Merci Tayini

İYUK Madde 44

1.Yetkili mahkemenin bir davaya bakmasına fiili veya hukuki bir engel çıktığı veya iki mahkemenin yargı çevresi sınırlarında tereddüt edildiği veya iki mahkemenin de aynı davaya bakmaya yetkili olduklarına karar verdikleri hallerde dava dosyaları, tarafların veya mahkemelerin istemi üzerine merci tayini için:

a) Uyuşmazlığın aynı yargı çevresindeki mahkeme veya mahkemeler arasında çıkması halinde, o yargı çevresindeki bölge idare mahkemesine,

b) Sair hallerde Danıştaya, Gönderilir.

2.Danıştay ve bölge idare mahkemesi görevli ve yetkili mahkemeyi kararlaştırır.

3.Danıştay ve bölge idare mahkemesinin bu konuda vereceği kararlar kesindir.

• 2577 sayılı İYUK (İdari Yargılama Usulü Kanunu) Tam Metin

İYUK 44. Madde Emsal Danıştay Kararları

DANIŞTAY 10. DAİRE Esas: 2009/12471 Karar: 2009/9318 Tarih: 30.10.2009

• İYUK 44. Madde

2576 sayılı Bölge İdare Mahkemeleri, İdare Mahkemeleri ve Vergi Mahkemelerin Kuruluşu ve Görevleri Hakkında Kanun’un 1. maddesinde, bu mahkemelerin genel görevli mahkemeler olduğu hükme bağlandıktan sonra; aynı Yasanın 5. maddesinde, idare mahkemelerinin, vergi uyuşmazlıklarına ilişkin davalarla ilk derecede Danıştay’da çözümlenecek olanlar dışındaki davalara bakacağı açıklanmış ve 2575 sayılı Danıştay Kanunu’nun 24. maddesinde, bakanlıkların düzenleyici işlemleri ile kamu kuruluşları veya kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarınca çıkarılan ve ülke çapında uygulanacak düzenleyici işlemlere karşı açılacak iptal davaları ile birden çok idare mahkemesinin yetki alanına giren işlere karşı açılacak iptal ve tam yargı davalarında Danıştay’ın ilk derece mahkemesi olarak görevli bulunduğu kuralı yer almaktadır.

2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 15 inci maddesinin 1. fıkras 1. fıkrasının ( a ) bendinde, dava dilekçeleri üzerine yapılan ilk inceleme sonunda; idari yargının görevli olduğu konularda, görevli veya yetkili olmayan mahkemeye açılan davanın görev veya yetki yönünden reddedilerek, dava dosyasının görevli veya yetkili mahkemeye gönderilmesine karar verileceği; 36/a maddesinde de, idari sözleşmelerden doğanlar dışında kalan tam yargı davalarında yetkili mahkemenin, zararı doğuran idari uyuşmazlığı çözümlemeye yetkili yer idare mahkemesi olduğu hükmüne yer verilmiştir.

Diğer taraftan, yine aynı Yasanın merci tayini başlıklı 44. maddesinde; yetkili mahkemenin bir davaya bakmasına fiili veya hukuki bir engel çıktığı veya iki mahkemenin yargı çevresi sınırlarında tereddüt edildiği veya iki mahkemenin de aynı davaya bakmaya yetkili olduklarına karar verdikleri hallerde dava dosyalarının, tarafların veya mahkemelerin istemi üzerine merci tayini için, uyuşmazlığın aynı yargı çevresindeki mahkeme veya mahkemeler arasında çıkması halinde, o yargı çevresindeki bölge idare mahkemesine, diğer hallerde Danıştaya gönderileceği; Danıştay ve bölge idare mahkemesinin görevli ve yetkili mahkemeyi kararlaştıracağı, Danıştay ve bölge idare mahkemesinin bu konuda vereceği kararların kesin olduğu kuralına yer verilmiştir.

Yukarıda yer verilen hükümlerin birlikte değerlendirilmesinden; 2577 sayılı Yasanın 44. maddesinde, iki mahkemenin yargı çevresi sınırlarında tereddüt edilmesi merci tayinini gerektiren sebeplerden biri olarak kabul edildiğinden, böyle bir durumda dosyanın merci tayini için Danıştay’a gönderilmesi gerektiği; eğer konu 44. maddeye göre merci tayini ile çözümlenemeyecek ise ve dava iki idare mahkemesinin de yetkisine giriyorsa, davanın 2575 sayılı Yasanın 24. maddesi uyarınca ilk derece olarak Danıştay’da görülmesi gerektiği sonucuna varılmaktadır.

Dosyanın incelenmesinden; davacılar yakınının, Ordu Boztepe Devlet Hastanesinde ve 19 Mayıs Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesindeki tıbbi müdahalelerde hizmetin kusurlu işlemesi sonucunda hayatını kaybetmesi nedeniyle uğranıldığı ileri sürülen 50.000 TL manevi zararın tazminine karar verilmesi istemiyle davanın açıldığı; Samsun İdare Mahkemesince, kusurlu işletildiği ileri sürülen sağlık hizmetinin Ordu Devlet Hastanesine yönelik kısmında Ordu İdare Mahkemesinin; 19 Mayıs Üniversitesi Tıp Fakültesine yönelik kısmında Samsun İdare Mahkemesinin yetkili olduğu; bu nedenle, dava birden çok idare mahkemesinin yetkisine girdiğinden 2575 Sayılı Yasanın 24. maddesinin l/e bendi uyarınca dosyanın Danıştay’a gönderildiği anlaşılmaktadır.

Dava konusu olayda, zarara neden olduğu ileri sürülen idari eylemlerden bir kısmının Ordu Devlet Hastanesinde, bir kısmının ise 19 Mayıs Üniversitesi Tıp Fakültesinde yapıldığı, bu duruma göre uyuşmazlığın Ordu ve Samsun İdare Mahkemelerinin yetki çevresinde kaldığı görüldüğünden, İdare Mahkemesince, mahkemenin yargı çevresi yönünden oluşan tereddüdün giderilmesi yönünden dosyanın 2577 sayılı Yasanın 44. maddesi uyarınca, merci tayini için Danıştaya gönderilmesi gerekirken, davanın görev yönünden reddedilerek Danıştay’a gönderilmesinde isabet bulunmamaktadır.

Öte yandan, davacılar yakınının, idarenin hizmet kusuru nedeniyle hayatını kaybettiğinden bahisle davacıların uğradığını ileri sürdüğü 50.000 TL manevi zararın tazminine karar verilmesi istemiyle açılan bu dava, Danıştay’da ilk derece görülecek dava niteliği taşımadığından, uyuşmazlığın görüm ve çözümü yukarıda açıklanan yasa hükümleri uyarınca idare mahkemesinin görev alanı içinde bulunmaktadır.

Bu durumda, davacılar tarafından, Ordu Devlet Hastanesinde başlayan hizmet kusurunun, 19 Mayıs Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesinde devam ederek davacılar yakınının ölümüne sebebiyet verildiği iddia edildiğinden; uyuşmazlığın, 2577 sayılı Yasanın 36 ( a ) maddesi uyarınca, sağlık hizmetinin sona erdiği 19 Mayıs Üniversitesi Tıp Fakültesinin bulunduğu yer idare mahkemesince, bir başka ifade ile Samsun İdare Mahkemesince çözümlenmesi gerekmektedir.

SONUÇ : Açıklanan nedenle, Danıştay’da ilk derece görülecek dava niteliği taşımayan davanın görev yönünden reddine, 2577 sayılı Yasanın 15. maddesi 1/a fıkras 1/a fıkrası ve 44. maddesi uyarınca dava dosyasının Samsun 2. İdare Mahkemesine gönderilmesine, 30.10.2009 tarihinde oybirliği ile karar verildi.