Ölüm veya Fiil Ehliyetinin Kaybı

HMK Madde 231

(1) Yemin edecek taraf gerçek kişi olup, yeminden evvel ölür veya fiil ehliyetini kaybederse yemin teklif edilmemiş sayılır.

• 6100 sayılı HMK (Hukuk Muhakameleri Kanunu) Tam Metin

HMK Madde 231 Gerekçesi

Madde 1086 sayılı Kanunun 338 inci maddesindeki hükme tekabül etmektedir.

Gerçek kişi olan tarafın, yemin teklifi ile iadesi veya edası arasındaki dönemde ölümü ya da fiil ehliyetini kayıp etmesi hâlinde durumun ne olacağı açıklığa kavuşturulmaktadır. Ölüm veya fiil ehliyetini kayıp etme gerçek kişilere mahsus hâllerden olduğundan, madde tüzel kişi olan tarafa uygulanamaz.

HMK 231 (Ölüm veya Fiil Ehliyetinin Kaybı) Emsal Yargıtay Kararları

YARGITAY 2. HUKUK DAİRESİ Esas : 2015/9527 Karar : 2016/729 Tarih : 18.01.2016

• HMK 231. Madde

• Ölüm veya Fiil Ehliyetinin Kaybı

1-Mahkemenin de kabulünde olduğu üzere, evlilik birliğinin sarsılmasına sebep olan olaylarda davacı-karşı davalı kadın az da olsa kusurludur. Bu halde, taraflar arasındaki ortak hayatı temelinden sarsacak derecede ve birliğin devamına imkan vermeyecek nitelikte bir geçimsizlik mevcut ve sabittir. Olayların akışı karşısında davalı- karşı davacı erkek dava açmakta haklıdır. Davalı-karşı davacı erkeğin boşanma davasının da kabulü gerekirken (TMK md. 166/2), yetersiz gerekçe ile davanın reddi doğru bulunmamıştır.

2- Davacı-karşı davalı kadın, ziynetlerin davalı-karşı davacı eşi tarafından alındığını ve kendisine iade edilmediğini ispatlayamamıştır. Ancak, davacı-karşı davalı delil listesinde açıkça “yemin” deliline de dayanmıştır. Davacı-karşı davalıya yemin teklif etme hakkı hatırlatılmamıştır. Bu nedenle, mahkemece ziynet eşyası alacağı istemiyle ilgili olarak davacı-karşı davalı kadına yemin teklif etme hakkı bulunduğu hatırlatılarak, teklif edildiği takdirde usulünce yemine ilişkin yargılama işlemlerinin yerine getirilmesi (HMK.md.227-238) gerçekleşecek sonucu uyarınca bir karar verilmesi gerekirken; eksik incelemeyle yazılı şekilde ziynet alacağı davasının kabulüne karar verilmesi de usul ve yasaya aykırı olmuş; bozmayı gerektirmiştir.

SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda 1 ve 2. bentlerde gösterilen sebeplerle BOZULMASINA, bozma sebebine göre yeniden hüküm kurulması gerekli hale gelen davacı-karşı davalı kadının boşanma davası ve fer’ileri yönünden temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına, duruşma için taktir olunan 1.350,00 TL. vekalet ücretinin …‘dan alınıp …`a verilmesine, temyiz peşin harcının istek halinde yatırana geri verilmesine, işbu kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere oybirliğiyle karar verildi.

YARGITAY 20. HUKUK DAİRESİ Esas : 2016/1971 Karar : 2016/2722 Tarih : 3.03.2016

• HMK 231. Madde

• Ölüm veya Fiil Ehliyetinin Kaybı

Taraflar arasında görülen dava sırasında davalı vekili tarafından sunulan ….07.2015 tarihli dilekçe ile özetle; “…müvekkili …‘ün davanın takibi için Av. … ile Av. …‘ı vekil tayin ettiğini, davaların sonuçlandığını, müvekkilinin 150.000,00.-TL’yi taksitler halinde Av. …‘e ödediğini, bu durumu bilen gören şahitlerinin olduğunu, davacı tarafın şahitlerinin dinlenmesine izin vermediği, HMK’nın …/…-ç maddesi gereğince irade bozukluğu olduğu için şahitlerin dinlenmesi gerektiği, HMK’nın 231. maddesi gereğince yemin edilecek kişi, yeminden evvel ölürse yemin teklif edilmemiş sayıldığı ve bu beyanlarını mahkemeye sundukları halde hakimin olayla ilgisi olmayan kişileri yemin verdirerek dinlemek istediği, hakiminin soruşturma dosyasını isteyerek savcının işlem yapmasını engellediği ve savcıyı zorda bıraktığı, duruşma gününü kısa bir güne vererek davayı karara çıkartarak bitirmek istediği, 07/07/2015 tarihli celsede davacı …‘in öldüğü için diğer davacının vekalet görevinin sona erdiği, buna rağmen davacının cübbesini çıkartmadığı, hakim tarafından da uyarılmadığı, bu hususların reddi istenen hakimin tarafsızlığını şüpheye düşürdüğü…” gerekçeleri ile reddi hakim talebinde bulunmuşlardır.

Reddedilen hakim tarafından, talebin reddi gerektiği yönünde görüş belirtilmesi üzerine, dosyayı inceleyen merci tarafından reddi hakim talebinin reddine, ret talebinde bulunan davalının 500,00.-TL disiplin para cezası ile cezalandırılmasına ilişkin verilen karar, davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.

Hakimin reddi için ileri sürülen sebepler işin esası yönünden temyiz sebebi olup, HMK’nın 36. maddesinde tanımı yapılan sebeplerden değildir. Açıklanan nedenlerle yerinde görülmeyen temyiz itirazlarının reddi ile hükmün ONANMASINA, aşağıda yazılı onama harcının temyiz edene yükletilmesine 03/03/2016 gününde oy birliği ile karar verildi.