Hakim-Savcıya Karşı İftira Suçu İşlenmesi Halinde Yargılama

Hakim ve savcıya iftira atılması halinde; iftira içeriğinin suç teşkil etmesi durumunda genel hükümlere göre yargılama yapılır. Örneğin, “hakim davamda beraat kararı vermek için 1 milyon TL para aldı” şeklindeki sözün gerçek dışı olduğunun ortaya çıkması halinde, iftira mağdura suç isnadı şeklinde ortaya çıktığından (burda mağdur hakime rüşvet suçu isnat edilmiştir) iftira atan kişi (yani şüpheli/sanık) hakkında genel hükümlere göre soruşturma ve kovuşturma yapılacaktır.

Hakim ve savcıya atılan iftiranın hakim ve savcı açısından suç değil de disiplin cezası teşkil etmesi halinde, 2802 sayılı yasanın 76/4. maddesi gereği kovuşturma, şikayet olunan hakim ve savcının mensup olduğu mahkemeye en yakın ağır ceza mahkemesi merkezindeki Cumhuriyet savcısına ve yargılaması o yer ağır ceza mahkemesine aittir. Örneğin, hakimin odasında sürekli alkol aldığı iddia edildiğinde, suç teşkil etmeyen bu davranış hakim açısından disiplin cezasını gerektirir ve yargılaması hakim ve savcının mensup olduğu mahkemeye en yakın ağır ceza mahkemesinde yapılır.

Hakim ve Savcıya Suç Niteliğinde İftira Atan Kişi Genel Mahkemelerde Yargılanır

Dosya kapsamına göre, olay tarihinde … Cumhuriyet savcısı olarak görev yapan müşteki Mustafa Kızılateş’in, kendisine yönelik adı geçen şüpheli tarafından gerçekleştirilen suç isnatlarına ilişkin olarak şüpheli hakkında iftira suçundan yürütülen soruşturma sırasında … ve …Cumhuriyet Başsavcılıkları arasında meydana gelen yetki ihtilafı üzerine, mercince …Cumhuriyet Başsavcılığının yetkili savcılık olarak belirlenmesine karar verilmiş ise de;

2802 sayılı Kanun’un “İhbar ve şikayet” başlıklı 76. maddesinde yer alan, “Bir şahsın şikayeti üzerine başlanan disiplin soruşturması, şikayetten vazgeçilse dahi durdurulmaz. Soruşturma için özel olarak müfettiş veya yetkili gönderilmesini gerektirmiş olan bir şikayetin haksız olduğunun anlaşılması halinde soruşturma için Devletçe yapılan masraflar hakkında 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 329 uncu maddesi uygulanır. Disiplin cezasını gerektirecek mahiyette olan ihbar ve şikayetin kötü niyetle yapıldığı veya delillerin uydurulduğu anlaşılan hallerde, mahkemece yukarıdaki fıkra hükmü uygulanmakla birlikte 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun 267 nci maddesinin birinci fıkrasında yazılı ceza hükmolunur. Şu kadar ki bu konuda kovuşturma yapılması Adalet Bakanlığının iznine bağlıdır. Bu gibi hallerde kovuşturma, şikayet olunan hakim ve savcının mensup olduğu mahkemeye en yakın ağır ceza mahkemesi merkezindeki Cumhuriyet savcısına ve yargılaması o yer ağır ceza mahkemesine aittir.” şeklindeki düzenleme nazara alındığında,

Şikayet olunan hakim veya savcı hakkındaki iddiaların disiplin soruşturmasını gerektirmesi halinde, şüpheli hakkında iftira suçundan kovuşturmaya yetkili yerin ilgili hakim ve savcının mensup olduğu mahkemeye en yakın ağır ceza mahkemesi merkezi olduğu, ancak şikayet olunan hakkındaki iddiaların ceza kovuşturmasını da gerektirmesi halinde genel hükümler uyarınca soruşturma ve kovuşturma işlemlerinin yerine getirilmesi gerektiği dikkate alındığında, somut olayda şüpheli tarafından müşteki Cumhuriyet savcısına yönelik iddianın (şüphelinin eşinin tahliye edilmesi için müşteki tarafından şüpheliden para talep edilmesi), aynı zamanda ceza kovuşturmasını da gerektirmesi sebebiyle soruşturma ve kovuşturmanın genel hükümlere göre yerine getirilmesi gerektiği cihetle, …‘da gerçekleştiği belirtilen atılı iftira suçuna ilişkin olarak yürütülen soruşturmaya yetkili yerin de … Cumhuriyet savcılığı olduğu gözetilmeden, yazılı şekilde karar verilmesinde isabet görülmediğinden bahisle 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 309. maddesi uyarınca bozulması lüzumu Yüksek Adalet Bakanlığı Ceza İşleri Genel Müdürlüğü ifadeli 23/11/2020 gün ve 94660652-105-07-17176-2020-Kyb sayılı Kanun yararına bozmaya atfen Yargıtay C.Başsavcılığından tebliğname ile Daireye ihbar ve dava evrakı ile birlikte gönderilmekle gereği düşünüldü:

Kanun yararına bozma istemine dayanan ihbarname münderecatı yerinde görüldüğünden talebin kabulü ile …1. Ağır Ceza Mahkemesince verilen 09/03/2020 tarihli ve 2020/309 Değişik iş sayılı Kararın CMK’nın 309. maddesi uyarınca BOZULMASINA, bozma sebebine nazaran müteakip işlemlerin mercince yapılmasına, dosyanın mahalline gönderilmesi için Yargıtay C.Başsavcılığına TEVDİNE 11/03/2021 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.

Hakim Savcıya Disiplin Cezasını Grektiren İftira Atma ve Yargılanma

2802 sayılı Hakimler Savcılar Kanunun 76. maddesindeki Hakim ve Savcılara yönelik disiplin cezasını gerektirecek mahiyette olan ihbar ve şikayetin kötü niyetle yapıldığı veya delillerin uydurulduğu anlaşılan hallerde TCK.nın 267/1. maddesinin uygulanacağı, ancak kovuşturma yapılmasının Adalet Bakanlığı’nın iznine bağlı olduğu, izin verilmesi halinde, kovuşturmanın şikayet olunan hakim ve savcının mensup olduğu mahkemeye en yakın Ağır Ceza Mahkemesi merkezindeki Cumhuriyet Savcısının ve yargılaması o yer Ağır Ceza Mahkemesine ait olacağı hükmü karşısında; sanığın, mağdurun (Cumhuriyet Savcısının) kadastro teknikerinin raporunu çarpıtarak iddianame düzenlediği, muhtar tarafından yönlendirilmesi sonucu kasıtlı hareket ettiği, muhtar ve başkalarının tecavüzlerini görmezden gelerek görevini kötüye kullandığı iddiasıyla Adalet Bakanlığı, Teftiş Kurulu Başkanlığı’na hitaben yazdığı 09.07.2012 tarihli dilekçesi içeriğinin iftira suçu kapsamında değerlendirilmesine göre; söz konusu iddialara ilişkin olarak mağdur (Cumhuriyet Savcısı) hakkında soruşturma yapılıp yapılmadığının araştırılıp, sonucuna göre 2802 sayılı Kanunun 76/3. maddesinde yazılı şekilde, sanık hakkında kovuşturma yapılmasının Adalet Bakanlığı’nın iznine bağlı olduğu, izin verilmesi halinde ise görevli mahkemenin, şikayet olunan Cumhuriyet Savcısının mensup olduğu mahkemeye en yakın Ağır Ceza Mahkemesi olduğu gözetilmeden yargılamaya devamla yazılı şekilde hüküm kurulması, bozma nedenidir.

Disiplin Cezasını Gerektiren İftira Suçunda Yetkili ve Görevli Mahkeme

Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı 30.01.2020 tarihli itiraz dilekçesinde; “2802 sayılı Hakimler ve Savcılar Kanunu’nun 76. maddesindeki düzenlemeye göre, “Disiplin cezasını gerektirecek mahiyette olan ihbar ve şikayetin kötü niyetle yapıldığı veya delilerin uydurulduğu anlaşılan hallerde, mahkemece yukarıdaki fıkra hükmü uygulanmakla birlikte 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun 267 nci maddesinin birinci fıkrasında yazılı ceza hükmolunur. Şu kadar ki bu konuda kovuşturma yapılması Adalet Bakanlığı’nın iznine bağlıdır. Bu gibi hallerde kovuşturma, şikayet olunan hakim ve savcının mensup olduğu mahkemeye en yakın ağır ceza mahkemesi merkezindeki Cumhuriyet savcısına ve yargılaması o yer ağır ceza mahkemesine aittir.” Somut olayda, iftira suçunun mağdurları olan katılanlar, suç tarihinde hakim ve Cumhuriyet savcısı olarak görev yapmakta olup, sanığın şikayeti yaptıkları görev ve verdikleri kararlarla ilgilidir. Sanık hakkında dava açılıp kovuşturma yapılabilmesi için Adalet bakanlığı’nın izni gereklidir, dosya kapsamına göre, dava şartı olan söz konusu izin alınmadan dava açılmış, mahkumiyet hükmü kurulmuş ve onanarak kesinleşmiştir. Bu noktada, hükmün dava şartının yerine getirilmemesi nedeniyle bozulması gerekmektedir.’’ düşüncesiyle Dairemizin kararına karşı itirazda bulunmuştur. Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı ile Dairemiz arasındaki uyuşmazlık, iftira suçunun katılanları olan suç tarihinde … hakimi… ve … Cumhuriyet Savcısı…‘ın şikayetleri ile ilgili 2802 sayılı Kanunun 76. Maddesinin uygulanıp uygulanmayacağına ilişkindir.

İtiraz, 6352 sayılı Kanun’un 99. maddesi ile 5271 sayılı CMK’nın 308. maddesine eklenen 2 ve 3. fıkralar kapsamında bir bütün olarak incelendiğinde; dosyadaki belge ve bilgilere göre; katılan…‘ın suç tarihinde … hakimi, katılan…‘ın … Cumhuriyet Savcısı olması karşısında, 2802 sayılı Hakimler ve Savcılar Kanun’un 76/3. maddesi uyarınca sanık hakkında iftira suçundan kovuşturma yapılmasının Adalet Bakanlığı’nın iznine bağlı olduğu ve anılan Kanunun 76/4. maddesi gereğince kovuşturmanın şikayet olunan Hakim ve Savcının mensup olduğu mahkemeye en yakın Ağır Ceza Mahkemesince yapılması gerektiği gözetilmeden yargılama şartlarından olan izin alınmadığı gibi görevli Cumhuriyet savcısı tarafından yöntemince dava açılmadan görevsiz mahkemede yargılamanın sürdürülüp karar verilmiş olduğu anlaşıldığından, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı’nın itirazı yerinde görülerek aşağıdaki şekilde karar verilmiştir.

KARAR :

1-İtirazın kabulü ile itiraza konu Dairemizin 12.11.2014 tarihli ve 2014/3394-2014/11476 sayılı kararının sanık hakkında katılanlar… ve…‘a yönelik iftira suçu yönünden kaldırılmasına, 2- Sanık hakkındaki katılanlar… ve…‘a yönelik iftira suçu yönünden hükümlerin incelenmesinde: Katılan…‘ın suç tarihinde … hakimi, katılan…‘ın … Cumhuriyet Savcısı olması karşısında, 2802 sayılı Hakimler ve Savcılar Kanun’un 76/3. maddesi uyarınca sanık hakkında iftira suçundan kovuşturma yapılmasının Adalet Bakanlığı’nın iznine bağlı olduğu ve anılan Kanunun 76/4. maddesi gereğince kovuşturmanın şikayet olunan Hakim ve Savcının mensup olduğu mahkemeye en yakın Ağır Ceza Mahkemesince yapılması gerektiği gözetilmeden yargılama şartlarından olan izin alınmadığı gibi görevli Cumhuriyet savcısı tarafından yöntemince dava açılmadan görevsiz mahkemede yargılamanın sürdürülüp yazılı şekilde hüküm kurulması,