Hâkimin Bizzat Çekilmemesi Hâli

HMK Madde 37

(1) Hâkim, reddini gerektiren sebeplerden biri varken bizzat çekilmezse, iki taraftan biri ret talebinde bulununcaya kadar davaya bakabilir.

• 6100 sayılı HMK (Hukuk Muhakameleri Kanunu) Tam Metin

HMK Madde 37 Gerekçesi

Maddede yer alan düzenleme, 1086 sayılı Kanunun 31 inci maddesinin birinci fıkrasının dili sadeleştirilerek aynen tekrarından ibarettir. 1086 sayılı Kanunun 31 inci maddesinin ikinci fıkrasında yer alan kural ise bu düzenlemeye alınmamıştır.

Ret sebepleri hâkimin şahsında gerçekleşmişse, hâkim bu inancı taşıyorsa, tarafların her ikisi de muvafakat etsin yahut etmesin, hâkim, yine kendi kendisini reddedebilir. Çünkü kendi kendini ret yetkisi hâkime tanınmış olan yetkilerden birisi konumundadır. Öte yandan, ret kurumu hâkimin tarafsızlığıyla ilişkili bir kurum konumundadır ve tarafsızlık, hukukumuz bakımından da yargılamaya ilişkin temel bir hak olan adil yargılanma hakkının unsurları arasında yer alan, kanunî bağımsız ve tarafsız bir mahkeme önünde yargılanma unsuruyla yakından ilişki içerisindedir. Bu sebeple, tarafların muvafakat göstermesi hâlinde hâkimin kendi kendisini ret yetkisini kullanamayacağını kabul etmek, bir anlamda tarafların bu bağlamdaki tasarrufuyla bağlı tutmak, ne hâkimin işleviyle ne de yargı bağımsızlığı kurumu ile bağdaştırılabilir.

HMK 37 Hakimin Bizzat Çekilmemesi Hali Yargıtay Kararları

Yargıtay 20. Hukuk Dairesi 2016/9771 E. , 2016/10311 K.

• HMK 37
• Bir taraf ile hakim arasında derdest dava bulunması halinde hakimin davadan çekilmesi gerekir.

Taraflar arasında görülen davada, mahkeme hâkimi tarafından sunulan 30.03.2016 tarihli çekilme kararında özetle; “… 1. Ağır Ceza Mahkemesi üyesi olarak görev yaptığı sırasında davalı hakkında verilen karar sebebiyle davalının tüm mahkeme heyetini, Yargıtay tetkik hakimini, Daire başkan ve üyeleri hakkında tazminat davası açtığını, davanın Hukuk Genel Kurulunun 2012/15 Esasında derdest olduğunun tarafına ihbar edildiğini, bu durumun adil yargılanma yönünden taraflarda kuşku duyulmasına sebebiyet verebileceğinden HMK’nın 37 ve 38. maddeleri uyarınca davadan çekildiği” belirtilmiştir.

Dosyayı inceleyen merci tarafından hakimin çekilme kararının kabulüne dair karar davalı tarfından temyiz edilmiştir. Mahkeme hâkimi ile davanın taraflarından davalı … arasında derdest tazminat davası bulunduğuna göre HMK’nın 36/1-d maddesinin açık hükmü karşısında usûl ve kanuna uygun olan çekilme kararının kabulüne ilişkin merci kararının ONANMASINA, aşağıda yazılı onama harcının temyiz edene yükletilmesine 10/11/2016 günü oybirliğiyle karar verildi.