İnfaz Kanunu Madde 76

Öğretimden Yararlanma

Madde 76- (Değişik:14/11/2024-7532/18 md.)

(1) Açık ceza infaz kurumları ile çocuk eğitimevlerinde bulunan hükümlülerin tüm öğretim türlerinden; diğer ceza infaz kurumlarında bulunan hükümlülerin ise kurum içinde verilebilen yaygın, dışarıdan ve açık öğretim programlarından yararlanmaları sağlanır.

(2) Kapalı ceza infaz kurumunda bulunan hükümlüler, kurum içinde açılan örgün öğretim programlarına kurum disiplin, düzen ve güvenliğini tehlikeye düşürmeyecek şekilde, kurumsal kapasite ve imkânların uygunluğu ölçüsünde devam edebilir. Yaş, eğitim düzeyi, engellilik durumu, sosyal ve ekonomik durum ile benzeri ölçütlere göre ihtiyacı olan hükümlülere öncelik verilir.

(3) Kayıtlı olduğu eğitim kurumlarının ilgili mevzuatına göre gerekli şartları taşıyan ve kapalı ceza infaz kurumunda bulunan hükümlülerin sınavları, kişi ve kurum güvenliği ile kurum disiplin ve düzeninin bozulmasını önleyici tedbirler alınarak aşağıda belirtilen usule göre ceza infaz kurumu içinde yapılır:

a) Kayıtlı oldukları ortaöğretim, ön lisans, lisans ve benzeri öğretim programları kapsamındaki sınavlar ile mesleki yeterlilik gibi yazılı veya sözlü sınavlar, ilgili kurum ile koordinasyon sağlanarak öncelikle çevrim içi, bunun mümkün olmaması hâlinde ise ilgili eğitim kurumu görevlisinin gözetiminde yüz yüze yapılır.

b) Hükümlüler, merkezî sınavlar ile açık öğretim kurumları sınavlarına, sınav merkezi olarak belirlenen ceza infaz kurumlarında katılır.

(4) Kurum ve kuruluşlar ile üniversiteler, sınavlara ilişkin olarak üçüncü fıkrada belirtilen konularda gerekli düzenlemeleri yapmak ve tedbirleri almakla yükümlüdür.

(5) Açık ceza infaz kurumları ile çocuk eğitimevlerinde bulunan hükümlülerin öğretimden yararlanması veya sınavlara katılması, hükümlünün; başarısız olması, devamsızlık göstermesi, eğitim ve sınav alanlarında bu Kanunda yazılı disiplin cezasını gerektiren eylemlerden birini gerçekleştirmesi veya öğretim programının ceza infaz kurumunun işleyişine yer ve zaman itibarıyla uygun olmaması hâlleri dışında engellenemez.

(6) Bu maddenin uygulanmasına ve sınavlara ilişkin usul ve esaslar Milli Eğitim Bakanlığı ve Yükseköğretim Kurulunun görüşü alınarak Adalet Bakanlığınca çıkarılan yönetmelikle belirlenir.

• 5275 Sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun Tam Metin

İnfaz Kanunu Madde 76 Gerekçesi

Hükümlülerin salıverilmelerinden sonra eğitimlerine devam edebilmeleri ve verilen eğitimin işe yarar olabilmesi için, ceza infaz kurumlarında verilecek eğitimin toplumda verilen eğitime denk olması sağlanmış ve kurumların niteliğine göre verilecek eğitim türleri belirlenmiştir. Madde ile ayrıca açık cezaevinde bulunan hükümlülere eğitim kurumlarına devam hakkı tanınmıştır.

İnfaz Kanunu 76. Madde Emsal Yargıtay Kararları

YARGITAY 1. CEZA DAİRESİ Esas: 2016/1796 Karar: 2016/1292 Tarih: 16.03.2016

• İnfaz Kanunu 76. Madde

Ankara Açık Ceza İnfaz Kurumunda hükümlü olarak bulunan …‘ün, Mesleki Açık Öğretim Lisesinde yüz yüze eğitim derslerine devam etme talebinin reddine dair anılan Ceza İnfaz Kurumu İdare ve Gözlem Kurulunun 12.10.2015 tarihli ve 2015/4591 Sayılı kararına yönelik şikayetinin reddine dair Ankara İnfaz Hakimliğinin 19.10.2015 tarihli ve 2015/2651-2736 Sayılı kararına karşı yapılan itirazın keza reddine dair Ankara 2. Ağır Ceza Mahkemesi’nin 03.11.2015 tarihli ve 2015/1036 değişik iş sayılı kararını kapsayan dosya incelendi,

5271 Sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 309. maddesi5271 Sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 309. maddesi uyarınca anılan kararın bozulması lüzumu Ceza İşleri Genel Müdürlüğü’nün 25.01.2016 gün ve 94660652-105-06-15160-2015-E.2102/7306 Sayılı yazılı istemlerine atfen Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığından tebliğname ile Dairemize ihbar ve dava evrakı tevdii kılınmakla gereği düşünüldü:

KARAR : 5275 Sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun’un 3. maddesinde “Ceza ve güvenlik tedbirlerinin infazı ile ulaşılmak istenilen temel amaç, öncelikle genel ve özel önlemeyi sağlamak, bu maksatla hükümlünün yeniden suç işlemesini engelleyici etkenleri güçlendirmek, toplumu suça karşı korumak, hükümlünün; yeniden sosyalleşmesini teşvik etmek, üretken ve kanunlara, nizamlara ve toplumsal kurallara saygılı, sorumluluk taşıyan bir yaşam biçimine uyumu kolaylaştırmaktır.”, 76. maddesinde “Açık ceza infaz kurumlar ile çocuk eğitimevlerinde bulunan hükümlülerin örgün ve yaygın, kapalı ceza infaz kurumunda bulunan hükümlülerin yaygın öğretimden yararlanmaları sağlanır.” şeklinde emredici düzenlemeler bulunduğu, yine Ceza İnfaz Kurumlarının Yönetimi ile Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Tüzük’ün “Öğretimden yararlanma” başlıklı 106/1. maddesinde de “Açık kurumlar ile çocuk eğitimevlerinde bulunan hükümlülerin örgün ve yaygın, kapalı kurumlarda bulunan hükümlülerin yaygın öğretimden yararlanmaları sağlanır.” hususlarına yer verildiği, Ceza İşleri Genel Müdürlüğünün 27.07.2007 tarihli, 46/1 numaralı Genelgesinin “Eğitim-Öğretim Çalışmaları” başlıklı 4. bölümünün “Açık İlköğretim Okulu ve Açık Öğretim Lisesi” başlıklı ( B ) bendinin 1-b maddesinde ise “Açık Öğretim Lisesine, ortaokul veya ilköğretim mezunu ya da lise 1,, 2, 3. sınıflardan ayrılan genç ve yetişkin hükümlü ve tutuklular başvurabilir. Yukarıda belirtilen şartları taşıyanlara Açık Öğretim Lisesine başvuru hakkında bilgi verilerek okula devam etmeleri özendirilecektir.” hükmünün yer aldığı gözetildiğinde, somut olayda açık ceza infaz kurumunda bulunup ortaokul mezunu olan hükümlünün Mesleki Açık Öğretim Lisesine devam etmesine bir engel bulunmadığı gibi tam tersine mevzuat gereğince okula devam etmesinin ve sosyalleşmesinin teşvik edilmesi gerektiği, bununla birlikte çözülmesi gereken uyuşmazlığın Mesleki Açık Öğretim Lisesine kayıtlı olan hükümlünün belli günlerde kurumdan ayrılıp okula gitmesini gerektiren ve “yüz yüze eğitim” adı verilen derslere katılıp katılamayacağı noktasında toplandığı, her ne kadar hükümlünün şikayetine konu olan ve yüz yüze eğitimlere katılma talebinin reddedildiği … Açık Ceza İnfaz Kurumu İdare ve Gözlem Kurulunun 12.10.2015 tarihli, 2015/4591 Sayılı kararında “Mesleki Açık Öğretim Lisesine yüz yüze eğitim dersleri ve işyeri eğitimi için örgün olarak devam edilemeyeceği” ve hükümlülerin mesleki eğitimleri için zaten kurum içinde kurslar açıldığı gerekçesine yer verildiği, şikayeti inceleyen Ankara İnfaz Hakimliği ile Ankara 2. Ağır Ceza Mahkemesi kararlarında da bu gerekçe doğru bulunarak hükümlünün talepleri reddedildiği anlaşılmış ise de, açık ceza infaz kurumunda bulunan hükümlülerin öğretim hakkına dair olarak mevzuatta örgün öğretime katılmalarına engel bir durum olmadığı, hatta anılan kanun ve tüzük maddelerinde örgün öğretime katılmalarının sağlanacağının hüküm altına alındığı, kaldı ki hükümlünün devam ettiği Mesleki Açık Öğretim Lisesinin yaygın öğretim kapsamında kaldığı ve sadece yüz yüze eğitim dersleri için okula gitmesi gerektiği cihetle, kanunda olmayan bir sınırlamanın yorum yolu ile getirilemeyeceği, yine konu ile ilgili olarak İnsan Hakları Evrensel Beyannamesinin 26. maddesinde “Herkes eğitim hakkına sahiptir. Eğitim, en azından ilk ve temel eğitim aşamasında parasızdır. İlköğretim zorunludur. Teknik ve mesleksel eğitim herkese açıktır. Yüksek öğretim, yeteneklerine göre herkese tam bir eşitlikle açık olmalıdır.” şeklinde düzenleme yer aldığı, yürürlükte bulunan mevzuat hükümlerine göre hükümlünün talebinin reddedilmesinin 5275 Sayılı Kanun’un 76. maddesine açıkça aykırı olduğu, Açık Ceza İnfaz Kurumu hükümlülerinin hem örgün, hem yaygın eğitim hakkından faydalanabileceklerinin kanunda açıkça düzenlendiği, mevzuata göre Mesleki Açık Öğretim Liselerinin Açık Öğretim Liselerinden farkının olmadığı, Mesleki Açık Öğretim Liselerinde sadece meslek derslerinin atölyelerde yüz yüze verildiği, başvuran sayısının fazla olmasının ya da bazı dersler için okula gidilmesi gerekmesinin bu hakkın hükümlülerin elinden alınması için yasal ve kabul edilebilir bir gerekçe olmadığı, mevzuattaki tek sınırlamanın kapalı ceza infaz kurumundaki hükümlülerin yaygın eğitim hakkından faydalanabilme hususuna yönelik olduğu, kurumun okula giden hükümlülere gereken kolaylığı sağlamak zorunda olduğu, esasen hükümlülerin sadece meslek derslerini almak için okula gittikleri nazara alındığında, eğitimin ortasında başvuran sayısının arttığı gerekçesiyle kanunun emredici hükmü uyarınca verilen bu hakkın geri alınmasının mevcut mevzuata, eşitlik ilkesine ve hakkaniyete uygun olmadığı gözetilerek itirazın kabulü yerine, yazılı şekilde reddine karar verilmesinde isabet görülmemiştir.

Yukarıda açıklanan nedenlerle;

SONUÇ : … Genel Müdürlüğü’nün kanun yararına bozma isteyen yazısına dayanan tebliğnamede ileri sürülen düşünce yerinde görüldüğünden, Ankara 2. Ağır Ceza Mahkemesi’nin 03.11.2015 gün ve 2015/1036 müteferrik sayılı kararının 5271 Sayılı CMK’nun 309/4. maddesi uyarınca ( KANUN YARARINA BOZULMASINA ), müteakip işlemlerin mahallinde yerine getirilmesine, dosyanın mahkemesine gönderilmek üzere Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığına TEVDİİNE, 16.03.2016 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.