Uyuşturucu Ticareti Suçunun Üç veya Daha Fazla Kişi Tarafından İşlenmesi (TCK 188/5)
Uyuşturucu veya uyarıcı madde imal ve ticareti suçu ve cezası 5237 sayılı TCK’nın 188. maddesinde düzenlenmiştir. Uyuşturucu madde ticareti suçunun üç veya daha fazla kişi tarafından birlikte işlenmesi hali, TCK’nın 188. maddesinin 5. fıkrasında cezanın arttırılması nedeni olarak düzenlenmiştir:
Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde İmal ve Ticareti Suçu
TCK m.188
(1) Uyuşturucu veya uyarıcı maddeleri ruhsatsız veya ruhsata aykırı olarak imal, ithal veya ihraç eden kişi, yirmi yıldan otuz yıla kadar hapis ve ikibin günden yirmibin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır.
(2) Uyuşturucu veya uyarıcı madde ihracı fiilinin diğer ülke açısından ithal olarak nitelendirilmesi dolayısıyla bu ülkede yapılan yargılama sonucunda hükmolunan cezanın infaz edilen kısmı, Türkiye’de uyuşturucu veya uyarıcı madde ihracı dolayısıyla yapılacak yargılama sonucunda hükmolunan cezadan mahsup edilir.
(3) Uyuşturucu veya uyarıcı maddeleri ruhsatsız veya ruhsata aykırı olarak ülke içinde satan, satışa arz eden, başkalarına veren, sevk eden, nakleden, depolayan, satın alan, kabul eden, bulunduran kişi, on yıldan az olmamak üzere hapis ve bin günden yirmibin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır.
(4) a) Yukarıdaki fıkralarda belirtilen uyuşturucu veya uyarıcı maddelerin eroin, kokain, morfin, bazmorfin, sentetik kannabinoid ve türevleri, sentetik katinon ve türevleri, sentetik opioid ve türevleri veya amfetamin ve türevleri olması,
b) Üçüncü fıkradaki fiillerin; okul, yurt, hastane, kışla veya ibadethane gibi tedavi, eğitim, askerî ve sosyal amaçla toplu bulunulan bina ve tesisler ile bunların varsa çevre duvarı, tel örgü veya benzeri engel veya işaretlerle belirlenen sınırlarına iki yüz metreden yakın mesafe içindeki umumi veya umuma açık yerlerde işlenmesi, hâlinde verilecek ceza yarı oranında artırılır.
(5) Yukarıdaki fıkralarda gösterilen suçların, üç veya daha fazla kişi tarafından birlikte işlenmesi hâlinde verilecek ceza yarı oranında, suç işlemek için teşkil edilmiş bir örgütün faaliyeti çerçevesinde işlenmesi hâlinde, verilecek ceza bir kat artırılır.
Uyuşturucu Madde Ticareti Suçunun Üç veya Daha Fazla Kişi Tarafından İşlenmesi Halinde Ceza Arttırımı Şartları
Uyuşturucu madde ticareti suçunun üç veya daha fazla kişi tarafından işlenmesi ceza arttırım nedeni olmasına rağmen her zaman üç veya daha fazla kişinin bir araya gelmiş olması ceza arttırım nedeni olarak kabul edilmemektedir. Üç veya daha fazla kişinin uyuşturucu madde ticareti suçu işlemiş olamları halinde şu şartların bir arada gerçekleşmiş olması halinde TCK m.188/5 çerçevesinde yarı oranında ceza arttırımı söz konusu olur:
Uyuşturucu madde ticareti suçunun üç veya daha fazla kişi tarafından birlikte işlenmesi nitelikli halinin oluşabilmesi için faillerin, TCK’nın 188. maddesinin 3. fıkrasında sayılan “satan, satışa arz eden, başkalarına veren, sevk eden, nakleden, depolayan, satın alan, kabul eden, bulunduran” şeklindeki seçimlik hareketlerden birini müşterek fail olarak birlikte gerçekleştirmeleri şarttır.
Uyuşturucu ticareti ile bağlantılı üç veya daha fazla kişinin TCK m.188/5 kapsamında cezalandırılabilmesi için aynı yönde hareket etmeleri ve bir olay üzerinde aynı amaç doğrultusunda iradelerinin birleşmesi gerekir. Örneğin, üç kişinin uyuşturucu maddeyi Mersin ilinden İstanbul iline nakletmesi halinde TCK m.188/5 hükmü uygulanarak cezalarında yarı oranında arttırım yoluna gidilir. Çünkü, üç kişinin iradesi nakletme yönünde ve aynı amaç doğrultusunda gerçekleşmiştir. Ancak, 1 kişinin uyuşturucu madde “satan”, 2 kişinin “nakleden”, 1 kişinin uyuşturucu maddenin “alıcısı” konumunda olduğu bir olayda TCK m.188/5 hükmü uygulanamaz. Çünkü, örneğimizdeki uyuşturucu ticareti suçunu işleyenler TCK’nın 37. maddesi anlamında “aynı yönde fiili birlikte gerçekleştiren” konumunda suça iştirak etmiş değillerdir.
Uyuşturucu madde ticareti suçu işleyen kişilerin cezasının TCK m.188/5 gereği arttırılabilmesi için suç işleyen kişilerin en az üçünün TCK m.37/1 anlamında müşterek fail olması gerekir. Şerikler (yardım eden, azmettiren) üç kişilik sayısal sınırın belirlenmesinde dikkate alınmaz. Örneğin, uyuşturucu madde satışı yapan iki kişiye yardım eden üçüncü kişinin varlığı halinde bu şahıslar hakkında TCK m.188/5’te düzenlenen arttırım oranı uygulanamaz. Çünkü, iki kişi doğrudan fail olarak (satıcı) TCK m.37/1 gereği suça iştirak ederken, üçüncü kişi TCK 39. madde kapsamında şerik olarak (yardım eden) sıfatıyla suça iştirak etmiştir. Özetle, uyuşturucu madde ticaretinden dolayı cezanın TCK m.188/5 gereği arttırılabilmesi için üç kişinin aynı yönde oluşan bir irade doğrultusunda TCK’nın 37. çerçevesinde “fail” sıfatı ile eylemi gerçekleştirmesi gerekir.
Uyuşturucu madde ticareti suçu işleyen sanık veya sanıkların, diğer sanıklarla aynı amaç doğrultusunda hareket etmediği, her bir sanığın kendi nam ve hesabına hareket ettiği hallerde TCK m.188/5 çerçevesinde ceza arttırımı yoluna gidilemeyecektir. Bu durumda herkes kendi işlediği bağımsız fiil nedeniyle cezalandırılacaktır. Örneğin, uyuşturucu maddeyi temin eden, nakleden ve ticari amaçla satın alan üç kişi hakkında TCK m.188/5 uygulanamayacak, ancak herkes kendi fiili nedeniyle ayrı ayrı uyuşturucu madde ticareti suçundan cezalandırılacaktır.
Üç veya daha fazla kişinin sayısal olarak belirlenmesinde aranan/yakalanmayan firari şüpheli/sanıklar da dikkate alınacaksa, bu kişilerin konumu ve suça iştirak şekli net bir şekilde ortaya konulamıyorsa şüpheden sanık yararlanır ilkesi gereği bu kişiler asgari üç kişinin belirlenmesinde hesaba katılmadan hukuki durum belirlenir.
TCK m.188/5 hükmünün uygulanabilmesi için ticareti yapılan uyuşturucu maddenin niteliğinin (esrar, eroin, kokain, morfin, bazmorfin, sentetik kannabinoid ve türevleri, metamfetamin, sentetik katinon ve türevleri, sentetik opioid ve türevleri veya amfetamin ve türevleri) bir önemi yoktur.
Uyuşturucu Madde Ticaretinin Üç veya Daha Fazla Kişi Tarafından İşlenmesi (TCK 188/5) Yargıtay Kararları
Uyuşturucu Nakletme Suçunun Birlikte İşlenmesi Halinde Ceza Arttırımı
Haklarında uyuşturucu madde alıp Mersin’e getirecekleri yönünde yapılan ihbar üzerine 04.03.2020 tarihinde söz konusu 34 FU 7582 plakalı aracın kontrol noktasına yaklaştığı ve aracın durdurulmak istendiği esnada olay tutanağı ile tutanağı düzenleyen görevlilerin beyanlarından da anlaşılacağı üzere araçta sanık … ile beraber sanıklar…‘ün net ve kesin olarak bulunduğu ayrıca alınan parmak izi raporunda araç sol ön kapı cam dış yüzeyinde sanık …‘e ait parmak izinin tespit edildiği böylece sanıkların suça konu eylemde TCK’nın 188/5. maddesi uyarınca üç veya daha fazla kişi ile “aynı yönde fiili birlikte gerçekleştiren” konumunda iştirak ettikleri anlaşıldığı halde, sanıkların uyuşturucu madde ticareti yapma suçunda mahkûmiyetleri yerine beraatlerine karar verilmesi, bozma nedenidir (Yargıtay 10CD-Esas : 2021/15898 Karar : 2021/11710).
Alıcı mı Satıcı mı Olduğu Belli Olmayan Kişi Dikkate Alınarak TCK 188/5 Uygulanamaz
TCK’nın 188/5. maddesinin uygulanabilmesi için üç veya daha fazla kişinin eylem birlikteliği içerisinde aynı yönde hareket etmeleri, eylem veya eylemler üzerinde ortak hakimiyet kurmaları gerektiği, somut olayda; haklarındaki mahkûmiyet hükmü kesinleşen … ve …’in bulunduğu araçta yüklü miktarda uyuşturucu madde ele geçirildiği, sanık …’in uyuşturucu madde ele geçen paketlerin üzerinde parmak izlerinin bulunduğu ve HTS kayıtlarında olay tarihi ve öncesinde …’le görüşmelerinin bulunduğu, baz bilgilerinden de …’in Diyarbakır’da olduğu saatlerde …’in de Diyarbakır’da olduğunun anlaşıldığı, böylece …’in ele geçen uyuşturucu maddelerle ilgisinin bulunduğu ancak; uyuşturucu maddeleri Diyarbakır’dan İstanbul’a nakleden … ve …’in kimin adına hareket ettiklerinin kesin olarak tespit edilemediği, …’in alıcı veya satıcı mı olduğu ya da başka birinin talimatıyla uyuşturucu maddeleri araca yükleyen kişi konumunda mı olduğu hususunda kesin bir delil bulunmadığı, dolayısıyla sanık hakkında hükmolunan temel ceza üzerinden, koşulları bulunmadığı halde, TCK’nın 188/5. maddesi uyarınca artırım yapılarak fazla cezaya hükmedilmesi, bozma nedenidir (Yargıtay 10CD -Esas : 2020/15731 Karar : 2022/871).
Uyuşturucu Maddesi Ticari Amaçla Satın Alan ve Satan Kişiler Hakkında TCK 188/5 Uygulanmaz
TCK’nın 188/5. maddesinin uygulanması için müşterek faillerin “aynı yönde” hareket etmeleri ve bir olay üzerinde aynı amaç doğrultusunda üç veya daha fazla sanığın iradelerinin birleşmesi gerektiği; somut olayda, olay tarihinde İstanbul’da bulunup suça konu uyuşturucu maddeleri Erzurum’da bulunan diğer sanıklara otobüs aracılığıyla gönderen sanık …’in, suça konu uyuşturucu maddeleri satan kişi konumunda olduğu, haklarındaki hükümler onanan diğer sanıkların ise uyuşturucu maddeyi ticari amaçla satın alan kişi konumunda oldukları, sanık …’in iradesinin diğer sanıklarla aynı amaç doğrultusunda birleşmediği ve aynı yönde hareket etmedikleri anlaşıldığından, sanık … hakkında TCK’nın 188/5. maddesi uyarınca artırım yapılarak fazla cezaya hükmedilmesi, bozma nedenidir (Yargıtay 10CD - Esas : 2020/15745 Karar : 2022/397).
TCK’nın 188/5. maddesinin uygulanması için müşterek faillerin “aynı yönde” hareket etmeleri ve bir olay üzerinde aynı amaç doğrultusunda üç veya daha fazla sanığın iradelerinin birleşmesi gerektiği; somut olayda, sanık … ve diğer sanık …’nn suça konu uyuşturucu maddeyi satan kişi konumunda oldukları ve sanık …’nin ise uyuşturucu maddeyi ticari amaçla satın alan kişi konumunda olduğu, sanık …’nin iradesinin diğer sanıklarla aynı amaç doğrultusunda birleşmediği ve aynı yönde hareket etmedikleri anlaşıldığından, sanıklar hakkında TCK’nın 188/5. maddesi uyarınca artırım yapılarak fazla cezaya hükmedilmesi, bozma nedenidir (Yargıtay 10CD E.2020/20029 - K.2022/1138).
Yardım Eden ve Failler Hakkında TCK 188/5 Uygulanmaz
TCK’nın 188/5. maddesinin uygulanabilmesi için üç veya daha fazla kişinin eylem birlikteliği içerisinde aynı yönde hareket etmeleri, eylem veya eylemler üzerinde ortak hakimiyet kurmaları gerektiği TCK’nın 188/5. maddesinin uygulanmasına konu edinilen 26/03/2019 tarihli olayda sanık …’un gizli soruşturmacıları diğer sanık … ve hakkında uyuşturucu madde ticareti yapma suçundan mahkûmiyet hükmü kesinleşen sanık … ’ın yanlarına götürmekten ibaret olan eyleminin yardım etme kapsamında kaldığı, asli faillerin ise sanık … ve …l olduğu, sanık …’un 17/04/2019 tarihli eyleminde gizli soruşturmacılara müstakilen uyuşturucu madde sattığının anlaşılması karşısında sanıklar hakkında hükmolunan temel ceza üzerinden, koşulları bulunmadığı halde, TCK’nın 188/5. maddesi uyarınca artırım yapılarak fazla cezaya hükmedilmesi, bozma nedenidir (Yargıtay 10CD - Esas : 2021/3552 Karar : 2021/13209).
Nakleden Kişi Uyuşturucu Madde Üzerinde Hakimiyete Sahip Değilse TCK 188/5 Uygulanmaz
TCK’nın 188/5. maddesinin uygulanması için müşterek faillerin “aynı yönde” hareket etmeleri ve bir olay üzerinde aynı amaç doğrultusunda üç sanığın da iradelerinin birleşmesi gerektiği; somut olayda, sanıklar …’in olayda ele geçen uyuşturucu maddeleri kendi nam ve hesaplarına ticari amaçla birlikte temin ettikleri ve aynı yönde hareket ettikleri sabit ise de, araç sahibi olan sanık …’ın, diğer sanıklar …’in üzerlerinde bulundurdukları uyuşturucu maddeler üzerinde herhangi bir hakimiyeti ve ortaklığı olmaksızın uyuşturucu madde alacaklarını bilerek masraflarının karşılanması şartı ile onları uyuşturucu maddeleri alacakları yere götürüp getirmek için olaya karıştığı, amacının farklı olduğu anlaşılmakla, sanıklar … ve … hakkında TCK’nın 188/3. maddesi uyarınca belirlenen ceza üzerinden TCK’nın 188/5. maddesi uyarınca artırım yapılarak fazla cezaya hükmedilmesi, bozma nedenidir (Yargıtay 10CD E.2021/17008 - K.2022/786).
Uyuşturucu Maddeyi Temin Eden, Sevk Eden ve Nakleden Hakkında TCK 188/5 Uygulanmaz
TCK’nın 188/5. maddesinin uygulanabilmesi için TCK’nın 188/3. maddesinde öngörülen seçimlik hareketlerden birinin üç veya daha fazla kişi tarafından birlikte gerçekleştirilmesi bir başka anlatımla müşterek faillerin “aynı yönde” hareket etmeleri gerektiği, somut olayda sanık …’in temin ve sevk eden; diğer sanıklar … ve Tuncay’ın ise nakleden konumunda oldukları, bu nedenle sanıkların eylemlere TCK’nın 37. maddesi anlamında “aynı yönde fiili birlikte gerçekleştiren” konumunda iştirak etmediklerinin anlaşılması karşısında sanıklar hakkında hükmolunan temel ceza üzerinden, koşulları bulunmadığı halde, TCK’nın 188/5. maddesi uyarınca arttırım yapılarak fazla cezaya hükmedilmesi, bozma nedenidir (Yargıtay 10CD - E.2021/14955 - K.2021/12501).
Uyuşturucu Maddenin Sahibi, Satan ve Bulunduran Kişiler Hakkında TCK 188/5 Uygulanmaz
TCK’nın 188/5. maddesinin uygulanması için müşterek faillerin “aynı yönde” hareket etmeleri ve bir olay üzerinde aynı amaç doğrultusunda üç veya daha fazla sanığın iradelerinin birleşmesi gerektiği; somut olayda bağlantılı dosya sanığı Mesut’un suça konu uyuşturucu maddelerin sahibi olduğu ve maddeleri satması için sanık …’a verdiği, bağlantılı dosyanın diğer sanığı Asım’ın ise, sanık …’a ait maddeleri bulunduran kişi konumunda olup sanık … ile uyuşturucu madde ilişkisinin varlığı konusunda dosyada delil bulunmadığı, bu nedenle sanıkların eylemlere TCK’nın 37. maddesi anlamında “aynı yönde fiili birlikte gerçekleştiren” konumunda iştirak etmediklerinin anlaşılması karşısında, sanık hakkında hükmolunan temel ceza üzerinden, koşulları bulunmadığı halde, TCK’nın 188/5. maddesi uyarınca artırım yapılarak fazla cezaya hükmedilmesi, bozma nedenidir (Yargıtay 10CD - E.2021/17786 - K.2021/12535).
Uyuşturucu Madde Ticaretiyle Bağlantılı ve Firari Olan Sanık ile Aynı Yönde Hareket Etmeyen Kişilere TCK 188/5 Uygulanamaz
TCK’nın 188/5. maddesinin uygulanabilmesi için TCK’nın 188/3. maddesinde öngörülen seçimlik hareketlerden birinin üç veya daha fazla kişi tarafından asli fail olarak birlikte gerçekleştirilmesi gerektiği, somut olayda sanıklar Bahar ve Tarkan’ın, ele geçen uyuşturucu maddeleri birlikte naklettikleri; hakkında tefrik kararı verilen … isimli İran uyruklu şahsın ise CMK’nın 134. maddesi uyarınca yapılan telefon inceleme tutanaklarının ve sanık …’ın savunmalarının içeriğine göre sanıklarla irtibatlı olduğu anlaşılmakla birlikte, sanıklar … ve … ile TCK’nın 188/3. maddesi kapsamında aynı yönde birlikte hareket ettiklerinin sabit olmadığı; dolayısı ile “üç veya daha fazla kişi tarafından birlikte gerçekleştirme” koşulunun oluşmadığı gözetilmeden, sanıklar … ve … hakkında TCK’nın 188/3. ve 4 (a) maddeleri uyarınca belirlenen ceza üzerinden, TCK’nın 188/5. maddesi uyarınca arttırım yapılarak fazla cezaya hükmedilmesi bozma nedenidir (Yargıtay 10CD E.2021/15677 - K.2021/11722).
Uyuşturucu Maddeyi Nakleden ve Sahibi Olan Kişilere TCK 188/5 Uygulanmaz
TCK’nın 188/5. maddesinin uygulanması için müşterek faillerin “aynı yönde” hareket etmeleri ve bir olay üzerinde aynı amaç doğrultusunda üç veya daha fazla sanığın iradelerinin birleşmesi gerektiği; 8/03/2015 tarihinde, sanık …’ın sevk ve idaresinde bulunan kamyonun kontrol noktasında durdurulduğu ve yapılan aramada, kamyonun kabininde bulunan yatağın üst kısmında suça konu 23,802 kg(23 kilo 802 gram) esrarın ele geçirildiği olayda; suça konu maddeye ortak olduğuna ilişkin delil bulunmayan sanık …’ın, uyuşturucu maddeyi nakleden kişi konumunda olduğu, sanıklar Mehmet ve Turan’ın ise uyuşturucu maddenin sahibi oldukları, sanıkların iradelerinin aynı amaç doğrultusunda birleşmediği ve aynı yönde hareket etmedikleri anlaşıldığından, sanıklar hakkında TCK’nın 188/3. maddesi uyarınca belirlenen ceza üzerinden TCK’nın 188/5. maddesi uyarınca artırım yapılarak fazla cezaya hükmedilmesi, bozma nedenidir (Yargıtay 10CD- E.2021/10627 - K.2021/10823).
Failler ile Şerikler Hakkında TCK 188/5 Uygulanmaz
TCK’nın 188/5. maddesinin uygulanması için müşterek faillerin “aynı yönde” hareket etmeleri ve bir olay üzerinde aynı amaç doğrultusunda üç sanığın da iradelerinin TCK’nın 37. maddesi kapsamında birleşmesi gerektiğinden; 21/10/2016 ve 22/10/2016 tarihlerinde sanığın gözcülük yapmak suretiyle TCK’nın 39/2-c. maddesi uyarınca suçun işlenmesi sırasında yardımda bulunarak icrasını kolaylaştırdığı, diğer bir ifadeyle diğer sanıklarla aynı amaç doğrultusunda hareket etmediği, her bir sanığın kendi nam ve hesabına hareket ettiği anlaşıldığından; diğer sanıklarla birlikte üç kişi olacak şekilde aynı yöndeki irade doğrultusunda TCK’nın 37. maddesinin uygulanmasını gerektirir nitelikte “fail” sıfatı ile gerçekleştirdiği bir eylemi bulunmadığı halde sanık hakkında TCK’nın 188/3. maddesi uyarınca belirlenen ceza üzerinden TCK’nın 188/5. maddesi uyarınca artırım yapılarak fazla cezaya hükmedilmesi, bozma nedenidir (Yargıtay 10CD - E.2021/4002 - K.2021/10861).
Uyuşturucu Maddeyi Nakleden, Temin Eden ve Sahibi Hakkında TCK 188/5 Uygulanmaz
TCK’nın 188/5. maddesinin uygulanması için müşterek faillerin “aynı yönde” hareket etmeleri ve bir olay üzerinde aynı amaç doğrultusunda üç veya daha fazla sanığın iradelerinin birleşmesi gerektiği; 19/06/2016 tarihinde sanık …’de 485.1 gr esrar ele geçirilmesi şeklinde gerçekleşen somut olayda, iletişimin tespiti çözüm tutanakları, fiziki takip tutanakları ve tüm dosya kapsamına göre, sanık …’ın suça konu maddeyi İstanbul ilinden temin eden; sanık …’nün uyuşturucu maddeyi Zonguldak iline nakleden ve sanıklar … ile …’in ise uyuşturucu maddenin sahibi ve alıcısı konumunda oldukları, sanıkların iradelerinin aynı amaç doğrultusunda birleşmediği ve aynı yönde hareket etmedikleri anlaşıldığından, sanıklar hakkında TCK’nın 188/3. maddesi uyarınca belirlenen ceza üzerinden TCK’nın 188/5. maddesi uyarınca artırım yapılarak fazla cezaya hükmedilmesi, bozma nedenidir (Yargıtay 10CD -E.2021/480 - K.2021/10455).
TCK’nın 188/5. maddesinin uygulanabilmesi için TCK’nın 188/3. maddesinde öngörülen seçimlik hareketlerden birinin üç veya daha fazla kişi tarafından birlikte gerçekleştirilmesinin gerektiği, somut olayda, sanıklar Birgül ve Selahattin’in suça konu uyuşturucu maddeyi nakleden kişiler, sanık …’in uyuşturucu maddeyi temin eden kişi ve sanıklar Fecri ve Önder’in uyuşturucu maddenin alıcıları oldukları, dolayısıyla sanıkların, TCK’nın 37. maddesi anlamında “aynı yönde fiili birlikte gerçekleştiren” konumunda bulunmadıkları gözetilmeden, sanıklar hakkında TCK’nın 188/5. maddesi uyarınca artırım yapılarak fazla cezaya hükmedilmesi, bozma nedenidir (Yargıtay 10CD- E.2021/9936 - K.2021/10023).
Uyuşturucu Maddenin Sahibi ve Nakledenleri Hakkında TCK 188/5 Uygulanamaz
TCK’nın 188/5. maddesinin uygulanması açısından; faillerin bir suçu işleme hususunda, suçun işlenmesinden önce veya işlendiği sırada ortak bir irade ile hareket etmeleri ve suçun icrasında doğrudan doğruya etkili olan hareketleri birlikte gerçekleştirmeleri halinde müşterek faillik söz konusu olacağından, suçun üç veya daha fazla kişi tarafından birlikte işlenmesi nitelikli halinin oluşabilmesi için faillerin, TCK’nın 188. maddesinin 3. fıkrasında sayılan “satan, satın alan, nakleden…” şeklindeki seçimlik hareketlerden birini müşterek fail olarak birlikte gerçekleştirmeleri ve bir eylem birlikteliği içerisinde aynı yönde hareket etmeleri gerektiği, somut olayda; sanık …‘un suça konu esrarın sahibi konumunda olduğu, diğer sanıklar … ve …‘ın ise esrarı nakleden konumunda oldukları olayda, üç sanığın TCK’nın 188/3. maddesinde öngörülen seçimlik hareketlerden birini birlikte gerçekleştirmedikleri, iradelerinin aynı amaç doğrultusunda birleşmediği ve aynı yönde hareket etmedikleri anlaşıldığından, sanıklar hakkında TCK’nın 188/3. maddesi uyarınca belirlenen ceza üzerinden TCK’nın 188/5. maddesi uyarınca artırım yapılarak fazla cezaya hükmedilmesi, bozma nedenidir (Yargıtay 10CD - E.2020/14780 - K.2021/9110).
Uyuşturucu Maddeyi Temin Edenin Alıcıya Götürmesi TCK 188/5 Kapsamında Değildir
TCK’nın 188/5. maddesinin uygulanması için müşterek faillerin “aynı yönde” hareket etmeleri ve bir olay üzerinde aynı amaç doğrultusunda üç sanığın da iradelerinin birleşmesi gerektiği anlaşıldığından, tüm dosya kapsamına göre sanık …’ın, sanık …’tan temin ettiği uyuşturucu maddeyi diğer sanık …’a götürürken yakalandığı olayda, sanık …’ın diğer sanıklar … ve … ile iradelerinin aynı amaç doğrultusunda birleşmediği ve aynı yönde hareket etmedikleri anlaşıldığından sanıklar hakkında TCK’nın 188/3. maddesi uyarınca belirlenen ceza üzerinden TCK’nın 188/5. maddesi uyarınca artırım yapılarak fazla cezaya hükmedilmesi, bozma nedenidir (Yargıtay 10CD - E.2021/8101 - K.2021/8460).
Müşterek Fail Olmayan Kişiler Hakkında TCK 188/5 Nedeniyle Ceza Arttırımı Yapılamaz
TCK’nın 188/5. maddesinin uygulanması açısından; faillerin bir suçu işleme hususunda, suçun işlenmesinden önce veya işlendiği sırada ortak bir irade ile hareket etmeleri ve suçun icrasında doğrudan doğruya etkili olan hareketleri birlikte gerçekleştirmeleri halinde müşterek faillik söz konusu olacağından, suçun üç veya daha fazla kişi tarafından birlikte işlenmesi nitelikli halinin oluşabilmesi için faillerin, TCK’nın 188/3. maddesinin 3. fıkrasında sayılan “satan, satın alan, nakleden…” şeklindeki seçimlik hareketlerden birini müşterek fail olarak birlikte gerçekleştirmeleri ve bir eylem birlikteliği içerisinde aynı yönde hareket etmeleri gerektiği; somut olayda, sanıklar … ve …‘ın suça konu uyuşturucu maddeyi temin ettikleri, sanık …‘nın diğer sanıkların eylemlerine iştirak etmediği, sabit olan eyleminin suça konu uyuşturucu maddeleri saklamak suretiyle bulundurmaktan ibaret olduğu, dolayısıyla müşterek fail sıfatıyla değil birbirinden bağımsız olarak hareket ettikleri sabit olduğundan, sanıklar hakkında TCK’nın 188/3. maddesi uyarınca belirlenen ceza üzerinden TCK’nın 188/5. maddesi uyarınca artırım yapılarak fazla cezaya hükmedilmesi, bozma nedenidir (Yargıtay 10CD - E.2020/13991 - K.2021/8213).
Esrar Maddesini Nakleden ve Bulunduran Kişilere TCK 188/5 Gereği Ceza Arttırımı Yapılmaz
TCK’nın 188/5. maddesinin uygulanabilmesi için TCK’nın 188/3. maddesinde öngörülen seçimlik hareketlerden birinin üç veya daha fazla kişi tarafından birlikte gerçekleştirilmesinin gerektiği, somut olayda sanıklar Savaş ve Faruk’un ele geçirilen esrarı naklettikleri, sanık …’in ise esrarın sanık … tarafından temin edilmesinden sonra esrarı evinde bulunduran kişi olduğu bu nedenle sanık Cemal’in diğer sanıkların eylemlerine TCK’nın 37. maddesi anlamında “aynı yönde fiili birlikte gerçekleştiren” konumunda iştirak etmediğinin anlaşılması karşısında tebliğnamedeki eylemin TCK’nın 188/5. maddesi kapsamında kaldığına ilişkin bozma görüşüne iştirak edilmemiştir (Yargıtay 10CD - E.2020/20022 - K.2021/8043).
Uyuşturucu Maddeyi Veren ve Alan Kişiler Hakkında TCK 188/5 Maddesi Uygulanamaz
TCK’nın 188/5. maddesinin uygulanması açısından; faillerin bir suçu işleme hususunda, suçun işlenmesinden önce veya işlendiği sırada ortak bir irade ile hareket etmeleri ve suçun icrasında doğrudan doğruya etkili olan hareketleri birlikte gerçekleştirmeleri halinde müşterek faillik söz konusu olacağından, suçun üç veya daha fazla kişi tarafından birlikte işlenmesi nitelikli halinin oluşabilmesi için faillerin, TCK’nın 188/3. maddesinin 3. fıkrasında sayılan “satan, satın alan, nakleden…” şeklindeki seçimlik hareketlerden birini müşterek fail olarak birlikte gerçekleştirmeleri ve bir eylem birlikteliği içerisinde aynı yönde hareket etmeleri gerektiği, somut olayda; sanıklar …ve ……’in esrarın ele geçtiği çantayı kendilerine herhangi bir polis müdahalesi olmadan önce diğer sanıklar … ve …’in aracında bırakıp gittikleri esnada yakalandıkları hususu da dikkate alındığında …ve ……’in ele geçirilen esrarı veren konumunda olduğu, alıcı konumundaki sanıklar … ve …’in ise uyuşturucu maddeyi kendi nam ve hesaplarına aldıkları, dolayısıyla müşterek fail sıfatıyla değil birbirinden bağımsız olarak hareket ettikleri sabit olduğundan, sanıklar hakkında TCK’nın 188/3. maddesi uyarınca belirlenen ceza üzerinden TCK’nın 188/5. maddesi uyarınca artırım yapılarak fazla cezaya hükmedilmesi, bozma nedenidir (Yargıtay 10CD - E.2021/5884 - K.2021/8026).
UYARI
Web sitemizdeki tüm makale ve içeriklerin telif hakkı Av. Baran Doğan’a aittir. Tüm makaleler hak sahipliğinin tescili amacıyla elektronik imzalı zaman damgalıdır. Sitemizdeki makalelerin kopyalanarak veya özetlenerek izinsiz bir şekilde başka web sitelerinde yayınlanması halinde hukuki ve cezai işlem yapılacaktır. Avukat meslektaşların makale içeriklerini dava dilekçelerinde kullanması serbesttir.
Makale Yazarlığı İçin
Avukat veya akademisyenler hukuk makalelerini özgeçmişleri ile birlikte yayımlanmak üzere avukatbd@gmail.com adresine gönderebilirler. Makale yazımında konu sınırlaması yoktur. Makalelerin uygulamaya yönelik bir perspektifle hazırlanması rica olunur.