Sanığa Verilecek Güvence Belgesi

CMK Madde 246

(1) Mahkeme, gaip olan sanık hakkında duruşmaya gelmesi hâlinde tutuklanmayacağı hususunda bir güvence belgesi verebilir ve bu güvence koşullara bağlanabilir.

(2) Sanık, hapis cezası ile mahkûm olur veya kaçmak hazırlığında bulunur veya güvence belgesinin bağlı olduğu koşullara uymazsa belgenin hükmü kalmaz.

• 5271 sayılı CMK (Ceza Muhakemesi Kanunu) Tam Metin

• Makale: Gaibin Yargılanması ve Güvence Belgesi

CMK Madde 246 Gerekçesi

Madde, gaibin yargılamaya gelmesini sağlamak amacı ile kendisine tutuklanmayacağına dair güvence verilebilmesini öngörmektedir. Bu güvence bir belge ile verilecektir ve ortaya çıkması hâlinde gaip sanığa, tutuklanmayacağı yolunda teminat sağlanmış olacaktır. Almanya’da devlete karşı işlenen suçların yargılanmasında kıyasen kaçaklar hakkında da kullanılan bu araç, aslında adil bir şekilde yargılanmayı isteyip de tutuklanmaktan korkarak ortaya çıkmayan gaip sanıkların yargılama makamının huzuruna çıkmasını sağladığı için yararlı bir araç sayılmaktadır.

Gaip sanıkların kaçak durumuna düşmelerine engel olması, bu belgenin bir başka önemli yararıdır. Burada, kural olarak, kaçaklık söz konusu değildir. Hakkında yargılama yapıldığını bilmeyen, bilse de hukukî ve fiilî nedenlerle yetkili mahkeme huzuruna gidemeyen, bu nedenle de hakkındaki kovuşturmayı sonuçsuz bırakmak gibi bir amacı olmayan sanığa, Devletin verdiği bir olanak söz konusudur.

Güvence belgesinin iki türü vardır. Bunlardan biri sanığa, diğeri de suça verilen güvence belgesidir. Sanığa verilen güvence belgesi, sanığı, işlediği iddia edilen bütün suçlardan tutuklanmaktan kurtarırken; suça verilen güvence belgesi, hangi suç için verilmişse o suç bakımından geçerli olacaktır. Böylece sanık, örneğin başka bir suç oluşturan ruhsatsız silâh taşımak suçundan tutuklanabilecektir.

Tasarı, suça güvence belgesi sistemini kabul etmiştir. Bu güvence belgesi, örneğin mağdurun zararını giderme gibi koşullara bağlanabilecektir. Sanık hürriyeti bağlayıcı bir cezaya mahkûm olur veya kaçma hazırlığında bulunur veya güvence belgesinin bağlı olduğu koşullara uymazsa belge hükümsüz kalır.

CMK 246 Güvence Belgesi Yargıtay Kararları

Tutuklanmama Konusunda Güvence Belgesi

Davacının 3.000,00 TL maddi, 50.000,00 TL manevi tazminatın haksız işlem tarihinden işletilecek yasal faiz talebine ilişkin söz konusu davada; davacı hakkında 28.01.2014 tarihinde hakkında yakalama emri düzenlendiği, ancak davacının bütün araştırmalara rağmen kendilerine ulaşamadığı bu nedenle bir sonraki duruşmada hazır olmaları koşuluyla CMK’nın 246. maddesi uyarınca tutuklanmama güvencesi verildiği, 04.12.2014 tarihli duruşmada davacı kendisi gelerek savunmasının alınmasının ardından aynı gün verilen güvence nedeni ile serbest bırakıldığı, söz konusu güvencenin 04.12.2014 tarihli celse ile sınırılı olduğu dikkate alınarak davacı sanığın yakalama emrinin devamına dair karar verildiği, davacının verilen bu ara karara itirazı ile 15.12.2014 tarihinde yakalama emrinin kaldırıldığı, davacının tazminata esas dosyasında gözaltında ya da tutuklulukta geçirmiş olduğu süresinin olmadığı, yakalama kararının infaza dönüşmediği, davacının CMK’nın 141. maddesi gereğince koruma tedbirleri nedeniyle tazminat talebinde bulunmuş ise de; davacının, sanık olarak yargılandığı dosyasında yakalama emri düzenlendiği, yakalama kararının ihmal olmaması nedeni ile tutuklanmama güvencesi verilerek davacının savunmasının alındığı, her ne kadar savunması alındıktan sonra yakalama kararının devamına karar verilmişse de bu kararın fiilen infaz görmediği hususları bir arada değerlendirildiğinde davacının CMK’nın 141. maddesinde düzenlenen koruma tedbirleri nedeniyle talep ettiği tazminat talebinin reddine hükmedildiği anlaşılmakla; mahkemenin kabul ve takdirinde bir isabetsizlik görülmemiştir (12. Ceza Dairesi 2021/417 E. , 2022/3300 K.).