Ret Talebinin Geri Çevrilmesi

HMK Madde 41

(1) Hâkimin reddi talebi, aşağıdaki hâllerde kabul edilmeyerek geri çevrilir:

a) Ret talebi süresinde yapılmamışsa.

b) Ret sebebi ve bu sebebe ilişkin inandırıcı delil veya emare gösterilmemişse.

c) Ret talebinin davayı uzatmak amacıyla yapıldığı açıkça anlaşılıyorsa.

(2) Bu hâllerde ret talebi, toplu mahkemelerde reddedilen hâkimin müzakereye katılmasıyla; tek hâkimli mahkemelerde ise reddedilen hâkimin kendisi tarafından geri çevrilir.

(3) İlk derece mahkemesinin bu kararlarına karşı istinaf yoluna, bölge adliye mahkemesi hukuk dairelerinin başkan ve üyeleri hakkındaki kararlarına karşı da temyiz yoluna ancak hükümle birlikte başvurulabilir.

• 6100 sayılı HMK (Hukuk Muhakameleri Kanunu) Tam Metin

HMK Madde 41 Gerekçesi

1086 sayılı Kanunun 35 inci maddesi hükmü, kural olarak korunmuş ve dil bakımından yapılan sadeleştirme yanında, ilk derece mahkemesince verilen ret talebinin geri çevrilmesi kararına karşı istinaf yoluna, bölge adliye mahkemesinin bu yoldaki kararına karşı ise temyiz yoluna, ancak nihaî kararla birlikte başvurulabileceği düzenlenmiştir.

HMK 41 (Ret Talebinin Geri Çevrilmesi) Emsal Yargıtay Kararları

YARGITAY 20. HUKUK DAİRESİ Esas: 2016/14484 Karar: 2017/484 Tarih: 26.01.2017

• HMK 41. Madde

• Ret Talebinin Geri Çevrilmesi

Taraflar arasında görülen dava sırasında davalı vekili tarafından sunulan 24.03.2016 tarihli dilekçe ile özetle; “… Mahkeme hâkiminin beyanlarını tutanağa yanlış geçtiğini, sık sık sözlerini kestiğini, dava sonuçlanmadan davacı tarafın haklı olduğuna dair sözler sarf ettiğini, hakimin tarafsızlığından şüphe edildiğini…” belirterek reddi hakim talebinde bulunmuştur.

Reddedilen hâkim tarafından, görüş belirtilmemesi üzerine dosyayı inceleyen merci tarafından ret sebebine ilişkin inandırıcı delil ve emare gösterilmediği gerekçesiyle HMK’nın 41/1. maddesi uyarınca reddi hakim talebinin geri çevrilmesine ilişkin verilen karar davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.

6100 sayılı HMK’nın 41. maddesi6100 sayılı HMK’nın 41. maddesi gereğince; ret talebi süresinde yapılmamışsa, inandırıcı delil veya emare gösterilmemişse ve davayı uzatmak amacıyla yapıldığı açıkça anlaşılıyor ise toplu mahkemelerde ret edilen hakimin müzakereye katılmasıyla, tek hâkimli mahkemelerde ise reddedilen hâkimin kendisi tarafından geri çevrilir.

HMK’nın 42/2. maddesiHMK’nın 42/2. maddesi uyarınca ret talebinin merci tarafından kabul edilmemesi hâlinde, reddi istenen hâkim davaya bakmaya devam eder.

Somut olayda; ret talebi HMK’nın 42. maddesi gereğince merci tarafından incelenmiştir. Talebi inceleyen mercinin HMK’nın 41. maddesinde düzenlenen geri çevirme verme yetkisi bulunmamaktadır. Merci, HMK’nın 42. maddesi gereğince ret talebi hakkında incelemesini yaparak talebin kabulü veya talebin reddi şeklinde bir karar vermesi gerekirken, HMK’nın 41/1. maddesi gereğince reddedilen hâkime tanınan geri çevirme kararı niteliğinde bulunan ret kararı vermesi usûl ve kanuna uygun olmadığından hükmün bozulması gerekmiştir.

SONUÇ : Yukarıda açıklanan nedenlerle davalı vekilinin temyiz isteminin kabulü ile hükmün BOZULMASINA, bozma nedenine göre diğer hususların incelenmesine yer olmadığına, temyiz harcının istek halinde iadesine, 26.01.2017 günü oybirliğiyle karar verildi.

YARGITAY 20. HUKUK DAİRESİ Esas: 2014/214 Karar: 2014/2396 Tarih: 25.02.2014

• HMK 41. Madde

• Ret Talebinin Geri Çevrilmesi

Taraflar arasında görülen dava sırasında davacı vekili tarafından 19.11.2013 havale tarihli dilekçeyle “… hakim tarafından tensip zaptının 6 numaralı ara kararı ile, 6098 Sayılı Kanunun 76. maddesi gereğince davacılar üzerine ayrı ayrı 5000.- TL manevi tazminatın davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davalılara verilmesine karar verildiği, Cumhuriyet Savcılığı’ndaki soruşturmada meydana gelen kaza sebebiyle davalı sürücü gerçek kişinin tali kusurlu olduğunun belirlenmesine rağmen, manevi tazminat için yüksek miktarda geçici ödeme belirlendiği, bunun manevi tazminat için alt sınır belirtme anlamına geldiğinden ihsası rey niteliğinde olduğu…”, gerekçesiyle reddi hakim yoluna başvurulmuştur.

Reddedilen hakim F. G..’ün, talebin reddinin gerektiği yönündeki görüşü üzerine dosyayı inceleyen merci tarafından reddi hakim talebinin H.M.K.’nun 41/1-b maddesi gereğince REDDİNE ve ret talebinin kötüniyetle yapılmadığından 42/4 maddesi gereğince disiplin para cezası ile cezalandırılmasına yer olmadığına dair verilen karar, davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.

Hakimin reddi için ileri sürülen sebepler işin esası yönünden temyiz sebebi olup, H.M.K.’nın 36. maddesinde tanımı yapılan sebeplerden olmadığına göre, merci tarafından reddi hakim talebinin reddi yolunda kurulan hükümde bir isabetsizlik bulunmamaktadır. Ancak; 6100 Sayılı Kanunun 41/1-b maddesi uyarınca verilecek geri çevirme kararlarının, yargılamanın hızlandırılması amacıyla reddedilen hakime tanınan bir yetki olduğu ve taraflar arasındaki davanın esasına dair verilen karar ile birlikte temyiz incelemesine tabi bulunduğu, mercinin ise talep yönünden yapacağı incelemesi sonucu 42. maddesi gereğince karar verilmesi gerekirken, merci kararında “HMK’nın 41/1-b maddesi gereğince reddine” denilmiş olması doğru değil ise de, bu husus hükmün bozulmasını ve yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden, hükmün düzeltilerek onanması uygun görülmüştür.

SONUÇ : Bu sebeple; hüküm fıkrasının 1. fıkrasında yer alan ‘HMK’nın 41/1-b maddesi’ ibaresinin kaldırılarak, bunun yerine, “HMK’nın 42. maddesi” ibaresi yazılması suretiyle düzeltilmesine ve 6100 Sayılı Kanunun geçici 3. maddesi göndermesiyle H.U.M.K.’nın 438/7. maddesine göre düzeltilmiş bu şekliyle ONANMASINA, temyiz harcının istenmesi halinde iadesine, 25.02.2014 tarihinde oybirliği ile karar verildi.