Tahkim Süresi

HMK Madde 427

(1) Taraflar aksini kararlaştırmadıkça, bir hakemin görev yapacağı davalarda hakemin seçildiği, birden çok hakemin görev yapacağı davalarda ise hakem kurulunun ilk toplantı tutanağının düzenlendiği tarihten itibaren bir yıl içinde, hakem veya hakem kurulunca esas hakkında karar verilir.

(2) Tahkim süresi, tarafların anlaşmasıyla; anlaşamamaları hâlinde ise taraflardan birinin başvurusu üzerine mahkemece uzatılabilir. Mahkemenin, bu konudaki kararı kesindir.

• 6100 sayılı HMK (Hukuk Muhakameleri Kanunu) Tam Metin

HMK Madde 427 Gerekçesi

Tahkime gidilmesinin en önemli sebeplerinden birisi de tahkimdeki sürattir.

Maddede, hakemlere ve taraflar ile onların vekillerine, tahkimi sonlandırmak için bir yıllık süre verilmiştir. Tahkimin bu süre içerisinde bitirilmesi için taraflar hakemlere yardımcı olmalıdır. Elbette, tahkimin anılan sürede bitirilme imkânı olmaz ise bir yıllık süre taraf anlaşması ya da mahkeme kararı ile uzatılabilir. Tahkim süresinin sınırlı olarak belirtilmesi, zaman zaman tahkimin bir tarafınca kötüye kullanılmakta ve sürenin geçirilmesi için tahkimi geciktirici çabalar içine girilebilmektedir. Yetkili mahkeme, tahkim süresinin uzatılmasında bu çeşit kötüniyetli çabaları özellikle dikkate almalıdır. Böyle bir geciktirici çaba olmasa bile uyuşmazlığın çözümündeki zorluklar ile, uyuşmazlığın ağırlıklı teknik konulara ilişkin olması ve benzeri sebeplerden dolayı tahkim süresi uzatılabilir.

HMK 427 (Tahkim Süresi) Emsal Yargıtay Kararları

Yargıtay 11. Hukuk Dairesi 2021/1230 E. , 2021/5942 K.

• HMK 427
• Tahkim süresi

Dava, tahkim süresinin uzatılması istemine ilişkin olup mahkemece, tahkim süresinin 6 ay uzatılmasına karar verilmiştir. Davacı vekili, işbu kararı temyiz etmişse de 6100 sayılı HMK’nın 427/2. maddesi uyarınca mahkemece, tahkim süresinin uzatılmasına ilişkin talepler hakkında verilen kararlar kesindir. HUMK’nın 432/4. maddesine göre, temyizi kabil olmayan kararların temyiz istemleri hakkında mahkemece bir karar verilebileceği gibi, 01.06.1990 gün ve 3/4 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararı uyarınca Yargıtay da bu konuda karar verebileceğinden, davacı vekilinin temyiz isteminin reddine karar vermek gerekmiştir.

SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle davacı vekilinin temyiz isteminin REDDİNE, ödediği peşin temyiz harcının isteği halinde temyiz eden davacıya iadesine, 11.10.2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.

Yargıtay 6. Hukuk Dairesi 2024/1728 E. , 2024/1971 K.

• HMK 427
• Tahkim süresi

Asıl ve birleşen davada davacı vekilinin temyiz nedenleri taraflar arasındaki sözleşmede açıkça tahkim süresi belirtilmediğinden HMK’nın 427/1. maddesindeki 1 yıllık sürenin uygulanmasının isabetli olmasına göre yerinde görülmemiştir.

Dolayısıyla dava dosyası içindeki bilgi ve belgelere, kararın dayandığı delillerle Kanuna uygun gerektirici nedenlere ve özellikle Bölge Adliye Mahkemesince İlk Derece Mahkemesi sıfatıyla yapılan yargılama ve 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun hakem kararlarının iptaline ilişkin 439. maddesi hükmü gözetildiğinde, verilen kararda bir isabetsizlik olmadığının anlaşılmasına, HMK’nın 439. maddesinde yer alan iptal sebepleriyle sınırlı yapılan incelemede; dava şartları ve hukukun uygulanması bakımından da hükmün bozulmasını gerektirir usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına göre yerinde olmayan bütün temyiz itirazlarının reddiyle hükmün HMK’nın 370/1 maddesi gereğince ONANMASINA, alınması gereken harç peşin olarak yatırıldığından yeniden harç alınmasına yer olmadığına, 6100 sayılı Kanunun 372. maddesi hüküm uyarınca işlem yapılmak üzere dosyanın Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 31. Hukuk Dairesine gönderilmesine, 05.06.2024 tarihinde kesin olarak karar verildi.

Yargıtay 6. Hukuk Dairesi 2022/2560 E. , 2023/2839 K.

• HMK 427
• Tahkim süresi

Tahkim süresi HMK’nın 427. maddesinde 1 yıl olarak ön görülmüştür. Tahkim yargılamasının, uzatılması durumu hariç bu bir yıllık yasal süre içerisinde bitirilmesi gerekir. Aksi durumda HMK’nın 439/2-c maddeleri gereğince iptal nedenidir. Bunun tek istisnası HMK’nın 421/2 maddesi gereğince hakemin değiştirilmesidir. Buna göre hakemin değiştirilmesi için geçen süre tahkim süresinden sayılmaz.

HMK 421/3. maddesi hükmünde yer alan ‘‘Tahkim sözleşmesinde hakemin veya hakem kurulunu oluşturan hakemlerin ad ve soyadları belirtilmiş ise hakemin, hakem kurulunun ya da kurulun karar çoğunluğunu ortadan kaldıracak sayıda hakemin görevinin herhangi bir sebeple sona ermesi hâlinde, tahkim de sona erer.’’ düzenlemesi uyarınca, 03.01.2019 tarihinde başlayan ilk tahkim süreci, hakem …’ün 11.04.2019 da istifası ile sona ermiş, HMK 427/1. maddesinde belirtilen 1 yıllık tahkim süresi, 03.01.2019 ilk toplantı tutanağı tarihi ile istifa tarihi olan 11.04.2019 arasında 3 ay 8 günlük sürede işlemiştir.

Doç. Dr. …’nın katılımı ile yeniden oluşturulan hakem heyeti, 27/10/2020 tarihinde toplanarak tahkim sürecini yeniden başlatmışlardır. Yukarıda belirtildiği üzere, kanunda öngörülen 1 yıllık tahkim süresinin 3 ay 8 günlük süresi işlemiş, yeni hakem heyetinin 27.10.2020 tarihinde toplanmış olduğu ve kalan 8 ay 22 günlük süre dahil edildiğinde, hakem kurulunca esas hakkında karar verilmesi gereken son tarihin 19.07.2021 olduğu anlaşılmıştır.

HMK 427/2. maddesine göre tahkim süresi, tarafların anlaşmasıyla; anlaşamamaları hâlinde ise taraflardan birinin başvurusu üzerine mahkemece uzatılabilir. Tahkim süresinin uzatılması ancak tahkim süresi içerisinde istenebilir. Tahkim davası başlamadan süre uzatım talebi istenemeyeceği gibi tahkim süresi bittikten sonra da süre uzatımı istenemeyecektir. Talepte bulunanın, genel ispat kuralları gereği ispat yükümlülüğü bulunduğundan talebine uzatma sebeplerini de delilleri ile birlikte göstermesi gerekir.

Tahkim süresinin hangi hallede duracağı ya da işleyecek olan süreden sayılmayacak hallerin incelenmesinde; Yeni hakem seçilmesi başlıklı HMK 421/2. maddesinde bir veya birden çok hakemin değiştirilmesi için geçen süre tahkim süresinden sayılmaz düzenlemesi mevcut olup, ancak kanunda sınırlı olarak sayılmış (numerus clausus) belirtilen hal dışında bir durma sebebine yer verilmemiştir.

Hal böyle iken, tahkim süresinin uzatılması talebi için bir neden olabilecek hakemin reddi isteminin, kanunda sınırlı sayılmış olan, tahkim süresini durduran ya da işleyecek olan süreden sayılmayacak haller içerisinde olmadığı anlaşılmaktadır.

HMK 439/2.c. maddesi uyarınca, hakem heyeti kararının, tahkim süresi içinde verilmemiş olması, hakem kararının iptali sebebidir.

Somut olayda; hakem yargılamasında davalı karşı davacı yüklenici şirketler tarafından, 26/08/2021 tarihinde Bakırköy 3. Asliye Ticaret Mahkemesinde süre uzatımı talebinde bulunulmuş ise de yukarıda belirtildiği üzere istemin, yargılamanın son günü olan 19.07.2021 tarihinden sonra yapıldığı, hakemin reddi isteminin işleyecek olan tahkim süresini durdurmadığı, hakemlerin, sürenin bitmesi nedeni ile tahkim sürecinin sona erdiğinin tespitine ilişkin usuli bir kararla tahkim yargılamasına son vermeleri gerekirken esasa ilişkin olarak 20.12.2021 tarihli kararı verdiği, süresi içinde verilmemiş olan hakem kararının iptal edilmesinde ise hukuka aykırı bir yan bulunmadığı anlaşılmıştır.

Her ne kadar, davalı yükleniciler vekili, somut olayda davacının iş ve işlemlerinin hakkın kötüye kullanılması kapsamında olduğunu iddia etmiş ise de kanun koyucunun yukarıda anlatımına yer verilen düzenlemeleri karşısında TMK 2/II. hükmünün somut olayda uygulanmasına imkan bulunmamaktadır. Nitekim aynı ilkeye 25.1.1984 gün ve 3/1 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Büyük Genel Kurulu Kararında da yer verilmiştir.

Yargıtay 3. Hukuk Dairesi 2023/3513 E. , 2023/3405 K.

• HMK 427
• Tahkim süresi

Davacı futbolcunun Tahkim Kuruluna 20.07.2022 başvurduğu, Tahkim Kurulunun 04.11.2022 tarihinde dosyayı incelemeye aldığı görülmüştür. … Federasyonu Tahkim Kurulu Talimatının 13 üncü maddesinde; “Kural olarak Tahkim Kurulu, başvuru tarihinden itibaren disiplin uyuşmazlıkları yönünden 1 ay, diğer uyuşmazlıklar yönünden 3 ay içerisinde kararını verir, gerekçeli kararını ise kısa karar tarihinden itibaren 3 ay içinde tebliğe çıkarır. Dosyanın mahiyeti itibariyle gerekli görüldüğü durumlarda Tahkim Kurulu kararı ile bir defaya mahsus bu süreler uzatılabilir.” şeklinde düzenleme gereğince Tahkim Kurulunun 11.11.2022 tarihinde kısa kararını süresinde verdiği ve kısa kararın verildiği tarihten itibaren 3 aylık süre içinde yani davalı tarafa Ocak 2023 tebliğ edildiği anlaşılmıştır.

TFF Tahkim Kurulunun tarafsız ve bağımsız bir yargı organı olmadığına ilişkin iddiların HMK 439 uncu madde kapsamında değerlendirilemeyeceği, Tahkim Kurulu karının kamu düzenine aykırı olduğuna ilişkin dosya kapsamında delil olmadığı anlaşıldığından davacının temyiz itirazlarının reddi ile Mahkeme kararının onanmasına karar verilmiştir.

Yargıtay 3. Hukuk Dairesi 2023/4121 E. , 2023/3008 K.

• HMK 427
• Tahkim süresi

6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 427 nci maddesi;

“(1) Taraflar aksini kararlaştırmadıkça, bir hakemin görev yapacağı davalarda hakemin seçildiği, birden çok hakemin görev yapacağı davalarda ise hakem kurulunun ilk toplantı tutanağının düzenlendiği tarihten itibaren bir yıl içinde, hakem veya hakem kurulunca esas hakkında karar verilir.

(2) Tahkim süresi, tarafların anlaşmasıyla; anlaşamamaları hâlinde ise taraflardan birinin başvurusu üzerine mahkemece uzatılabilir. Mahkemenin, bu konudaki kararı kesindir. “

… Federasyonu Tahkim Kurulu Talimatı 13 üncü maddesi; “ kural olarak Tahkim Kurulu, başvuru tarihinden itibaren disiplin uyuşmazlıkları yönünden 1 ay, diğer uyuşmazlıklar yönünden 3 ay içerisinde kararını verir, gerekçeli kararını ise kısa karar tarihinden itibaren 3 ay içinde tebliğe çıkarır. Dosyanın mahiyeti itibariyle gerekli görüldüğü durumlarda Tahkim Kurulu kararı ile bir defaya mahsus bu süreler uzatılabilir.”

… Federasyonu Tahkim Kurulu Talimatı 11 inci maddesi; “Dilekçelerin teatisi üzerine tamamlanan dosya, incelemeyi yapan üyenin esas hakkındaki düşüncesi ile birlikte Kurul’a sunulur. Kurul, incelemesini kural olarak dosya üzerinde yapar. Bununla birlikte Kurul, gerekli görürse bilgi ve belge istenmesine, sair incelemeye karar verebilir. Duruşma yapılıp yapılmayacağına, duruşmanın ne şekilde (video konferans, telekonferans veya sair usullerle) yapılacağına veya duruşmanın gizli yapılmasına Başkan karar verir. Müzakereleri Başkan yönetir, inceleme ve değerlendirmelerin sonrasında soyadı sırasına göre oylama yapılır. Başkan, oyunu en son verir. “

Değerlendirme

Dosyanın incelenmesinde; davacının (başvurucu) 23.05.2022 tarihinde Uyuşmazlık Çözüm Kuruluna (UÇK) başvurduğu, dava dilekçesinin 24.05.2022 tarihinde davalı tarafa tebliğ edildiği, cevap dilekçesinin 08.06.2022 tarihinde davacı tarafa faks ile gönderildiği ve davacının karşı cevap dilekçesini 16.06.2022 tarihinde dosyaya sunmuş olduğu görülmüştür. Uyuşmazlık Çözüm Kurulu Talimatının ikinci bölümünün 7 nci maddesinde sadece dava ve cevap dilekçesi düzenlenmiş olup, “dilekçe teatileri tamamlanan dosya, kurul gündemine alınır” şeklindedir. Bu durumda dilekçeler safhasının usulüne uygun olarak tamamlandığı anlaşılmıştır.

Davacı … Tahkim Kuruluna 20.07.2022 tarihinde itirazda bulunmuş ve duruşma yapılmasını istemiştir. Tahkim Kurulu yaptığı 10.10.2022 tarihli ilk inceleme neticesinde, yargılamanın duruşmalı yapılmasına ve duruşmanın da 14.10.2022 tarihinde yapılmasına karar vermiştir. Davacı (başvurucu) vekili 10.10.2022 tarihli dilekçesi ile adliyelerde duruşmaları olması ve mesleki yoğunluk nedeniyle duruşmanın 17-21 Ekim haftası veya kurulun uygun göreceği bir tarihe ertelenmesini talep etmiş, 11.10.2022 tarihinde Tahkim Kurulunca, talebin kabulü ile yeniden duruşma günü tayin edilmiş ve 21.10.2022 tarihinde link üzerinden toplantıya bağlanması istenmiştir. Tahkim kurulu 24.10.2022 tarihinde yargılamanın duruşmalı yapılmasına, duruşmanın 04.11.2022 tarihinde yapılmasına karar vermiş, bu tarihte de dosyada incelemeye devam edilerek, 11.11.2022 tarihinde kısa karar verilmiştir. … Federasyonu Tahkim Kurulu Talimatı 13 üncü maddesinde “kural olarak Tahkim Kurulu, başvuru tarihinden itibaren disiplin uyuşmazlıkları yönünden 1 ay, diğer uyuşmazlıklar yönünden 3 ay içerisinde kararını verir” şeklinde düzenleme yer almakta olup, kurulun davacının isteği üzerine duruşmayı ertelediği bu durumda kurulun süresinde karar verdiği anlaşılmıştır.

… Federasyonu Tahkim Kurulu Talimatı 13 üncü maddesi; “kural olarak Tahkim Kurulu, başvuru tarihinden itibaren disiplin uyuşmazlıkları yönünden 1 ay, diğer uyuşmazlıklar yönünden 3 ay içerisinde kararını verir, gerekçeli kararını ise kısa karar tarihinden itibaren 3 ay içinde tebliğe çıkarır. Dosyanın mahiyeti itibariyle gerekli görüldüğü durumlarda Tahkim Kurulu kararı ile bir defaya mahsus bu süreler uzatılabilir.” şeklindedir. Tahkim Kurulunca, 04.11.2022 tarihinde yapılan toplantıda dosyada incelemenin devamına karar verilmiş ve 11.11.2022 tarihinde UÇK kararının onanmasına karar verilmiştir. Kararın davacıya tebliği 08.02.2023 tarihinde yapılmıştır. Bu durumda 3 aylık süre içinde yani süresinde kararın davacıya tebliğ edildiği anlaşılmıştır.

6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 439 uncu maddesi kapsamında yapılan incelemede; Bölge Mahkemesi Kararının usul ve yasaya uygun olduğu anlaşıldığından, davacının temyiz itirazlarının reddi ile Mahkeme kararının onanmasına karar verilmiştir.

YARGITAY 11. HUKUK DAİRESİ Esas : 2015/14523 Karar : 2016/5991 Tarih : 31.05.2016

• HMK 427. Madde

• Tahkim Süresi

Dava, tahkim süresinin uzatılması istemine ilişkin olup mahkemece, tahkim süresinin 1 yıl uzatılmasına karar verilmiştir. Davalı vekili, işbu kararı temyiz etmişse de 6100 sayılı HMK’nın 427/2. maddesi uyarınca mahkemece, tahkim süresinin uzatılmasına ilişkin talepler hakkında verilen kararlar kesindir. HUMK’nın 432/4. maddesine göre, temyizi kabil olmayan kararların temyiz istemleri hakkında mahkemece bir karar verilebileceği gibi, 01.06.1990 gün ve 3/4 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararı uyarınca Yargıtay da bu konuda karar verebileceğinden, davalı vekilinin temyiz isteminin reddine karar vermek gerekmiştir.

SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle davalı vekilinin temyiz isteminin REDDİNE, ödediği temyiz peşin harcın isteği halinde temyiz edene iadesine, 31.05.2016 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.