Kontrollü Teslimat Nedir?

Kontrollü teslimat; suç faillerinin yakalanması veya delillerin tespiti amacıyla kaçakçılık konusu mallar, suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerinin (kara paranın) aklanması suçu vesilesiyle aktarılan fonlar veya uyuşturucu maddeler ile psikotrop maddelerin yetkili makamların bilgisi ve denetimi altında “kontrollü” nakillerini ifade etmektedir. Örneğin, uyuşturucu madde ticareti amacıyla posta yoluyla gönderilen esrar veya eroin maddesinin gönderilen yerden alıcıya ulaştığı yere kadar denetim altında tutulmak suretiyle failin tespit edilmesi “kontrollü teslimat” uygulamasıyla mümkün olmaktadır.

Kontrollü teslimat, 4208 sayılı kanun ve bu kanuna dayanılarak çıkarılan Kontrollü Teslimat Uygulaması Esas ve Usulleri Hakkında Yönetmelik ile düzenlenmiştir.

Kontrollü teslimat kararı, Cumhuriyet savcısı tarafından verilmelidir. Kolluk kontrollü teslimatın ne zaman, nerde, nasıl ve hangi suç konusu ilgili yapılacağını ve neden kontrollü teslimat uygulamasına ihtiyaç duyulduğunu Cumhuriyet savcısına bildirir. Cumhuriyet savcısı, sunulan bilgileri değerlendirerek kontrollü teslimat kararı vermeye gerek olup olmadığına karar verir.

4208 sayılı yasanın 2. maddesinde kontrollü teslimat şu şekilde tarif edilmiştir:

Kontrollü Teslimat: Suç faillerinin belirlenmesi, her türlü delilin tespiti, toplanması, kaçak veya kaçak olmasından şüphe edilen mal veya fonların müsaderesi amacıyla, yurt içinde dağıtılacak veya yurt dışından Türkiye’ye getirilerek dağıtılacak veya Türkiye’de hazırlanarak yurtdışına götürülecek veya Türkiye’den transit geçecek, uyuşturucu ve psikotrop maddeler, 1988 tarihli Uyuşturucu ve Psikotrop Maddelerin Kaçakçılığına Karşı Birleşmiş Milletler Sözleşmesinin Eki I ve II Numaralı Tablolar ile bu Tablo değişikliklerinde yer alan maddelerin ve bunlara bağlı fonlar veya karapara veya karaparaya kaynaklık edecek diğer hertürlü kaçak veya kaçak olmasından şüphe edilen eşyanın yetkili makamların bilgisi ve denetimi altında nakillerini ifade eder.

5549 sayılı Suç Gelirlerinin Aklanmasının Önlenmesi Hakkında Kanunu’nun 17/3. maddesine göre, aklama suçunun örgüt faaliyeti çerçevesinde işlenip işlenmediğine bakılmaksızın, 4208 sayılı Kanunda yer alan hükümlere göre kontrollü teslimat tedbirine karar verilebilir.

Kontrollü Teslimat Şartları Nelerdir?

Kontrollü teslimat kararı alınabilmesi için bulunması gereken şartlar şunlardır:

1. Kontrollü teslimat kapsamına giren kaçakçılık, uyuşturucu veya fon faaliyetinin çok ciddi organize edilmiş olması gerekir.

2. Organizatörlerin, sermayedarların ve şebeke elemanlarının ortaya çıkarılması ve bunlar hakkında bütün delillerin tesbiti için başka bir imkan bulunmaması gerekir. Delillerin tespiti için başkaca yöntemlere başvurmak mümkünse kontrollü teslimat uygulaması yapılamaz. Örneğin, teknik araçlarla izleme veya fiziki takip yöntemleriyle delil elde etmek mümkünse kontrollü teslimat uygulamasına başvurulamaz.

3. Uyuşturucu maddelerin, kaçak mal veya fonların gideceği son yere kadar herhangi bir boşluğa meydan vermeyecek şekilde denetimin sağlanabilmesi gerekir. Uygulama sırasında kolluğun denetim imkanının ortadan kalkacağı alanların mevcut olması halinde kontrollü teslimat uygulaması yapılmamalıdır.

4. Kontrollü teslimat uygulamaya yeterli zamanın bulunması gerekir.

5. Türkiye’de hazırlanarak yurtdışına götürülecek veya transit geçecek her türlü kaçak mal veya fonlar için ayrıca şu şartların bulunması gerekir:

• Kontrollü teslimat yönteminin boşluksuz işleyeceği ve failler hakkında kovuşturma ve soruşturma açılacağının, talep eden ülke tarafından garanti edilmesi gerekir.
• Kontrollü teslimat uygulamasının sona erdiği, Türk vatandaşlarının yakalandığı ülke devleti tarafından Türk vatandaşları ile kontrollü teslimata konu mal veya fonlar ile bunların naklinde kullanılan araçlar ile suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerinin iadesi hususunun taahhüt edilmiş olması gerekir.

Kontrollü Teslimat Kararı Nasıl Alınır?

Kontrollü teslimat kararı, yetkili Cumhuriyet savcıları tarafından alınır. Aşağıdaki kolluk birimleri kontrollü teslimat kararının alınması için Cumhuriyet Başsavcılığına talepte bulunmaya ve bu konuda gerekli işlemleri yürütmeye yetkilidir:

• Emniyet Genel Müdürlüğü Kaçakçılık ve Organize Suçlarla Mücadele Daire Başkanlığı ve Emniyet Genel Müdürlüğü Uyuşturucu İle Mücadele Daire Başkanlığı Emniyet birimleri,
• Jandarma Genel Komutanlığı Kaçakçılık ve Organize Suçlarla Mücadele Daire BaşkanlığıJandarma birimleri,
• Sahil Güvenlik Komutanlığı İstihbarat Başkanlığı Sahil Güvenlik birimleri,
• Gümrükler Muhafaza Genel Müdürlüğünün Kaçakçılıkla Mücadeleden Sorumlu Daire Başkanlığı birimleri.

Yukarıdaki kolluk birimleri kontrollü teslimat kararı alınmasına dair taleplerini hızlı ve yazılı bir şekilde Cumhuriyet savcılığına iletmelidir. Mali Suçları Araştırma Kurulu Başkanlığı (MASAK) da kontrollü teslimat kararı alınmasına dair taleplerini öncelikle yukarıdaki kolluk birimlerine iletmelidir.

Cumhuriyet Başsavcılığı, kontrollü teslima kararı verilebilmesi için gerekli şartların varlığı halinde evrak üzerinde inceleme yaparak ivedi bir şekilde kontrollü teslimata kararı verir.

Uyuşturucu maddelere ilişkin kontrollü teslimatlarda, arama kararını gerektiren durumlarda, 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanununun 119. maddesine göre arama kararı alınmak suretiyle uyuşturucu maddenin gizlendiği yere ulaşılarak gizli bir şekilde numune alınması, uyuşturucu maddenin tamamının veya bir bölümünün başka maddelerle değiştirilmesine ve ayrıca kontrollü teslimat kararının boşluksuz olarak uygulanabilmesini sağlamak amacıyla özellikle kargo yoluyla yapılan sevkıyatlarda görevli nezaretinde gerçekleştirilmesine karar verilebilir (Yönetmelik, m.6). Örneğin, kargo yoluyla gönderilen kutulara uyuşturucu madde konularak uyuşturucu ticareti yapıldığı ihbarı üzerine kolluk savcılıktan kontrollü teslimat kararı alabilir. Kolluk operasyon yapmak suretiyle kargodaki kutularda yer alan uyuşturucu maddenin tamamını pudra ile değiştirerek teslim alınacağı yere kadar kontrollü teslimat uygulaması yaparak suç faillerini yakalayabilir.

İzleme ve gözleme işleminin tehlikeye düşmesi veya kontrollü teslimat uygulamasına devam edilmesi halinde, delillerin kaybolması veya sanıkların elden kaçırılma ihtimalinin ortaya çıkması durumunda, mahkeme kararı gerekmeksizin kontrollü teslimatı uygulayan birim amiri tarafından kontrollü teslimat uygulamasına son verilir ve derhal Başkanlığa bilgi verilir (Yönetmelik, m.9)

Kontrollü Teslimat Kararı Yargıtay Kararları

Kontrollü Teslimat Uygulanan Uyuşturucunun Yakalanması ve Cezanın Belirlenmesi

Suça konu uyuşturucu maddenin yurt dışına gönderilmek üzere İstanbul ili, Fatih ilçesinde bulunan … şirketine ait şubede teslim edilmesinden sonra suçun faillerinin bulunması amacıyla Ankara C. Başsavcılığının 25.05.2009 tarihli, 2009/6 nolu kontrollü teslimat kararı ile yurt dışına çıkışının sağlandığının anlaşılması karşısında, sanığın eyleminin biri ihraca teşebbüs, diğeri tamamlanmış nakletme olmak üzere iki ayrı suçu oluşturacağı; TCK’nın 44. maddesi gereğince, tamamlanmış nakletme suçu için belirlenen sonuç ceza ile ihraca teşebbüs suçundan yapılacak uygulama ile belirlenerek sonuç cezanın karşılaştırılması ve ceza miktarı itibarıyla daha ağır sonuç doğuran suç esas alınarak hüküm kurulması gerekirken, eksik araştırma ile “uyuşturucu madde ticareti yapma” suçundan hüküm kurulması, bozma nedenidir (Yargıtay 10. Ceza Dairesi 2019/6649 E. , 2020/7146 K.).

Kontrollü Teslimat ve Uyuşturucu Madde İhracına Teşebbüs

Sanığın, yurtdışına gönderilmek üzere suç konusu uyuşturucu maddeyi 11.05.2012 tarihinde Van’ın MNG Kargo Tuşba Şubesine teslim ettiği suça konu maddenin 14.05.2012 tarihinde MNG Kargonun toplama merkezi olan İstanbul ili Bağcılar MNG FEDEX EXPRESS Kargo şirketine gönderildiği suç tarihinde polislerin rutin olarak yaptıkları kontroller esnasında narkotik köpeklerin uyuşturucu maddenin içinde bulunduğu karton kutulara tepki vermesi üzerine aynı tarihte Bakırköy 2.Sulh Ceza Mahkemesinden alınan arama kararı ile kargo şirketi içerisinde karton kutularının içi açılarak yapılan arama sonucunda net 12 kilo 116 gram afyon sakızının ele geçtiği kargo paketlerinin yurt dışındaki alıcılarının yakalanması amacıyla Ankara Cumhuriyet Başsavcılığından alınan kontrollü teslimat kararı kapsamında daralı 4 kilo afyon sakızı aslına uygun şekilde paketlenip 16.05.2012 tarihinde Türk Hava Yollarına ait TK 1799 sefer sayılı uçak ile İsveç Gümrük yetkilisi Mats Petersons refakatinde gönderildiği 22.05.2012 tarihinde İsveç’in Örebro şehrinde yapılan operasyonda alıcı konumda Reza Karimi’nin yakalandığı somut olayda,hernekadar mahkemenin gerekçeli kararında suça konu uyuşturucu maddenin Atatürk Havaalanında narkotik köpekler tarafından yapılan aramada ele geçtiği belirtilmiş ise de olay tutanağı ve kontrollü teslimat kararında uyuşturucunun henüz gümrük memurlarına beyan aşamasına gelmeden önce, Mahmutbey Bağcılar /İstanbul adresinde faaliyet gösteren MNG FEDEX EKSPRES KARGO ŞİRKETİNDE yapılan arama sonu ele geçtiğinin anlaşıldığı olayda uyuşturucu madde ihraç etme suçunun icra hareketi başlamadığından bu suça teşebbüsün kabul edilemeyeceği, sanığın sabit olan eyleminin tamamlanmış “uyuşturucu madde nakletme” suçunu oluşturduğu gözetilmeden sanık hakkında bu suç yerine “teşebbüs aşamasında kalan uyuşturucu madde ihraç etme” suçundan mahkumiyet hükmü kurulması, bozma nedenidir (Yargıtay 20. Ceza Dairesi - 2017/5500 E. , 2019/3202 K.).

Kontrollü Teslimatın Yapıldığı Yerin Tespiti

03.07.2009 tarihinde İstanbul Beyazıt …. Kargo şubesinde çalışan görevlilerce yapılan ihbar üzere kolluk görevlilerince Üsküp’e gönderilmek üzere hazırlanmış üzerinde ‘‘1 195 T, PİJAMA/ …SK” ile “2 140 TAYT / SK. …’’ bilgileri yazılı ‘‘2’’ adet çuval içinde eroin bulunduğu tespit edilmesi üzerine kolluk görevlilerince kontrollü teslimat uygulaması yoluyla içinde eroin bulunan kargoyu Üsküp’de teslim alacak kişilerin tespiti amacıyla, Yunanistan makamlarına teslim edilen, içinde eroin bulunan çuvalların 09.07.2009 tarihinde teslimi sırasında … ve …‘ın çuvalları teslim aldığı Üsküp Savcılığı tarafından düzenlenen 07.10.2009 tarihli iddianamede anlatıldığı, ancak Türkiye Cumhuriyeti Emniyet Genel Müdürlüğü’nün 13.07.2009 tarihli yazısında belirtilen Üsküp makamlarınca gönderilen yazılar içeriğinden, sanıkların olay yerinde yakalandıklarının belirtildiği anlaşılmakla; Makedonya da yapılan yargılama dosyasında Üsküp kolluk makamlarınca düzenlenen sanıkların yakalanmasına ilişkin tutanakların aslı ya da örneklerinin adli yardım yoluyla getirtilerek tercüme edildikten sonra sanıkların kontrollü teslimat sırasındaki yer ve konumları belirlenerek çelişkinin giderilmesi gerekir (Yargıtay 20. Ceza Dairesi 2017/6665 E. , 2018/1728 K.).

Avukat Baran Doğan