaman soruşturulabilir, bu zamanaşımı süresi geçtikten sonra soruşturma yapılamaz.

Soruşturma, Kovuşturma ve Görevli Mahkeme

Yabancı devlet başkanına karşı suç nedeniyle yapılan yargılamalar ağır ceza mahkemesi tarafından yerine getirilir.

Bu maddede yazılı hükümlerin uygulanması, karşılıklılık koşuluna bağlıdır. (TCK m.443).

Avukat Baran Doğan