Banka Hesabını veya İbanını Kullandırma/Kiralama Suçu Nasıl Oluşur?

Banka hesabını veya iban bilgilerini başkasına kullandıran veya kiralayan kişi, bu hesap/iban kullanılarak suç işlenmesi halinde, iştirak ettiği eylemin niteliğine göre genellikle aşağıdaki suçlar nedeniyle cezalandırılmaktadır:

• Basit dolandırıcılık suçu,

• Nitelikli dolandırıcılık suçu,

• Yasadışı bahis suçları.

Hesabını kullandıran failin fiil nedeniyle menfaat temin etmiş olması suça iştirak ettiğini gösterir. Örneğin, başkasına karşı dolandırıcılık suçu işlenmesi neticesinde banka hesabına gelen paraları çekerek diğer faile veren kişi, bu iş karşılığında gelen paradan bir pay almışsa mutalaka müşterek fail gibi cezalandırılacaktır. Banka hesabını veya iban bilgilerini kullandırtma halinde suça yardım etme hükümleri de uygulanamaz, çünkü banka hesabı veya iban bilgilerinin suçta kullanılması suretiyle fiil üzerinde birlikte hakimiyet kurulmaktadır. Bu nedenle banka hesabını veya iban bilgilerini kullandırtan kişi yardım eden sıfatıyla değil, müşterek fail sıfatıyla sorumludur. Menfaat elde edildiği ispat edilememiş olsa bile, olayın oluş şekli itibariyle fiil üzerinde ortak hakimiyet kurulduğu anlaşılıyor ise suça iştirak hükümleri gereği banka hesabını/ibanını kullandıran kişi de müşterek fail olarak cezalandırılacaktır. Örneğin, çalıştığı cafeye müşteri olarak gelen ve daha önce hiç görmediği bir kimseye banka iban nosunu veren ve bu iban yasadışı bahis oynatma suçu için kullanılan kişinin fiili suça iştirak niteliğindedir. Çünkü, hiç tanımadığı bir kimseyle özel veri niteliğindeki bilgilerini bir menfaat temin etmeden paylaşması hayatın olağan akışına aykırı kabul edilmektedir.

Dolandırıcılık suçu açısından dikkat edilmesi gereken husus, suça vücut veren hileli hareketlerin gerçekleştirilmesi ve mağdurun aldatılmasında banka hesabının veya iban bilgilerinin bir kolaylık sağlamadığı hallerde dolandırıcılık suçunun nitelikli hali gerçekleşmez. Hile yapıldıktan sonra, mağdurun parayı banka aracılığı ile göndermesi nedeniyle ödeme aracı durumunda bulunan bankanın hilenin yapılmasında bir rolü olmadığından tüm failler (ve bu arada banka hesabını/ibanını kullandırtan fail) TCK m.157/1 hükümleri gereği basit dolandırıcılık suçundan cezalandırılacaktır.

Banka Hesabını veya İbanını Kullandırma/Kiralama Suçu Yargıtay Kararları

Tanışıklığa Duyulan Güvenle Banka Hesabını Kullandırtma ve Dolandırıcılık Suçu

1.sanıklar … ve …‘in, sanık …‘ın isteği üzerine üçüncü kişilere ait hesap bilgileri ile banka kartlarını temin ettikleri, sanık …‘in de kendi hesap ve banka kartlarını kullandığı, hesaplara yatan paraların bizzat sanıklar tarafından çekilerek belli bir pay karşılığında sanık …‘a verildiği, sanıkların suçun icrasında üstlendikleri rol ve katkılarının sanık …‘ın fiillerini tamamladığı, böylece sanıkların fiiller üzerinde ortak hakimiyet kurdukları anlaşılmakla, sanıkların müşterek fail olarak cezalandırılmaları gerektiği gözetilmeden, eylemlerinin yardım etme niteliğinde olduğundan bahisle 5237 sayılı Kanun’un 39 uncu maddesi uyarınca indirim yapılması suretiyle eksik ceza tayini,

2.Sanık …‘in, sanık …‘i komşusu olduğu ve aynı iş yerinde çalıştıkları için tanıdığını, kendisine para geleceğini ancak kartının iptal olduğunu söyleyince güvendiği için hesap numarasını verdiğini ve hesabına gelen paradan pay almadığını savunması; sanık …‘in sanık … dışında tanıdığı kişilerden de benzer bahanelerle hesap ve kart bilgilerini aldığının ve bu kişiler gibi sanık …‘in de …‘le tanışıklığından dolayı duydukları güvenle hesap ve kart bilgilerini paylaştığının anlaşılması karşısında, sanığın diğer sanıkların eylemlerine iştirak ettiğine dair cezalandırılmasına yeterli kesin, inandırıcı ve her türlü şüpheden uzak delil bulunmadığı gözetilmeden, beraati yerine mahkûmiyetine hükmedilmesi bozma nedenidir (Yargıtay 11. Ceza Dairesi 2021/16966 E., 2024/7470 K.).

CepBank Yoluyla Hesabına Glen Paranın Başka Bir Hesaba Aktarılması

Katılan …’in olay tarihi olan 14.11.2012 günü www.ikincielim.com isimli internet sitesinde 900,00 TL bedel karşılığında bir fotoğraf makinesinin satılık olduğunu gördüğü, ilanda bulunan 0 536 … numaralı telefonu aradığı, isminin “…” olduğunu söyleyen kişinin katılan ile görüştüğü, fotoğraf makinesinin 900,00 TL karşılığında alım satımı hususunda anlaştıkları, katılana İBAN numarasının bildirildiği, katılanın bu İBAN numarasına ait hesap numarasının farklı kişi “…” adına kayıtlı olduğunu bildiği halde belirtilen İBAN numarasına … Bankası ATM cihazından 900,00 TL parayı gönderdiği, parayı gönderdikten sonra katılanın kendisini … olarak tanıtan kişi ile görüştüğü, bu kişinin katılana parayı hesabında gördüğünü, fotoğraf makinesini ve aparatlarını göndereceğini söylediği, katılanın bir gün sonra …‘i aradığında, paraya bloke konulduğunu, yeniden göndermesini istediği, ancak katılanın banka ile yaptığı araştırmada gönderilen paranın ulaştığı ve bu hesaptan başka bir hesaba havale edildiği, internetteki ilanın da katılanın para göndermesinden sonra kaldırıldığı olayda; Katılan tarafından para gönderilen hesabın sanığa ait … Bankası Karaman Şubesindeki 6681521 numaralı hesap olduğu, katılan tarafından kartsız para yatırma işlemi gerçekleştirilerek gönderilen paranın cepbank yolu ile transfer edildiği, … Bankası Genel Müdürlüğünün 15.02.2013 tarihli yazısında Cepbank işleminin bankalarında bulunan vadesiz hesabına ya da kredi kartlarına bağlı olarak tanımlanabildiği, Cepbank işlemi kullanabilmek için müşterinin başvurusunun olması gerektiği, cep telefonundan yapılan gönderimlerde gönderici cep telefonunun banka sisteminde gönderici adına kayıtlı ve Cepbank tanımlamasında Cepbank ile kullanılacağı beyan edilen telefon numarası olmasının zorunlu olduğu, sanığın hesabına gelen paranın cepbank yöntemi ile kullanılan telefonlar ile para çekme işlemlerinin başlatıldığı ve paranın ATM cihazından çekildiği, dolayısıyla katılanın göndermiş olduğu paranın sanığın … Bankası Karaman Şubesinde bulunan hesabına geldiği, bu hesap üzerine tanımlı telefon aracılığı ile cepbank yöntemi kullanılarak diğer bir telefon kullanıcısına havale edildiği, buradan da İzmir ili, Güzelyalı Şubesi ATM’sinden çekildiği, gözetildiğinde sanığın bilişim sistemleri banka veya kredi kurumlarının araç olarak kullanılması suretiyle dolandırıcılık suçundan mahkumiyetine hükmedilmesi gerekirken, yasal ve yeterli olmayan gerekçeyle beraatine hükmedilmesi, bozma nedenidir (Yargıtay 11. Ceza Dairesi 2021/18047 E. , 2025/4646 K.).

Hesabına Para Yatırılması Dolandırıcılık Suçuna İştirak

Suç tarihinde katılanı arayıp kendisini polis olarak tanıtan şahsın, hesabından 10.000 TL’nin çekildiğini söylediği katılanın 2.800 TL parayı kartsız para yatırma suretiyle iki ayrı işlemde ATM’den yatırdığı, hesabın temyize gelmeyen sanık …’a ait olduğunun tespit edildiği, yatırılan paralara bloke konulduğu, aynı gün parayı çekmek için gelen sanık …’ın yakalandığı ve savunmasında, 16/09/2012 günü kendisini Mersin’de ikamet eden arkadaşı sanık …’in aradığını, 1.000 TL borcunu ödemek istediğini söyleyip banka hesabı olup olmadığını sorduğunu, bir şahıs tarafından hesabına para yatırılacağını, yatan paradan 1.000 TL borcunu alarak kalan kısmını kendisine vermesini istediğini, banka hesap numarasını verdiğini, 18/09/2012 günü sanık …‘in aradığını, hesabına para yatırıldığını söylediğini, saat 13:00 sıralarında bankaya gittiğinde banka görevlilerinin bir süre beklemesini söylediklerini, daha sonra polislerin kendisini yakaladığını beyan ettiği, bu suretle dolandırıcılığa teşebbüs suçunun işlendiğinin iddia edildiği eylemin, 5237 sayılı TCK’nın 158/1-L maddesinde öngörülen nitelikli dolandırıcılık suçunu oluşturup oluşturmayacağına ilişkin delillerin takdirinin üst dereceli Ağır Ceza Mahkemesine ait olduğu gözetilerek görevsizlik kararı verilmesinde zorunluluk bulunması, bozma nedenidir (Yargıtay 15. Ceza Dairesi 2019/10892 E. , 2020/1312 K.).

Bankanın Ödeme Aracı Olarak Kullanılması Nedeniyle Basit Dolandırıcılık

Katılan …‘a ait 0535 ……. numaralı telefonu arayan ve kendisini emniyet görevlisi olarak tanıtan şahsın, katılanın adına sahte nüfus cüzdanı çıkartılarak bankalardan para çekildiğini bildirerek bankada hesabı bulunup bulunmadığını sorduğu, katılanın bankada 14.000-TL parasının olduğunu beyan ettiği, bunun üzerine arayan şahsın bu hesaptan sanık … adına açılmış hesaba 14.000-TL parayı havale yapmasını istediği, hatta havale yapılan paranın seri numaralarının alınacağını ve kendisine iade edileceğini, bu suretle dolandırıcıların yakalanacağını söylediği, katılanın verilen talimat doğrultusunda hesabında bulunan 14.000-TL parayı sanık … adına açılmış hesaba havale ettiği, …‘ın hesabına gelen parayı almak üzere banka şubesine geldiği, parayı çektiği, bankadan çıktığında olay yerinde bulunan polis ekipleri tarafından yakalandığı, sanığın bu şekilde üzerine atılı suçu işlediğinin iddia edildiği olayda, dolandırıcılık suçunda unsur olan hilenin kullanılmasından sonra, paranın banka aracılığı ile sanığa gönderilmesi nedeniyle hilenin gerçekleşmesinde ödeme aracı durumunda bulunan bankanın rolünün bulunmadığı gözetilerek, sanığın eyleminin 5327 Sayılı TCK’nın 157. maddesinde düzenlenen “basit dolandırıcılık” suçunu oluşturduğu gözetilmeden, aynı kanunun 158/1. maddesinin “f” bendi uyarınca hüküm kurulması, bozma nedenidir (Yargıtay 15. Ceza Dairesi 2014/3279 E. , 2016/7007 K.).

Avukat Baran Doğan