Bir Yerde Geçici Olarak Oturanlara Karşı Açılacak Davalarda Yetki

HMK Madde 8

(1) Memur, işçi, öğrenci, asker gibi, bir yerde geçici olarak oturanlara karşı açılacak alacak veya taşınır mal davaları için, orada bulunmaları uzunca bir süre devam edebilecekse, bulundukları yer mahkemesi de yetkilidir.

• 6100 sayılı HMK (Hukuk Muhakameleri Kanunu) Tam Metin

HMK Madde 8 Gerekçesi

Bu maddede, 1086 sayılı Kanunun 20 nci maddesinde yer alan yetki kuralında gösterilen, örneklerin bir kısmı çıkartılmış, düşünce aynen muhafaza edilmiştir.

Meşguliyetlerine göre bulundukları yerde uzunca bir süre oturan, memur, işçi, öğrenci, asker gibi bir yerde geçici olarak bulunanlara karşı, açılacak, alacak veya taşınır mallara ilişkin davalar, bulundukları yerde de görülebilecektir. Bu yetki kuralına, yerleşim yeri ile yakın ilişkili olduğu için, yerleşim yerine ilişkin yetki kurallarından hemen sonra yer verilmiştir.

HMK 8 (Bir Yerde Geçici Olarak Oturanlara Karşı Açılacak Davalarda Yetki) Emsal Yargıtay Kararları

YARGITAY 13. HUKUK DAİRESİ Esas : 2016/29465 Karar : 2017/7050 Tarih : 8.06.2017

• HMK 8. Madde

• Bir Yerde Geçici Olarak Oturanlara Karşı Açılacak Davalarda Yetki

Davacı, … … … hisseli Gayrimenkul Satışı Sözleşmesi başlıklı, devre tatil sözleşmesi ile tapunun …. İli, … İlçesi, … mevkii, 424 parsele kayıtlı taşınmazın 23,24,25,26,27/3650 hissesini 19.995,00 TL’lik bedel ile alarak parasını tamamını ödediğini, sözleşmenin konusunun tapuya kayıtlı olan taşınmazın hissesinin devrine ilişkin olup, TMK-706/1.maddesi uyarınca sözleşmenin resmi şekil şartına uygun olarak yapılmadığından geçersiz olduğunu, geçersiz sözleşme uyarınca satım parasını tahsili için … İcra Dairesinin 2015/62 sayılı dosyasıyla davalı aleyhine genel haciz yoluyla takip başlattığını, davalı haksız olarak yetkiye ve borca itiraz ederek takibi durdurduğunu, yerleşim yerinin … ilçesi olup, icra takibi yetkili icra dairesinde yapıldığını, bu itibarla davalının yetkiye yönelik itirazının yersiz, geçersiz olduğunu belirterek … İcra Müdürlüğünün 2015/62 sayılı dosyasında davalı aleyhine başlattığı ilamsız haciz yoluyla takibe vaki davalı itirazının iptaline, takibin kaldığı yerden devamına, alacak likit olduğundan %20 icra inkar tazminatına karar verilmesini talep etmiştir.

Davalı, yetki itirazında bulunmuş ve ayrıca davanın reddini dilemiştir.

Mahkemece, davanın reddine karar verilmiş; hüküm, davacı tarafından temyiz edilmiştir.

Her ne kadar mahkemece, İİK’nun 50/1 maddesi gereğince HMK’nın yetki konusundaki hükümlerinin kıyasen uygulanacağının belirtildiği, yine 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkındaki Kanununun 73.maddesinde Tüketici davalarının tüketicinin ikametgahı mahkemesinde de açılabileceği şeklinde özel yetkiye ilişkin düzenleme yapıldığı, davacının nüfus kaydı sorgulamasında ise adrese dayalı kayıt sistemine göre ikamet adresinin kayıtlı olmadığı, bu durumda bu davanın dayanağı olan icra takibinin davalının bulunduğu yerdeki (… …) yetkili İcra Müdürlüğünde yapılması gerektiği, icra takibinin yetkili İcra Müdürlüğünde yapılmadığı, bu durumda geçerli bir icra takibinden söz edilemeyeceği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmişse de dosyanın incelenmesinde davacının kira sözleşmesi sunduğu anlaşılmaktadır.

HMK.’nın 8. maddesinde “Memur, işçi, öğrenci, asker gibi, bir yerde geçici olarak oturanlara karşı açılacak alacak veya taşınır mal davaları için, orada bulunmaları uzunca bir süre devam edebilecekse, bulundukları yer mahkemesi de yetkilidir.” şeklinde yer alan düzenleme gereğince davacının geçici yerleşim yeri olan … İcra Dairesi ve Mahkemeleri de 6502 sayılı yasanın 73. maddesine göre yetkili mahkemedir. Dolayısıyla dava, davacının seçimine göre, hem genel ve hem de özel yetkili mahkemede açılabilir. Davacı, yetkili mahkeme yönünden seçimlik hakkını 6502 sayılı yasanın 73. maddesi gereğince geçici ikametgahı mahkemesi yönünde kullanmıştır. Davacının adrese dayalı kayıt sistemine göre ikamet adresinin kayıtlı olmaması yetkili mahkemeyi değiştirmez. O halde mahkemece, işin esasına girilerek hasıl olacak sonuca uygun bir karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde davanın reddine kararı verilmesi usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.

SONUÇ:Yukarıda açıklanan nedenlerle hükmün davacı yararına BOZULMASINA, HUMK’nun 440/III-1 maddesi uyarınca karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere, 08/06/2017 gününde oybirliğiyle karar verildi.

YARGITAY 20. HUKUK DAİRESİ Esas : 2016/6101 Karar : 2016/7873 Tarih : 19.09.2016

• HMK 8. Madde

• Bir Yerde Geçici Olarak Oturanlara Karşı Açılacak Davalarda Yetki

Dava, intifa hakkının terkini istemine ilişkindir.

… 3. Asliye Hukuk Mahkemesi; davanın kira ilişkisinden kaynaklandığı gerekçesiyle görevsizlik kararı vermiştir.

… Sulh Hukuk Mahkemesince ise taraflar arasında kira ilişkisi bulunmadığı gerekçesiyle görevsizlik yönünde hüküm kurulmuştur.

HMK`nın 8. maddesinde, kira sözleşmesine dayalı her türlü davaya sulh hukuk mahkemesinde bakılacağı hükmüne yer verilmiştir.

Somut olayda, davacıya ait taşınmaz üzerinde davalı lehine intifa hakkı kurulduğu ve taraflar arasındaki 12/05/2006 tarihli “özel sözleşme”ye göre arsa sahibi olan davacıya her yıl makul kira bedeli ödeneceğinin kararlaştırıldığı, bu bedelin ödenmemesi nedeniyle intifa hakkının terkini için dava açıldığı, taraflar arasında kira sözleşmesi bulunmadığı anlaşılmaktadır. Bu durumda uyuşmazlık kira ilişkisinden kaynaklanmadığından, davanın genel hükümlere göre asliye hukuk mahkemesinde görülüp, sonuçlandırılması gerekmektedir.

SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle; 6100 sayılı HMK`nın 21 ve 22. maddeleri gereğince … 3. Asliye Hukuk Mahkemesinin YARGI YERİ OLARAK BELİRLENMESİNE oy birliğiyle karar verildi.