Bilirkişinin Ceza Hukuku Bakımından Durumu

HMK Madde 284

(1) Bilirkişi, Türk Ceza Kanunu anlamında kamu görevlisidir.

• 6100 sayılı HMK (Hukuk Muhakameleri Kanunu) Tam Metin

HMK Madde 284 Gerekçesi

Maddede yer alan düzenleme ile, ceza hukuku açısından konumu hususunda uygulamada ortaya çıkabilecek tereddütleri bertaraf etmek amacıyla, bilirkişinin, Türk Ceza Kanunu anlamında kamu görevlisi olduğu hususu açık ve kesin bir dille ifade olunmuştur. Bu suretle, bilirkişinin, kamu görevlilerinin işleyebileceği suçları, yani bazı mahsus suçları işleyebileceğine, bu suçların aktif süjesi konumunda bulunabileceği hususuna açıklık getirilmiş ve ayrıca onlara yöneltilebilecek sözlü ve fiilî tecavüzlerin de önüne geçilmesi amacı güdülmüştür.

HMK 284 (Bilirkişinin Ceza Hukuku Bakımından Durumu) Emsal Yargıtay Kararları

YARGITAY 3. HUKUK DAİRESİ Esas : 2013/19350 Karar : 2014/2745 Tarih : 24.02.2014

• HMK 284. Madde

• Bilirkişinin Ceza Hukuku Bakımından Durumu

Davacı vekili dava dilekçesinde davacı adına kaçak elektrik tespit tutanağı tutulduğunu, toplam 3.234.70.-TL borç çıkarıldığını, hakkında takipsizlik kararı verildiğini belirterek borçlu olmadığının tespitine karar verilmesini istemiştir. Davalı vekili cevap dilekçesinde davanın reddini istemiştir.

Mahkemece davanın kabulüne karar verilmiş, hüküm davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.

Dosyada bulunan 8.11.2010 tarihli kaçak tespit tutanağından yerin büro. kullanıcının davacı olduğu ve sayacın klemensiyle oynandığının belirtildiği, 8.11.2010 tarihli sayaç ölçü trafoları ayar raporundan abonenin dava dışı B. H. olduğu, sayacın gerilim kancasının düşük olduğunun ve klemens ile oynandığının belirtildiği anlaşılmaktadır.

Mahkemece keşif yapılmış, işyerinin yıkılmış olduğu gözlemlenmiş, keşfe katılan elektrik mühendisi bilirkişi (soruşturma dosyasında bulunan bilirkişi raporunu hazırlayan bilirkişi) sayaç hurdaya gönderildiğinden kontrol edilemediğini belirterek önceki raporuna yollama yapmış, her ne kadar sayacın gerilim kancasına ait vidalar gevşemiş durumda ise de, sayacın eski olması ve işyerinin yıkılmış olması sebebiyle sayaçla dükkan yıkıldıktan sonra oynanmış olabileceği, bu sebeple borcun bulunmadığı görüşünde bulunmuştur. Anılan bu bilirkişi raporu varsayıma dayandığı, bilimsel olmadığı için hükme dayanak alınacak nitelikte olmadığı gibi davalı vekilinin itirazına da uğramıştır.

H.U.M.K.nun 275. vd. maddelerinde “bilirkişilik” müessesesi düzenlenmiş olup, anılan maddede mahkemenin çözümü özel veya teknik bir bilgiyi gerektiren hallerde bilirkişinin oy ve görüşünün alınmasına karar vereceği düzenlendikten sonra 286. maddede de bilirkişinin oy ve görüşünün hakimi bağlamayacağı düzenlenmiş ise de, işin çözümünde teknik bilgi ve birikimin gerekliliğine inanılarak bilirkişi incelemesi yaptırıldığına göre verilen raporlar çelişkili ise mahkeme H.U.M.K.nun 283. maddesi hükmüne dayalı olarak, bilirkişiden açıklama ya da ek rapor isteyebileceği gibi 284. maddesi hükmüne dayalı olarak yeni bir bilirkişi heyeti oluşturularak yeni bir rapor alabilir.

Aynı ilkeler 6100 Sayılı H.M.K.beşinci bölümünde “bilirkişi incelemesi” ismi altında ve 266-287. maddeleri arasında düzenlenmiştir.

Bilirkişi raporu kural olarak hakimi bağlamaz. Hakim raporu serbestçe takdir eder. Hakim, raporu yeterli görmezse, bilirkişiden ek rapor isteyebileceği gibi gerçeğin ortaya çıkması için önceki bilirkişi veya yeniden seçeceği bilirkişi vasıtasıyla yeniden inceleme de yaptırabilir.

Bu durumda mahkemece önceki bilirkişiden farklı bir uzman bilirkişiden somut olayı Elektrik Piyasası Müşteri Hizmetleri Yönetmeliğinin ilgili 13,14,15. maddelerinde yer alan ilkeler ışığında değerlendiren bir rapor alınarak, varılacak sonuca göre karar verilmesi gerekirken, bilimsel olmayan ve itiraza uğrayan bilirkişi raporuna dayanarak yazılı şekilde hüküm tesisi usul ve yasaya aykırı görülmüş, bu husus bozmayı gerektirmiştir.

Bu itibarla yukarda açıklanan esaslar gözönünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz, temyiz itirazları bu sebeplerle yerinde olduğundan kabulüyle hükmün ( BOZULMASINA ), peşin alınan temyiz harcının istenmesi halinde temyiz edene iadesine, oybirliğiyle karar verildi.